-
وضعیت : نامشخص است
-
دسته بندی ها : بخشنامه های نظارت
-
تاریخ بخشنامه : ۱۴۰۱/۰۳/۰۴
-
01-54785 شماره بخشنامه :
در صورتی که فایل پیوست، متن بخشنامه، شماره و یا هر قسمتی از بخشنامه دارای خطا می باشد در کادر توضیحات وارد نمایید.

آموزش مالیات
تاریخ: 1401/03/04
موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی، غیر دولتی، شرکت دولتی پست بانک، موسسات اعتباری غیر بانکی و بانک مشترک ایران - ونزوئلا ارسال میشود.
با سلام؛
احتراماً، همان گونه که استحضار دارند به موجب ماده (۶۷) آیین نامه اجرایی ماده (١٤) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی مصوب جلسه مورخ ۱۳۹۸٫۰۷٫۲۱ هیات محترم وزیران، بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی مکلفند به منظور پایش مستمر ارباب رجوع در فرآیند شناسایی معمول و نیز ارزیابی ریسک برقراری تعاملات کاری با آنها نسبت به تعیین سطح فعالیت ارباب رجوع اقدام نمایند. بر این مبنا، به عنوان گام نخست از اجرای تکالیف و الزامات مقرر در ماده (۶۷) آیین نامه اجرایی ماده (١٤) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی الزامات اجرایی مربوط به تعیین سطح فعالیت اشخاص محجور به نحوی که امکان سوء استفاده از حسابهای سپرده و سایر خدمات بانکی قابل ارائه به آنها محدود گردد طی مقرراتی با عنوان «دستورالعمل اجرایی تعیین حدود ارائه خدمات بانکی به اشخاص محجور در مؤسسات اعتباری» تدوین شد و پس از سیر تشریفات اداری تصویب به موجب بخشنامه شماره ٠٠٫٢٤١٨٠٤ مورخ ۱۴۰۰٫۰۸٫۲۲ به شبکه بانکی کشور ابلاغ گردید. در ادامه و به عنوان گام دوم تدوین الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیر فعال در دستور کار قرار گرفت. بر این اساس، مقرراتی تحت عنوان «دستور العمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیر فعال» تدوین گردید که پس از طرح و تصویب در جلسه مورخ ۱٤۰۱٫۰۲٫۲۴ هیأت عامل محترم بانک مرکزی، به پیوست جهت استحضار و صدور دستور اقدام مقتضی ایفاد میگردد. ضمن اعلام این که در مرحله بعدی الزامات مربوط به تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی شاغل و اشخاص حقوقی فعال ابلاغ خواهد شد، شایان ذکر میداند دستورالعمل پیوست متضمن احکام مهمی است که اهم آنها به قرار ذیل میباشد:
بانک ها و مؤسسات اعتباری غیربانکی باید نسبت به تعیین سطح فعالیت مورد انتظار اشخاص حقیقی فاقد شغل یا اشخاص حقوقی غیر فعال اقدام نموده و مراتب را مطابق با رویه ای که بانک مرکزی تعیین میکند به بانک مرکزی اعلام نمایند. سطح فعالیت تعیین شده نباید از حدود مجاز اعلامی بانک مرکزی برای اشخاص مزبور فراتر رود. البته در مقررت ابلاغی شرایطی در نظر گرفته شده است که به موجب آن، اشخاص حقیقی فاقد شغل در صورت وجود درآمدهای غیر شغلی مستمر مانند دریافت اجاره از املاک و یا سود دریافتی از سپردههای بانکی بتوانند با ارائه اسناد و مدارک معتبر خدمات بانکی مورد نیاز خود را به نحو مطلوبی مدیریت نمایند.
- بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی باید سطح فعالیت مورد انتظار هر یک از اشخاص حقیقی فاقد شغل یا حقوقی غیر فعال را به صورت سامانه ای نگهداری نمایند و سطح فعالیت محقق شده آنها نزد خود را حداکثر پس از ۴۸ ساعت از زمان وقوع هر تراکنش محاسبه نمایند، به نحوی که در صورت تخطی سطح فعالیت محقق شده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال قبل از سررسید یک ساله از سطح فعالیت مورد انتظار وی مراتب به صورت خودکار اعلام گردد.
