مصادیق معافیت ها در قانون مالیات

دسته بندی : آموزه های مالیاتی

تاریخ انتشار :22 اسفند 1402

تاریخ بروزرسانی :21 اسفند 1403

مصادیق معافیت ها در قانون مالیات

در نظام مالیاتی ایران، اشخاص حقیقی و حقوقی مشخصی معاف از مالیات هستند. هدف از اعطای این معافیت ها، تشویق فعالیت های مولد و حمایت از اقشار خاص جامعه است. با این حال، در نظر داشته باشید که دامنه شمول معافیت های مالیاتی به صورت مستمر در حال تغییر است و برای اطلاع از آخرین قوانین و مقررات، مراجعه به منابع معتبر سازمان امور مالیاتی کشور ضروری است. در این مقاله، به بررسی برخی از مهم ترین موارد معافیت مالیاتی در ایران می پردازیم:

معافیت مالیات بر درآمد

درآمد سالانه تا سقف معین: بر اساس قانون، میزان مشخصی از درآمد سالانه اشخاص حقیقی از مالیات معاف است. این رقم هر ساله توسط سازمان امور مالیاتی اعلام می شود.
حقوق کارمندان دولت و بخش خصوصی: حقوق دریافتی کارمندان دولت و بخش خصوصی تا سقف تعیین شده، مشمول معافیت مالیاتی است.
هزینه های درمانی: هزینه های درمانی پرداختی توسط افراد برای خود و افراد تحت تکفلشان، تا سقف مشخصی از مالیات معاف هستند.
عیدی کارکنان: مبلغ عیدی پرداختی به کارکنان تا سقف تعیین شده، از مالیات معاف است.
حق اولاد و همسر: برای تشویق به فرزندآوری و حمایت از خانواده، مبالغی بابت حق اولاد و همسر به حقوق کارکنان اضافه می شود که این مبالغ نیز مشمول معافیت مالیاتی هستند.

معافیت مالیات بر ارزش افزوده

کالاهای اساسی : اقلام ضروری مانند نان، لبنیات، دارو و غیره مشمول معافیت مالیات بر ارزش افزوده هستند.
خدمات آموزشی ، درمانی و فرهنگی : مراکز آموزشی، درمانی و فرهنگی غیرانتفاعی از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند.
صادرات کالا : برای حمایت از بخش صادرات، کالاهای صادراتی از مالیات بر ارزش افزوده معاف می شوند.

معافیت های مالیاتی برای کسب و کارها

فعالیت در مناطق کمتر توسعه یافته: به منظور جلب سرمایه گذاری و رونق اقتصادی در مناطق محروم، کسب و کارهایی که در این مناطق فعالیت می کنند از برخی معافیت های مالیاتی برخوردار می شوند.

بخش تعاون: فعالیت های بخش تعاون، با هدف حمایت از بنگاه های کوچک و متوسط، از برخی مالیات ها معاف هستند.
صنایع دستی: برای حفظ و رونق صنایع دستی ایرانی، فعالان این حوزه از معافیت های مالیاتی بهره مند می شوند.
بخش کشاورزی: با توجه به اهمیت بخش کشاورزی در تامین امنیت غذایی، کشاورزان از برخی از مالیات ها معاف هستند.
تحقیق و توسعه: برای تشویق به فعالیت های پژوهشی و نوآوری، هزینه های تحقیق و توسعه شرکت ها تا سقف مشخصی از مالیات معاف است.

نکات مهم در خصوص معافیت های مالیاتی

معافیت های مالیاتی همواره با شرایط و ضوابط خاصی همراه هستند. برای اطلاع دقیق از شرایط بهره مندی از معافیت ها، مطالعه دقیق قوانین و مقررات مالیاتی و یا مراجعه به کارشناسان مالیاتی توصیه می شود.

