اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰ در سال ۱۴۰۳: راهنمای جامع

مقدمه

ارائه اظهارنامه مالیاتی یکی از الزامات قانونی برای تمامی افراد و شرکت‌های مشمول مالیات است. این اظهارنامه‌ها به دولت کمک می‌کنند تا درآمدهای واقعی افراد و شرکت‌ها را شناسایی و مالیات‌های مناسب را تعیین کند. همچنین، ارائه اظهارنامه به موقع می‌تواند از بروز مشکلات قانونی و پرداخت جریمه‌های سنگین جلوگیری کند. به علاوه، اظهارنامه‌های مالیاتی به دولت کمک می‌کنند تا برنامه‌ریزی مالی دقیق‌تری داشته باشد و منابع مالی مورد نیاز برای ارائه خدمات عمومی و توسعه زیرساخت‌ها را تامین کند. فرم تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم، یکی از مهم‌ترین ابزارها برای تعیین و پرداخت مالیات‌های مستقیم در کشور است. این اظهارنامه به منظور شفافیت در درآمدها و هزینه‌ها و همچنین تعیین مالیات نهایی افراد و شرکت‌ها تهیه می‌شود. در این مقاله، به طور جامع و مفصل به بررسی اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰ پرداخته‌ایم.

تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌ چیست

تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم به‌طور خاص به شرایط و مقررات مربوط به مالیات بر درآمد و نحوه تهیه و تنظیم اظهارنامه مالیاتی پرداخته است. این تبصره برای تسهیل در فرایند مالیات ستانی از سوی سازمان مالیاتی و متقابلا تسهیل گری و پرداخت مالیات برای مودی می باشد. بر اساس این تبصره، اشخاص حقیقی می توانند تا اطلاعات درامدی خود را به صورت دقیق و شفاف در اظهارنامه مالیاتی ثبت کرده و به سازمان مالیاتی تسلیم کنند. این امر نه تنها باعث شفافیت بیشتر در درآمدها و هزینه‌ها می‌شود بلکه از بروز تخلفات مالیاتی و پرداخت ناعادلانه مالیات نیز جلوگیری می‌کند. متن تبصره ماده ۱۰۰ به شرح زیر است:

تبصره ماده ۱۰۰- سازمان امور مالیاتی کشور می­تواند برخی از مشاغل یا گروههایی از آنان را که میزان فروش کالا و خدمات سالانه آنها حداکثر ده برابر معافیت موضوع ماده (۸۴) این قانون باشد از انجام بخشی از تکالیف از قبیل نگهداری اسناد و مدارک موضوع این قانون و ارائه اظهارنامه مالیاتی معاف کند و مالیات مودیان مذکور را به‌صورت مقطوع تعیین و وصول نماید. در مواردی که مودی کمتر از یک سال مالی به فعالیت اشتغال داشته باشد مالیات متعلق نسبت به مدت اشتغال محاسبه و وصول می‌شود. تبصره مانع از رسیدگی به اظهارنامه‌های مالیاتی تسلیم شده در موعد مقرر نخواهد بود.

چه کسانی مشمول تبصره ماده ۱۰۰ هستند؟

همانطور که بالاتر در متن قانون مشاهده کردیم، فقط اشخاص حقیقی می توانند از تبصره ماده ۱۰۰ استفاده نمایند و آنهم در صورتیکه مجموع فروش یا درآمد آنها بیش از یکصدو پنجاه برابر معافیت ماده ۸۴ نباشد. در سال ۱۴۰۲ معافیت ماده ۸۴ طبق قانون بودجه سال ۱۴۰۲ مبلغ ۱۲۰ میلیون تومان سالانه تعیین شده و یکصدوپنجاه برابر آن میشود ۱۸ میلیارد تومان. در نتیجه اگر مودی برای سال مالی ۱۴۰۲ کمتر از ۱۸ میلیاردتومان فروش یا درآمد داشته باشد می تواند از تبصره ماده ۱۰۰ برای سال ۱۴۰۳ استفاده نماید و با تکمیل این فرم مالیات را بصورت مقطوع و توافق تسلیم کند و در این صورت نیازی به نگهداری اسناد و مدارک نخواهد داشت و رسیدگی مالیاتی هم نمی شود. 

فرایند تهیه و تنظیم اظهارنامه

برای تهیه و تنظیم فرم تبصره ماده ۱۰۰ و تسلیم آن مسیر پیچیده ای در پیش ندارید و خیلی راحت می توانید فرم تبصره ماده ۱۰۰ را به سازمان امور مالیاتی کشور تسلیم کنید. برای تسلیم اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰ فقط کافیست وارد درگاه ملی خدمات مالیاتی شوید و بر روی دکمه تسلیم اظهارنامه کلیک کنید. در نظر داشته باشید چون فرم تبصره ماده ۱۰۰ یک نوع مالیات مقطوع و توافقی است بنابراین شما نمی توانید اطلاعات درآمدی و هزینه های خود را تنظیم کنید. در این فرم میزان مالیات شما مشخص شده است که اگر آن را قبول داشته باشید اعلام میکنید و به همین راحتی مالیات قطعی و پرونده مختومه می شود.