- اشخاصی که در چارچوب رویه فوق از سطح فعالیت مورد انتظار عبور مینمایند، باید به طریق مقتضی از جمله ارسال دعوت نامه به نشانی ارباب رجوع، ارسال پیامک و یا سایر روشها، برای ارائه توضیحات و عند اللزوم تسلیم مدارک و اسناد مثبته به درگاههای حضوری یا غیر حضوری مؤسسه اعتباری دعوت شوند و فرم پیوست برای تکمیل در اختیار آنها قرار گیرد. در این شرایط، نحوه اقدام مؤسسات اعتباری متناسب با توضیحات ارائه شده از سوی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال مربوط تبیین شده است. همچنین ضمانت اجرای مقتضی برای عدم مراجعه اشخاص مزبور در مهلت یک ماهه تعیین شده جهت مراجعه به درگاه های حضوری یا غیر حضوری مؤسسه اعتباری و ارائه توضیحات مذکور در نظر گرفته شده است.
- علاوه بر پایش سطح فعالیت اشخاص یاد شده، بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی باید از طریق اتصال اطلاعات اقتصادی اشخاص به سامانههای عملیاتی خود، از عدم ارائه خدمات بانکی شامل افتتاح حساب سپرده تجاری، اعطای هرگونه ابزار پذیرش و اعطای تسهیلات و قبول انواع تعهدات با موضوعات تجاری به اشخاص حقیقی فاقد شغل و نیز افتتاح حساب سپرده بانکی، اعطای هرگونه ابزار پذیرش، اعطای هرگونه ابزار پرداخت، اعطای انواع تسهیلات و قبول انواع تعهدات و اعطای دسته چک جدید به اشخاص حقوقی غیر فعال اطمینان حاصل نمایند.
اداره مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم
حمیدرضا غنی آبادی، محمدحسین دهقان
مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مبارزه با پولشویی و تأمین مالی تروریسم
به استناد ماده (٦٧) آیین نامه اجرایی ماده (١٤) الحاقی قانون مبارزه با پولشویی مصوب جلسه مورخ ۱۳۹۸٫۰۷٫۲۱ هیأت محترم وزیران ابلاغی طی بخشنامه شماره ۹٨٫٢٦٣٥٥٠ مورخ ۱۳۹۸٫۰۸٫۰۴ و به منظور تبیین ضوابط اجرایی مربوط به چگونگی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیر فعال در مؤسسات اعتباری و نحوه مواجهه با موارد بروز مغایرت در سطح فعالیت مورد انتظار آن اشخاص «دستور العمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیر فعال که از این پس به اختصار دستورالعمل نامیده میشود به شرح زیر تدوین می گردد:
ماده ۱- در این دستورالعمل اصلاحات و عبارت به کار رفته به شرح زیر تعریف می شوند:
- ۱-۱- بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران"
- ۲-۱- مرکز: مرکز اطلاعات مالی وزارت امور اقتصادی و دارایی"
- ۳-۱- مؤسسه اعتباری: بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی که به موجب قانون یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می کند؛
- ۴-۱- شخص حقیقی فاقد شغل: به شخص حقیقی اطلاق میشود که اشتغال به کار ندارد و وضعیت اطلاعات شغلی خود را به مؤسسه اعتباری تحت یکی از عناوین زیر اظهار داشته است:
- بازنشسته: کلیه اشخاصی که حقوق یا مستمری مربوط به خود را به دلایلی نظیر رسیدن به سن بازنشستگی مقرر در قوانین مربوط یا از کار افتادگی از صندوق های بازنشستگی از جمله سازمان تأمین اجتماعی صندوق بازنشستگی کشوری و .... دریافت می کنند. همچنین اشخاص حقیقی فاقد شغلی که از مستمری بازماندگان بهره مند می شوند، در این سند در شمول مصادیق اشخاص بازنشسته می باشند.
- مستمری بگیر: کلیه اشخاص تحت پوشش نهادهای حمایتی از قبیل کمیته امداد امام خمینی (ره) و یا سازمان بهزیستی کشور که مستمری و یا کمک هزینه مخارج زندگی از نهادهای مذکور دریافت می کنند.
- بیکار: کلیه اشخاص حقیقی فاقد شغل که شامل مصادیق اشخاص «بازنشسته» و «مستمری بگیر» نمیباشند. دانش آموزان، دانشجویان، بانوان خانهدار، اشخاصی که مقرری بیمه بیکاری دریافت مینمایند و نیز اشخاص حقیقی خارجی دارای اجازه اقامت معتبر که فاقد مجوز فعالیت معتبر در کشور میباشند در شمول اشخاص بیکار تلقی می شوند.