سازمان امور مالیاتی کشور، مرجع رسمی و قانونی برای ارائه اطلاعات و پاسخگویی به سوالات مرتبط با معافیت های مالیاتی است. وبسایت رسمی این سازمان به نشانی https://www.intamedia.ir می تواند منبع موثقی برای کسب اطلاعات به روز در خصوص قوانین و مقررات مالیاتی باشد. در نظام مالیاتی ایران، معافیت های مالیاتی متعددی برای حمایت از اقشار خاص جامعه و تشویق فعالیت های مولد در نظر گرفته شده است. با شناخت این معافیت ها و بهره مندی از آنها در صورت دارا بودن شرایط لازم، می توان در مسیر کاهش هزینه ها و رونق کسب و کار گام برداشت.

مصادیق معافیت ها در قانون مالیات های مستقیم و مقررات مرتبط

معافيت و مشوق هاي مالياتي وزارتخانه ها، سازمان ها و موسسات دولتي

موضوع فعالیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
فعاليت ذاتي و غير انتفاعي وزارتخانه ها و موسسات دولتي(در چارچوب اساسنامه)	ماده ٢	عدم مطالبه ماليات از زيرمجموعه هاي دولت	غیرمشمول
معافيت از نقل و انتقال املاك متعلق به اشخاص حقوقي دولتي	ماده ٢	عدم مطالبه ماليات از زيرمجموعه هاي دولت	غیرمشمول
فعاليت واحدهاي خدماتي متعلق به اشخاص حقوقي دولتي	ماده ٢	عدم مطالبه ماليات از زيرمجموعه هاي دولت	غیرمشمول
ساقط شدن كسر ماليات تكليفي براي كارفرماي غير مشمول	تبصره ۹ ماده ۵۳	عدم تکلیف کسر مالیات از خدمات عام المنفعه	غیرمشمول
معافيت ازماليات اتفاقي (وقف يا حبس يا نذر، نقل و انتقال بلاعوض املاك و حق واگذاري املاك و واگذاري رايگان املاك اجاري به اشخاص حقوقي دولتي)	تبصره ۲ ماده ۵۳	عدم مطالبه مالیات از خدمات عام المنفعه	نرخ صفر
معافيت مالياتي آستان قدس رضوي و شركت ها و موسسات وابسته	فرمان رهبري	عدم مطالبه ماليات از خدمات عام المنفعه	نرخ صفر
تسليم اظهارنامه شرط استفاده از معافيت مالياتي	برنامه پنجم توسعه ١٣٩٠ تا ١٣٩٥	مقررات اعمال معافيت مالياتي	نرخ صفر
مشمول بودن دريافتي اشخاص حقوقي دولتي بابت فعاليت هاي پيمانكاري	احكام دائمي برنامه هاي توسعه	استثنا شدن دريافتي پيمانكاري اشخاص حقوقي دولتي	عادی
معافیت سود حاصل از تسعیر ارز	احکام دائمی برنامه های توسعه	عدم شناسایی سود تسعیر ارز به عنوان درآمد مشمول	نرخ صفر
عدم شمول تسعیر دارایی های بانک مرکزی	قانون تسعیر بدهی ها و دارایی های بانک مرکزی مصوب ۱۳۹۲	عدم شناسایی درآمد حاصل از تسعیر دارایی ها بعنوان درآمد مشمول	غیرمشمول
معافیت فعالیت صندوق توسعه حمل و نقل	احکام دائمی برنامه های توسعه	عدم شناسایی درآمد صندوق توسعه حمل و نقل به عنوان درآمد مشمول	نرخ صفر
علی الحساب دریافتی آموزش و پرورش از مدارس و آموزشگاه ها	قانون تاسیس و اداره مدارس مصوب سال ۱۳۹۵	شناسایی پرداختی علی الحساب مدارس و آموزشگاه ها به آموزش و پرورش به عنوان پیش پرداخت مالیاتی	عادی
اعمال نرخ صفر برای بخشی از سهم دریافتی وزارت نفت	قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت	مستثنی شدن بخشی از دریافتی وزارت نفت به عنوان درآمد مشمول	غیرمشمول

معافيت و مشوق هاي مالياتي اشخاص حقوقي غير دولتي

بخش اول: معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی در قانون مالیات