مراحل ثبت و ارسال اظهارنامه های مالیاتی در سال ۱۴۰۳

برای ثبت اظهارنامه مالیاتی و تسلیم فرم تبصره ماده ۱۰۰ در سال ۱۴۰۳ و برای سال مالی ۱۴۰۲ کافیست مراحل ذیل را طی کنید:

مراجعه به پنجره واحد خدمات الکترونیک مالیاتی به نشانی my.tax.gov.ir

1. مراجعه به بخش فهرست پرونده های مالیاتی و در صورت نیاز ایجاد پرونده جدید و یا ویرایش پرونده های قبلی.
2. ورود به سامانه اظهارنامه مشاغل (اشخاص حقیقی) با مراجعه به بخش جزئیات پرونده.
3. انتخاب یکی از گزینه های ثبت اظهارنامه الکترونیک و یا درخواست توافق تبصره ماده 100 ق.م.م در سال ۱۴۰۳.
4. تکمیل فرم ها و جداول اطلاعات مالی.
5. بررسی پیش نویس اظهارنامه و یا فرم تبصره ماده 100 برای سال ۱۴۰۳.
6. تایید نهایی اظهارنامه (و یا فرم تبصره ماده 100) و دریافت شماره رهگیری.
7. انتخاب نحوه پرداخت مالیات ابرازی و یا تقسیط آن.
8. پرداخت قبض علی الحساب (حداکثر تا پایان موعد قانونی).
9. پرداخت اقساط در سررسید های مشخص شده (در صورت تقسیط).

مدارک و مستندات مورد نیاز

برای تهیه و تنظیم اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰ در سال ۱۴۰۳، نیاز به مدارک و مستندات مختلفی ندارید زیرا اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰ در سال ۱۴۰۳ به صورت مقطوع و توافقی می باشد. اگر شما در فرم تبصره ماده ۱۰۰ مبلغ مالیات را قبول نداشتید می توانید اقدام به تسلیم اظهارنامه عادی کنید که در این شرایط باید مدارک زیر را در هنگام رسیدگی به حوزه مالیاتی ارائه دهید:

• صورتحساب‌ها و فاکتورهای فروش: تمامی صورتحساب‌ها و فاکتورهای فروش که درآمدهای کسب‌شده را نشان می‌دهند، باید جمع‌آوری و نگهداری شوند.
• مدارک مربوط به هزینه‌ها و مخارج: تمامی مدارک مربوط به هزینه‌ها و مخارج کسب‌وکار، شامل فاکتورهای خرید، رسیدهای پرداخت، و مدارک مربوط به هزینه‌های جاری، باید نگهداری شوند.
• مدارک پرداختی‌های بیمه و مالیات: مدارک مربوط به پرداختی‌های بیمه و مالیات نیز باید جمع‌آوری و نگهداری شوند.
• اسناد مربوط به وام‌ها و تسهیلات دریافت شده: اگر کسب‌وکار شما وام یا تسهیلات مالی دریافت کرده است، مدارک مربوط به این وام‌ها و تسهیلات نیز باید نگهداری شوند.

نحوه و زمان ارسال اظهارنامه تبصره ماده 100 در سال ۱۴۰۳

فرم تبصره ماده ۱۰۰ باید به صورت الکترونیکی از طریق سامانه‌ مالیاتی تسلیم شود. این سامانه‌ها به کسب‌وکارها و افراد کمک می‌کنند تا به راحتی و با دقت اظهارنامه خود را تکمیل و ارسال کنند. مهلت قانونی برای ارائه اظهارنامه برای اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه سال بعد می باشد. اما ممکن است تغییراتی در این مهلت‌ها وجود داشته باشد که باید به اطلاعیه‌های رسمی سازمان مالیاتی توجه شود. در صورت عدم ارائه اظهارنامه در مهلت مقرر، ممکن است جریمه‌های مالی و قانونی به کسب‌وکار یا فرد مشمول تعلق گیرد. 