- ۵-۱- شخص حقوقی غیر فعال: شخص حقوقی که به موجب تبصره (٤) ماده (١٨٦) قانون مالیات های مستقیم مصوب سال ١٣٦٦ با اصلاحات و الحاقات بعدی به مدت پنج (۵) سال فاقد فعالیت اقتصادی بوده و از طریق پایگاه اطلاعات هویتی اشخاص حقوقی ایرانی به عنوان غیر فعال مالیاتی به مؤسسات اعتباری معرفی میشود.
- ۶-۱- حساب سپرده بانکی: حساب سپرده قرض الحسنه (پس انداز/ جاری) و حساب سپرده سرمایه گذاری کوتاه مدت عادی؛
- ۷-۱- ابزار پرداخت: انواع کارتهای فیزیکی یا مجازی و یا هر روش و ابزاری که مؤسسه اعتباری در اختیار دارنده آن قرار میدهد و برای وی امکان دریافت پرداخت و یا انتقال وجه را به شخص دیگر فراهم میسازد؛
- ۸-۱- ابزار پذیرش: دستگاهی فیزیکی یا سامانه ای الکترونیکی که میتوان با استفاده از ابزار پرداخت نسبت به انجام عملیات دریافت پرداخت و یا انتقال وجه اقدام کرد؛
- ۹-۱- سطح فعالیت مورد انتظار: پیش بینی مجموع حداکثر گردش بدهکار و بستانکار تمامی حساب های سپرده بانکی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال نزد هر مؤسسه اعتباری در مقاطع زمانی یک ساله که انتظار میرود از ابتدا تا انتهای هر سال شمسی، محقق گردد.
- ۱۰-۱- سطح فعالیت محقق شده: مجموع گردش بدهکار و بستانکار تمامی حساب های سپرده بانکی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال نزد هر مؤسسه اعتباری در پایان هر روز و از مبدأ ابتدای سال شمسی. تراکنشهای بستانکار ناشی از واریز سود حسابهای سپرده سرمایه گذاری مدت دار؛ واریز و برداشت ناشی از اشتباه واریزی وجوه توسط مؤسسه اعتباری، نقل و انتقال الکترونیکی بین حسابهای سپرده بانکی شخص نزد همان مؤسسه اعتباری یا سایر مؤسسات اعتباری در شمول سطح فعالیت محقق شده قرار نمی گیرند.
- ۱۱-۱- نقل و انتقال الکترونیکی: هرگونه عملیات بانکی که از طریق ابزارهای الکترونیکی انجام شود و به ازای آن مبلغی از حساب سپرده مشتری نزد مؤسسه اعتباری به حساب ذی نفع در آن مؤسسه اعتباری یا مؤسسه اعتباری دیگر منتقل گردد هرگونه نقل و انتقال وجوه که از طریق سامانه های پرداخت کشور شامل سامانه تسویه ناخالص آنی (ساتنا)، سامانه پایاپای الکترونیکی (پایا)، سامانه پرداخت لحظهای (پل) انجام شود یا به طریق نقل و انتقال درون بانکی وجوه بین حسابهای سپرده صورت پذیرد در شمول نقل و انتقالات الکترونیکی میباشد.
- ۱۲-۱- تفاوت فاحش: در این دستورالعمل، تفاوت ۱۰ برابری سطح فعالیت محقق شده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال با سطح فعالیت مورد انتظار آن شخص به عنوان تفاوت فاحش محسوب می شود.
ماده ۳- حد مجاز سطح فعالیت مورد انتظار بانک مرکزی برای شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال به شرح جدول زیر است:
نوع شخص | حداکثر سطح فعالیت مورد انتظار |
بازنشسته | ۲۰ میلیارد ریال |
مستمری بگیر | ۱۰ میلیارد ریال |
بیکار | ۵ میلیارد ریال |
غیرفعال مالیاتی | ۵ میلیارد ریال |
- تبصره ۱- در صورتی که سطح فعالیت مورد انتظار شخص حقیقی فاقد شغل به دلیل وجود درآمدهای غیر شغلی مستمر مانند دریافت اجاره از املاک و یا سود دریافتی از سپرده های بانکی و .....، بیش از حد مجاز سطح فعالیت مورد انتظار مذکور در جدول فوق برای اشخاص فاقد شغل باشد، مؤسسه اعتباری در هر مورد باید پس از دریافت اسناد مثبته دال بر وجود درآمدهای غیر شغلی مستمر در همان سال شمسی و به نام شخص مزبور مراتب را پس از تأیید واحد رعایت قوانین و مقررات مؤسسه اعتباری به بانک مرکزی اعلام نماید.