الف: معافیت ها و مشوق های عمومی

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
عدم تعلق مالیات به سود سهام و سهم الشرکه از شرکتهای سرمایه گذاری	تبصره ۴ ماده ۱۰۵	مشوق سرمایه گذاری	غیرمشمول
مشوق نرخ صفر مالياتي براي درامد حاصل از صادرات كالا و خدمات	ماده ۱۴۱	مشوق صادراتی	نرخ صفر
بخشودگي مالياتي براي شركت هاي بورسي	ماده ۱۴۳‍	مشوق شرکت های بورسی	بخشودگی / تخفیف
مشوق نرخ صفر مالياتي براي درآمد صندوق هاي سرمايه گذاري	تبصره ۱ ماده ۱۴۳	مشوق سرمایه گذاری	نرخ صفر
معافيت سود و جوايز متعلق حساب هاي سپرده و پس انداز، اوراق قرضه دولتي و اسناد خزانه	ماده ۱۴۵	معافیت سپرده گذاری	عادی
تخفيف در نرخ مالياتي براي افزايش درامد ابرازي مشمول ماليات	تبصره ۶ ماده ۱۰۵	تخفیف برای افزایش درآمد ابرازی	بخشودگی / تخفیف

ب: معافیت ها و مشق های بخش تولیدی و معدنی

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
مشوق نرخ صفر براي درآمد مشمول ماليات ابرازي (واحدهاي توليدي،معدني، فن آوري اطلاعات)	ماده ۱۳۳	مشوق شرکت های تولیدی و معدنی	نرخ صفر
مشوق مالياتي براي درامد ابرازي	ماده ۱۳۲	مشوق برای درآمد ابرازی	نرخ صفر
مشوق اشتغالزايي	ماده ۱۳۲	مشوق اشتغالزایی	نرخ صفر
مشوق افزايش سرمايه	ماده ۱۳۲	مشوق سرمایه گذاری	نرخ صفر
مشوق درآمد حاصل از حمل و نقل	ماده ۱۳۲	مشوق حمل و نقل	نرخ صفر
مشوق توسعه و بازسازي از محل سرمايه گذاري	ماده ۱۳۲	مشوق سرمایه گذاری	نرخ صفر
مشوق جذب سرمايه گذار خارجي	ماده ۱۳۲	جذب سرمایه گذار خارجی	نرخ صفر
مشوق كالا و محصولات صادراتي توليد شركت هاي خارجي فعال در ايران	ماده ۱۳۲	مشوق صادراتی	نرخ صفر
مشوق واحد هاي توليد فن آوري اطلاعات	ماده ۱۳۲	مشوق شرکت های فناوری اطلاعات	نرخ صفر
مشوق واحدهاي توليدي و معدني مستقر در كليه مناطق ويژه اقتصادي و شهركهاي صنعتي	ماده ۱۳۲	مشوق استقرار در شهرک های صنعتی	نرخ صفر
مشوق تامين كنندگان منابع مالي (سرمايه گذاران طرح-پروژه بنگاه هاي توليدي)	ماده ۱۳۸ مکرر	مشوق سرمایه گذاری	نرخ صفر

ج) معافیت ها و مشوق های موسسات خدماتی و غیرتجاری

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
عدم تعلق ماليات به درامد غير انتفاعي موسسات غير تجاري	تبصره ۱ ماده ۱۰۵	مشوق فعالیت های غیرانتفاعی	غیرمشمول
معافيت ٥٠ درصدي درامد ابرازي موسسات ايرانگردي و جهانگردي	ماده ۱۳۲	مشوق موسسات ایرانگردی و جهانگردی	عادی
مشوق هاي مالياتي درامد خدماتي بيمارستانها، هتلها و مراكز اقامتي گردشگري	ماده ۱۳۲	مشوق خدمات بیمارستان ها	نرخ صفر
مشوق نرخ صفر براي درآمد حاصل از تعليم و تربيت مدارس غيرانتفاعي اعم از ابتدايي، راهنمايي، متوسطه، فني و حرفهاي و ... فعاليت هاي ورزشي	ماده ۱۳۴	مشوق آموزشی	عادی