مهلت تبصره ماده 100 در سال ۱۴۰۳

۱. مهلت تسلیم اظهارنامه مالیاتی
مودیان مشمول تبصره ماده ۱۰۰ باید اظهارنامه مالیاتی خود را در مهلت‌های تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی تسلیم کنند. معمولاً این مهلت تا پایان خرداد ماه سال بعد از پایان سال مالی است، مگر اینکه تغییراتی از سوی سازمان امور مالیاتی اعلام شود. عدم تسلیم اظهارنامه در این مهلت می‌تواند منجر به جریمه‌های مالی و قانونی شود. برای سال ۱۴۰۳ مهلت تسلیم اظهارنامه اشخاص حقیقی از ۳۱ خرداد تا ۱۵ مرداد ۱۴۰۳ تمدید شده است.

۲. مهلت پرداخت مالیات
پس از تسلیم اظهارنامه مالیاتی، مودیان باید مالیات محاسبه‌شده را در مهلت مقرر پرداخت کنند. این مهلت معمولاً با توجه به تاریخ تسلیم اظهارنامه تعیین می‌شود و ممکن است به مودیان اجازه داده شود تا مالیات خود را به صورت قسطی و در چند مرحله پرداخت کنند.

۳. مهلت تقسیط مالیات
یکی از مزایای تبصره ماده ۱۰۰ افزایش دوره تقسیط مالیات است. مودیان می‌توانند با توجه به دستورالعمل‌های سازمان امور مالیاتی و بر اساس شرایط خاص، مالیات خود را در مدت زمان بیشتری تقسیط کنند. این امر به مودیان کمک می‌کند تا فشار مالی کمتری را متحمل شوند و بتوانند مالیات خود را به صورت اقساطی پرداخت کنند. برای سال ۱۴۰۳ مودیان می توانند حداکثر در ۱۵ قسط مالیات خود را تقسیط کنند.

۴. مهلت ارائه مدارک و مستندات تکمیلی
در برخی موارد، سازمان امور مالیاتی ممکن است از مودیان بخواهد مدارک و مستندات تکمیلی را ارائه دهند. مودیان باید در مهلت‌های تعیین‌شده این مدارک را تهیه و به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند. عدم ارائه به‌موقع این مدارک می‌تواند منجر به تأخیر در رسیدگی به پرونده مالیاتی و اعمال جریمه‌های مالی شود.

مزایا و معایب اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰

استفاده از تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم دارای مزایا و معایب خاص خود است که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.

مزایا: استفاده از تسهیلات تبصره ماده ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم دارای مزایای متعددی است که به شرح زیر می‌باشد:

• حذف الزام به تسلیم اظهارنامه مالیاتی و تکمیل جداول درآمد و هزینه: نیازی به ارائه اظهارنامه مالیاتی و پر کردن جداول مربوط به درآمد و هزینه‌ها نیست.
• عدم نیاز به ارائه اسناد، مدارک و دفاتر مالیاتی: مشمولان تبصره ماده ۱۰۰ نیازی به ارائه اسناد، مدارک و دفاتر مالیاتی ندارند، که این امر باعث کاهش بار اداری و کاغذبازی می‌شود.
• افزایش دوره تقسیط مالیات و سقف بخشودگی جرائم مالیاتی نسبت به دوره‌های گذشته: مودیان می‌توانند مالیات خود را در مدت زمان بیشتری تقسیط کنند و از بخشودگی جرائم مالیاتی بیشتری نسبت به تسلیم اظهارنامه بهره‌مند شوند.
• جلوگیری از ورود و رسیدگی ادارات مالیاتی به پرونده‌ها: ادارات مالیاتی و ماموران آن‌ها اجازه ورود به پرونده‌های مشمولان تبصره ماده ۱۰۰ و بررسی آن‌ها را ندارند، که این امر باعث کاهش نگرانی‌های مودیان در مورد بررسی‌های مالیاتی می‌شود.
• محاسبه مالیات مقطوع با حداکثر مساعدت‌های قانونی: مالیات مقطوع با بهره‌گیری از حداکثر مساعدت‌های قانونی و تعدیل ضرائب سود فعالیت محاسبه می‌شود، که این مسئله به نفع مودیان است.
• کاهش نیاز به مراجعه حضوری به ادارات امور مالیاتی: فرایندهای مالیاتی کوتاه‌تر شده‌اند و دیگر نیازی به مراجعه حضوری به ادارات امور مالیاتی نیست، که این امر در جهت تکریم و احترام به مودیان صورت گرفته است.
• لحاظ هزینه‌های اجاره محل در محاسبه مالیات واحدهای کسبی استیجاری: هزینه‌های اجاره محل در تعیین مالیات واحدهای کسبی استیجاری محاسبه می‌شود.
• معافیت مالیاتی تا سقف ۱۵ درصد مازاد بر درآمد اعلام شده: تا سقف ۱۵ درصد از درآمدهای اعلام شده در فرم تبصره ماده ۱۰۰، مشمول مالیات و جرائم (ماده ۱۹۲) نمی‌شود.
• سقف بخشودگی جرائم مالیاتی: برای مودیانی که فرم تبصره ماده ۱۰۰ را تأیید می‌کنند، بخشودگی جرائم ۱۰۰ درصد است و برای کسانی که اظهارنامه مالیاتی تسلیم می‌کنند، این بخشودگی ۵۰ درصد تعیین شده است.