- تبصره ۲- چنانچه شخص حقیقی فاقد شغل در شمول اشخاص محجور موضوع دستورالعمل اجرایی تعیین حدود ارائه خدمات بانکی به اشخاص محجور در مؤسسات اعتباری ابلاغی به موجب بخشنامه شماره ۰۰٫۲۴۱۸۰۴ مورخ ۱۴۰۰٫۰۸٫۲۲ نیز قرار داشته باشد تعیین سطح فعالیت مورد انتظار آن شخص باید مطابق با ماده (۲) این دستور العمل انجام پذیرد.
- تبصره ۱- عدم مراجعه شخص حقیقی فاقد شغل به مؤسسه اعتباری ظرف مهلت زمانی مذکور به منزله تایید سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده میباشد.
- تبصره ۲- در صورت تأیید تقاضای شخص حقیقی فاقد شغل توسط مؤسسه اعتباری افزایش سطح فعالیت مورد انتظار وی بلامانع خواهد بود.
ماده ۶- مؤسسه اعتباری موظف است سامانه های اطلاعاتی خود را به نحوی طراحی نماید که در صورت تخطى سطح فعالیت محقق شده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال قبل از سررسید یک ساله از سطح فعالیت مورد انتظار وی به صورت خودکار مراتب اعلام گردد در این صورت مؤسسه اعتباری مکلف است پس از دریافت اعلامیه سامانه ای عبور از سطح فعالیت مورد انتظار از شخص مزبور به طریق مقتضی از جمله ارسال دعوتنامه به نشانی ارباب رجوع ارسال پیامک و یا سایر روشها دعوت نماید تا برای ارائه توضیحات به مؤسسه اعتباری مراجعه کند.
- تبصره ۱- مؤسسه اعتباری میتواند از راهکارهای غیر حضوری برای اخذ توضیحات از شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال نیز استفاده نماید.
- تبصره۲ - مهلت مراجعه شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال به درگاه های حضوری و غیر حضوری مربوط نمیتواند بیش از یک ماه از زمان دریافت اعلامیه سامانهای عبور از سطح فعالیت مورد انتظار باشد. مؤسسه اعتباری مربوط باید در دعوتنامه ارسالی مهلت یاد شده را ذکر نماید.
ماده ۸- پس از مراجعه شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال به درگاه های حضوری یا غیر حضوری مؤسسه اعتباری «فرم مغایرت سطح فعالیت محقق شده با سطح فعالیت مورد انتظار» به شرح پیوست باید در اختیار آن شخص قرار داده شود. مؤسسه اعتباری باید فرم تکمیل شده مذکور را بررسی نموده و حسب مورد مطابق یکی از موارد ذیل اقدام نماید:
- ۱-۸- چنانچه دلایل و یا مستندات اعلام شده از سوی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال مورد تأیید مؤسسه اعتباری قرار گیرد و ناشی از تراکنش (تراکنشهایی) باشد که به صورت غیر مستمر (اتفاقی) و خارج از عملیات متعارف شخص مذکور به وقوع پیوسته باشد، مؤسسه اعتباری بدون نیاز به تغییر سطح فعالیت مورد انتظار، مراتب را در پرونده شناسایی آن شخص ثبت می نماید. در این شرایط تراکنشهای مربوط از شمول محاسبات سامانه ای خارج می گردند و محاسبه سطح فعالیت محقق شده شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال نزد مؤسسه اعتباری با خارج کردن تراکنشهای مزبور مجدداً از ابتدای سال شمسی صورت میپذیرد.
- ۲-۸- چنانچه دلایل و یا مستندات اعلام شده از سوی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال مورد تأیید مؤسسه اعتباری قرار گرفته و ناشی از تراکنش (تراکنشهایی) باشد که به دلیل تغییر وضعیت اقتصادی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال به وقوع پیوسته است، مؤسسه اعتباری باید نسبت به اخذ مستندات کافی از آن شخص اقدام نموده و علاوه بر اصلاح سطح فعالیت مورد انتظار با لحاظ حد مجاز مذکور در ماده (۳)، اسناد و مدارک مرتبط را به روزرسانی نماید در این شرایط محاسبات سامانه ای بر مبنای سطح فعالیت مورد انتظار جدید صورت میپذیرد.