د) معافیت ها و مشوق های بخش تعاونی

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
تخفيف ٢٥درصدي در نرخ ماليات شركت هاي تعاوني	تبصره ۶ ماده ۱۰۵	مشوق شرکت های تعاونی	تخفیف / بخشودگی
مشوق نرخ صفر براي درامد ابرازي شركت هاي تعاوني روستايي و عشايري و كارگري و ..	ماده ۱۳۳	مشوق تعاونی ها	نرخ صفر
مشوق نرخ صفر براي درآمد كارگاههاي فرش دستباف و صنايعدستي و شركتهاي تعاوني و اتحاديهها	ماده ۱۳۴	مشوق کارگاه های فرش و دستباف	نرخ صفر
معافيت از ماليات نقل و انتقال واحد هاي مسكوني متعلق به اعضا تعاوني مسكن	ماده ۶۵	مشوق تعاونی ها	عادی
معافيت شركت هاي تعاوني از پرداخت حق تمبر سهام و سهم الشرکه	ماده ۴۸	مشوق تعاونی ها	عادی
عدم تعلق ماليات به كمكها و هداياي دريافتي نقدي و غير نقدي به صندوقهاي پسانداز بازنشستگي و سازمان بيمه خدمات درماني و سازمان تأمين اجتماعي و ....	ماده ۱۲۷	مشوق کمک ها و هدایا	غیرمشمول

بخش دوم) معافیت ها و بخشودگی های مالیاتی اشخاص حقوقی غیردولتی در سایر قوانین

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
معافيت از پرداخت حق تمبر شركت هاي پذيرفته شده در بورس در زمان افزايش سرمايه	ماده ۲۷ قانون رفع موانع تولید	مشوق افزایش سرمایه	عادی
معافيت از پرداخت حق تمبر افزايش سرمايه با واگذاري سهام شركت هاي دولتي توسط سازمان خصوصي سازي ،شركت هاي سرمايه گذاري استاني و شركت هاي تعاوني شهرستاني	تبصره ۲ ماده ۲۶ برنامه چهارم توسعه	مشوق افزایش سرمایه	عادی
مشوق هاي مالياتي براي سرمايه گذاران غير دولتي در بخش حمل و نقل ريلي درون و برون شهري	بند الف ماده ۵۲ برنامه ششم توسعه	مشوق سرمایه گذاری	غیرمشمول
معافيت مالياتي واحد صنعتي،معدني و خدماتي در مناطق غير برخوردار از اشتغال معادل معافيت هاي منظور شده در مناطق آزاد تجاري،صنعتي	بند پ ماده ۳۲ قانون احکام دایمی برنامه توسعه	مشوق اشتغالزایی	نرخ صفر
معافيت مالياتي سود دريافتي سرمايه گذاران خارجي در ايران	ماده ۴۱ قانون احکام دائمی برنامه توسعه	مشوق جذب سرمایه گذاری	عادی
معافيت مالياتي اشخاص خارجي مقيم خارج در صورت اعطاي تسهيلات و تامين مالي	ماده ۴۱ قانون احکام دائمی برنامه توسعه	مشوق جذب سرمایه در گردش	غیرمشمول
معافيت مالياتي كمك هاي بلاعوض دولت به اشخاص حقيقي و حقوقي	تبصره ۲ ماده ۲۷ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت	مشوق خدماتی و حمایتی	غیرمشمول
معافيت دريافتي هاي نقدي و غير نقدي اشخاص حقيقي و حقوقي از طرف دولت در راستاي قانون هدفمندي يارانه ها	تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون هدفمندی یارانه ها	مشوق خدماتی و حمایتی	غیرمشمول
اشخاص حقيقي و حقوقي ناشي از فعاليت هاي اقتصادي در مناطق آزاد تجاري به مدت ٢٠ سال	ماده ١٣ قانون تاسسي مناطق ازاد	مشوق تولید و اشتغالزایی	نرخ صفر
معافيت مالياتي محصولات توليدي شركت ها و موسسات دانش بنيان	ماده ۹ قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان	مشوق تولید دانش بنیان	نرخ صفر
معافيت مالياتي صادرات كالاهاي مجاز و غير يارانه اي	ماده ۳۵ قانون رفع موانع تولید	مشوق صادراتی	نرخ صفر