معایب: در حالتی که مودی فرم تبصره ماده ۱۰۰ را تسلیم می کند ممکن است مبلغ را مالیات را قبول نداشته باشد اما ناچار است که توافق کند زیرا در صورتیکه بخواهد اظهارنامه عادی تسلیم کند باید اسناد و مدارک داشته باشد و باتوجه به اینکه مشاغل معمولا اسناد و مدارکی ارائه نمی کنند و یا اسناد مدارک آنها مطابق با استانداردهای حسابداری و قوانین مالیاتی نمی باشد ناچارند که فرم تبصره ماده ۱۰۰ را تسلیم کنند و مبلغ مالیات بیشتری پرداخت کنند. 

پرسش‌های متداول در خصوص تبصره ماده ۱۰۰ 

-آیا همه افراد باید اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰ را ارائه دهند؟
خیر، تنها افرادی که درآمد مشمول مالیات دارند باید اظهارنامه را ارائه دهند. این افراد شامل کسانی هستند که در طول سال مالی درآمد کسب کرده‌اند.

-چه مدارکی برای تهیه اظهارنامه ماده ۱۰۰ لازم است؟
در صورتیکه فرم تبصره ‍‍۱۰۰ تسلیم کنید نیازی به نگهداری اسناد و مدارک نیست مگر اینکه اظهارنامه عادی تسلیم کنید که در هنگام رسیدگی مالیاتی باید مدارک و مستندات خود را به حوزه مالیاتی اعلام کنید.

-مهلت قانونی برای ارائه اظهارنامه چه زمانی است؟

مهلت قانونی معمولاً تا پایان خردادماه سال بعد است، اما باید به اطلاعیه‌های رسمی سازمان مالیاتی توجه شود. این اطلاعیه‌ها ممکن است شامل تغییرات در مهلت‌های قانونی و سایر مقررات مالیاتی باشند.

-چه جریمه‌هایی برای عدم ارائه اظهارنامه وجود دارد؟

جریمه‌های عدم ارائه اظهارنامه شامل پرداخت مالیات اضافی، جریمه‌های نقدی، و حتی تعلیق مجوز کسب‌وکار می‌شود. این جریمه‌ها می‌تواند بر اساس میزان تخلف و مدت زمان تأخیر در ارائه اظهارنامه تعیین شود.

-چگونه می‌توانم از تخفیف‌ها و معافیت‌های مالیاتی استفاده کنم؟

برای استفاده از تخفیف‌ها و معافیت‌های مالیاتی، باید شرایط و مقررات مربوط به آنها را رعایت کنید. این شامل تهیه و ارائه صحیح اظهارنامه، ارائه مدارک و مستندات لازم، و رعایت مهلت‌های قانونی می‌شود.

-آیا می‌توانم اظهارنامه را به صورت الکترونیکی ارائه دهم؟

بله، اظهارنامه تبصره ماده ۱۰۰ باید به صورت الکترونیکی و از طریق سامانه‌های مالیاتی ارائه شود. این سامانه‌ها به کسب‌وکارها و افراد کمک می‌کنند تا به راحتی و با دقت اظهارنامه خود را تهیه و ارسال کنند.

-چه نکاتی را باید در تهیه اظهارنامه رعایت کنم؟

در تهیه اظهارنامه، باید دقت و صحت اطلاعات مالی وارد شده، رعایت مهلت‌های قانونی، نگهداری مدارک مالی، و استفاده از مشاوران مالی را رعایت کنید. این نکات می‌تواند به شما در تهیه و ارائه صحیح اظهارنامه کمک کند و از بروز مشکلات مالی و قانونی جلوگیری کند.

نتیجه‌گیری

فرم تبصره ماده ۱۰۰ برای سال ۱۴۰۳ یکی از ابزارهای مهم برای تعیین و پرداخت مالیات‌های مستقیم است. تهیه و ارائه صحیح این اظهارنامه می‌تواند از بروز مشکلات قانونی جلوگیری کرده و به تسهیل در امور مالیاتی کمک کند. با رعایت نکات کلیدی و توصیه‌های عملی، می‌توانید این فرایند را به بهترین نحو انجام دهید و از تخفیف‌ها و معافیت‌های مالیاتی بهره‌مند شوید. همچنین، اطلاع از تغییرات قانونی و استفاده از مشاوران مالیاتی می‌تواند به شما در این مسیر کمک کند.