- ۳-۸- چنانچه دلایل و یا مستندات اعلام شده از سوی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال مورد تأیید مؤسسه اعتباری قرار نگیرد مؤسسه اعتباری موظف است مراتب را به صورت محرمانه و در قالب گزارش معاملات و عملیات مشکوک به انضمام «فرم تکمیل شده مغایرت سطح فعالیت محقق شده با سطح فعالیت مورد انتظار» و مستندات دریافتی از شخص مزبور به مرکز ارسال نماید دلایل و یا مستنداتی که نشان دهد تراکنشهای حساب های سپرده بانکی شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال مربوط به شخص دیگری است در شمول ضوابط این بند میباشد.
- تبصره ۱- چنانچه اشخاص حقیقی که قبلا وضعیت اطلاعات شغلی خود را به مؤسسه اعتباری «فاقد شغل» اظهار نمودهاند، اطلاعات و مستندات معتبری ارائه نمایند که نشان دهنده اشتغال آنها باشد مؤسسه اعتباری باید سطح فعالیت مورد انتظار آنها را مشمول ضوابط مربوط به تعیین سطح فعالیت اشخاص دارای شغل که متعاقباً اعلام خواهد شد، قرار دهد.
- تبصره ۲- چنانچه اشخاص حقوقی که قبلاً در پایگاه اطلاعات هویتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور با عنوان «غیر فعال مالیاتی» معرفی شده بودند، در پایگاه مذکور به حالت «فعال» تبدیل شوند، مؤسسه اعتباری باید سطح فعالیت مورد انتظار آنها را مشمول ضوابط مربوط به تعیین سطح فعالیت اشخاص حقوقی فعال که متعاقباً اعلام خواهد شد قرار دهد.
- تبصره- مؤسسه اعتباری باید هم زمان با غیر فعال نمودن ابزارهای پرداخت شخص حقیقی فاقد شغل یا شخص حقوقی غیر فعال و نیز متعاقباً توام با فعال نمودن مجدد آن مراتب را مطابق با رویه ابلاغی توسط بانک مرکزی به بانک مرکزی اعلام نماید بانک مرکزی نسبت به محدودیت یا ممنوعیت دسترسی شخص مزبور به سامانههای پرداخت کشور اقدام می نماید.
ماده ۱۱- ارائه خدمات زیر به اشخاص حقیقی فاقد شغل یا اشخاص حقوقی غیر فعال مجاز نمی باشد. ارائه سایر خدمات بانکی به اشخاص فاقد شغل فعالیت منوط به رعایت قوانین و مقررات مربوط بلامانع است:
۱-۱۱- اشخاص حقیقی فاقد شغل:
- اعطای هرگونه ابزار پذیرش،
- اعطای تسهیلات و قبول انواع تعهدات با موضوعات تجاری از قبیل گشایش اعتبار اسنادی، تسهیلات در قالب مضاربه خرید دین سلف و .....
- افتتاح حساب سپرده تجاری؛
- افتتاح حساب سپرده بانکی،
- اعطای هرگونه ابزار پذیرش،
- اعطای هرگونه ابزار پرداخت،
- اعطای انواع تسهیلات و قبول انواع تعهدات،
- اعطای دسته چک؛
ماده ۱۲- مؤسسه اعتباری پس از تعیین سطح فعالیت مورد انتظار اشخاص حقیقی فاقد شغل، باید با استفاده از روشهایی نظیر ارسال پیامک یا درج در پایگاه اطلاع رسانی خود اطلاع رسانی لازم را در این خصوص انجام داده و تمهیدات مقتضی را برای دریافت اعتراضهای احتمالی اشخاص مشمول به سطح فعالیت مورد انتظار تعیین شده در چارچوب ماده (٤) این دستور العمل فراهم نماید.
«دستور العمل الزامات اجرایی تعیین سطح فعالیت اشخاص حقیقی فاقد شغل و اشخاص حقوقی غیر فعال» در (۱۲) ماده و (۱۰) تبصره در هفتمین جلسه مورخ ۱٤۰۱٫۰۲٫۲۴ هیأت عامل بانک مرکزی مطرح و مورد تأیید قرار گرفت و از تاریخ ابلاغ آن لازم الاجراست.
مقررات و بخشنامه های مرتبط
نظرات کاربران
تعداد نظرات : 0