١-٤-٣) معافيت و مشوق هاي مالياتي اشخاص حقيقي

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
معافیت مالیاتی برای درآمدهای کشاورزی و دامپروری و دامداری	ماده ۸۱	معافیت کشاورزان	ندارد فعلا

بخش دوم: معافیت ها و بخشودگی های فصل مالیات بر درآمد املاک

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
معافيت محل سكونت پدر و مادر و ... از پرداخت ماليات اجاره محل	تبصره ۱ ماده ۵۳	مشوق اجاری محل سکونت	عادی
معافيت از ماليات اجاره در خصوص املاكي كه مجاناً در اختيار وزارتخانه ها،سازمانها قرار گيرد	تبصره ۲ ماده ۵۳	مشوق املاک اجاری رایگان	عادی
معافيت از ماليات اجاره املاك مسكوني اجاري تا ١٥٠ متر در تهران و ٢٠٠ متري در ساير شهر ها	تبصره ۱۱ ماده ۵۳	مشوق املاک اجاری مسکونی	عادی
معافيت مالياتي تا سقف معافيت پايه ساليانه براي صاحبان املاك فاقد درامد ديگر	ماده ۵۷	مشوق درآمد اجاری املاک	عادی

بخش سوم: معافیت ها و بخشودگی های فصل مالیات بر درآمد حقوق

موضوع معافیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
معافيت پايه حقوق براي كليه حقوق بگيران	ماده ۸۴	معافیت پایه حقوق	عادی
معافيت نيروي كار اعزام به خارج از كشور	قانون استفاده از توان تولیدی و خدماتی	معافیت حقوق	عادی
معافيت ٥٠ درصدي ماليات حقوق براي كاركنان شاغل در مناطق كمتر توسعه يافته	ماده ۹۲	معافیت حقوق	عادی
ساير معافيت هاي حقوق و دستمزد	ماده ۹۱	معافیت حقوق	عادی

٤-٤) بخش چهارم : معافيت ها و بخشودگي هاي فصل ماليات بر درامد مشاغل :

موضوع فعالیت	رفرنس	فلسفه وجودی	نوع معافیت
معافيت پايه ساليانه براي كليه صاحبان مشاغل	ماده ۱۰۱	معافیت پایه مشاغل	معافیت عادی
مشوق تعديل نرخ مالياتي به ازاي افزايش درامد مشمول ماليات ابرازي	تبصره ماده ۱۳۱	تخفیف نرخ برای افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات	بخشودگی/تخفیف
مشوق نرخ صفر براي فعاليت هاي علمي،اموزشي و فني و حرفه اي	ماده ۱۳۴	مشوق آموزشگاه ها و مدارس	نرخ صفر
معافيت ٥٠ درصدي از ماليات بر درامد ابرازي براي تاسيسات ايرانگردي و جهانگردي	ماده ۱۳۲	مشوق تاسیسات ایرانگردی و جهانگردی	نرخ صفر
معافيت حق بيمه دريافتي اشخاص حقيقي از موسسات بيمه
معافيت سود سپرده هاي بانكي، سپرده كسور بازنشتگي و پس انداز كارمندان و كارگران و جوايز اوراق قرضه و اسناد خزانه	ماده ۱۴۵	معافیت سپرده های بانکی	عادی
معافيت مالياتي براي سود حاصل از سرمايهگذاري اشخاص سرمايه گذار (تامين كنندگان منابع مالي طرح-پروژه بنگاه هاي توليدي)	ماده ۱۳۸ مکرر	مشوق سرمایه گذاری	نرخ صفر
مشوق نرخ صفر براي درآمد حاصل ازصادرات كالا و خدمات غير نفتي ومحصولات كشاورزي	ماده ۱۴۱	مشوق صادراتی	نرخ صفر
معافيت جوايز علمي،بورس هاي تحصيلي ، حق اختراع و اكتشاف و فعاليت هاي پژوهشي تحقيقاتي	ماده ۱۴۴	مشوق جوایز علمی، بورسهای تحصیلی و...	عادی

منابع و رفرنس ها:

مقررات در قانون مالیات های مستقیم:

ماده ‌۲- اشخاص زیر مشمول پرداخت مالیات‌های موضوع این قانون نیستند:

۱- وزارتخانه‌ها و موسسات دولتی

۲- دستگاههایی که بودجه آنها وسیله دولت تأمین می‌شود

۳- شهرداری‌ها و دهیاریها

۴- بنیادها و نهادهای انقلاب اسلامی دارای مجوز معافیت از طرف حضرت امام خمینی(ره) و مقام معظم رهبری

تبصره‌– اعمال این ماده از زمان تأسیس دهیاری‌های کشور می‌باشد. مالیات‌هایی که قبل از لازم الاجرا شدن این قانون به دهیاری‌ها تعلق گرفته و اخذ شده است، مشمول معافیت این قانون نمی‌شود

‌تبصره ‌۱- شرکت‌هایی که تمام یا قسمتی از سرمایه آنها متعلق به اشخاص و موسسه‌های مذکور در بندهای فوق باشد، سهم درآمد یا سود آنها‌ مشمول حکم این ماده نخواهد بود. حکم این تبصره مانع استفاده شرکت‌های مزبور از معافیت‌های مقرر در این قانون، حسب مورد، نیست.

تبصره ‌۲- املاکی که مجانا در اختیار سازمانها و موسسات موضوع ماده‌ (۲) این قانون قرار می‌گیرد غیر اجاری تلقی‌ می‌ شود.

ماده (۴۸)- سهام و سهم‌الشرکه کلیه شرکتهای ایرانی موضوع قانون تجارت به استثنای شرکت‌های تعاونی براساس ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه به ‌قرار نیم در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود. کسور صد (100) ریال هم صد (100) ریال محسوب می‌شود.

تبصره- حق تمبر سهام و سهم‌الشرکه شرکتها باید ظرف دو‌ ماه از تاریخ ثبت قانونی شرکت و در مورد افزایش سرمایه و سهام اضافی از تاریخ ثبت ‌افزایش سرمایه در اداره ثبت شرکتها از طریق ابطال تمبر پرداخت شود. افزایش سرمایه در مورد شرکت‌هایی که قبلا سرمایه خود را کاهش داده‌اند تا‌ میزانی که حق تمبر آن پرداخت شده است، مشمول حق تمبر مجدد نخواهد بود.

ماده (۵۳)

تبصره ‌(۱) - محل سکونت پدر يا مادر يا همسر يا فرزند يا اجداد و همچنين محل سکونت افراد تحت تکفل مالک اجاري تلقي نمي‌ شود مگر اينکه به ‌موجب اسناد و مدارک ثابت گردد که اجاره پرداخت مي‌ شود. در صورتي‌که چند واحد مسکوني، محل سکونت مالک و يا افراد مزبور باشد، يک واحد براي سکونت مالک و يک واحد مسکوني براي هر يک از افراد مذکور به انتخاب مالک از شمول ماليات موضوع اين بخش خارج خواهد بود.

تبصره ‌(۲) - املاکي که مجاناً در اختيار سازمانها و مؤسسات موضوع ماده‌ (2) اين قانون قرار مي‌گيرد غير اجاري تلقي‌ مي‌ شود.

تبصره ‌(۹) - وزارتخانه‌ها، موسسات و شرکتهای دولتی و دستگاههایی که تمام یا قسمتی از بودجه آنها به وسیله دولت تأمین می‌ شود، نهادهای انقلاب ‌اسلامی، شهرداریها و شرکتها و موسسات وابسته به آنها و همچنین سایر اشخاص حقوقی مکلفاند مالیات موضوع این فصل را از مال‌الاجاره‌هایی که ‌پرداخت می‌کنند کسر و تا پایان ماه بعد به ‌اداره امور مالیاتی محل وقوع ملک پرداخت و رسید آن را به موجر تسلیم نمایند.

تبصره ‌(۱۱) - مالکان مجتمع‌هاي مسکوني داراي بيش از سه واحد استيجاري که با رعايت الگوي مصرف مسکن بنا به اعلام وزارت راه و شهرسازي ‌ساخته شده يا مي‌ شوند در طول مدت اجاره از صد در صد (100%) ماليات بر درآمد املاک اجاري معاف مي‌ باشد در غير اين‌صورت درآمد هر شخص‌ ناشي از اجاره واحد يا واحدهاي مسکوني در تهران تا مجموع يکصد و پنجاه مترمربع زيربناي مفيد و در ساير نقاط تا مجموع دويست مترمربع زيربناي‌ مفيد از ماليات بر درآمد ناشي از اجاره املاک معاف مي‌ باشد.

ماده ۵۷- در مورد شخص حقيقي که هيچ‌گونه درآمدي ندارد تا ميزان معافيت مالياتي درآمد حقوق موضوع‌ ماده ‌(84) اين قانون از درآمد مشمول ماليات سالانه مستغلات از ماليات معاف و مازاد طبق مقررات اين فصل مشمول ماليات مي ‌باشد. مشمولان اين ماده‌ بايد اظهارنامه مخصوصي طبق نمونه‌ اي که از طرف سازمان امور مالياتي کشور تهيه خواهد شد به اداره امور مالياتي محل وقوع ملک تسليم و اعلام ‌نمايند که هيچ‌گونه درآمد ديگري ندارند. اداره امور مالياتي مربوط بايد خلاصه مندرجات اظهارنامه مؤدي را به اداره امور مالياتي محل سکونت مؤدي ارسال ‌دارد و در صورتي‌که ثابت شود اظهارنامه مؤدي خلاف واقع است ماليات متعلق به اضافه يک برابر آن به عنوان جريمه وصول خواهد شد.

در اجراي‌ حکم اين ماده حقوق بازنشستگي و وظيفه دريافتي و جوايز و سود ناشي از سپرده‌هاي بانکي درآمد تلقي نخواهد شد.

‌تبصره ‌۱- حکم اين ماده در مورد فرزندان صغيري که تحت ولايت پدر باشند جاري نخواهد بود.

تبصره ‌۲- در صورتي‌که ساير درآمدهاي مشمول ماليات ماهانه مؤدي کمتر از مبلغ مذکور در اين ماده باشد، آن مقدار از درآمد مشمول ماليات ‌اجاره املاک که با ساير درآمدهاي مؤدي بالغ بر مبلغ فوق باشد معاف و مازاد طبق مقررات اين فصل مشمول ماليات خواهد بود

ماده ۶۵- نقل و انتقال قطعی املاک که در اجرای قوانین و مقررات اصلاحات ارضی به عمل آمده و یا خواهد آمد و واحدهای ‌مسکونی از طرف شرکت‌های تعاونی مسکن به اعضای آنها مشمول ‌مالیات موضوع این فصل نخواهد بود.

ماده ۸۱- درآمد حاصل از کليه فعاليت‌هاي کشاورزي، دامپروري، دامداري، پرورش ماهي و زنبور عسل و پرورش طيور، صيادي و ماهيگيري، نوغانداري، احياي مراتع و جنگلها، باغات اشجار ‌از هر قبيل و نخيلات از پرداخت ماليات ‌معاف مي‌باشد.

دولت مکلف است مطالعات و بررسي‌هاي لازم را در زمينه کليه فعاليت‌هاي کشاورزي و آن رشته از فعاليت‌هاي مزبور که ادامه معافيت آنها ضرورت ‌داشته باشد معمول و لايحه مربوط را حداکثر تا آخر برنامه سوم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي جمهوري اسلامي‌ايران به مجلس شوراي اسلامي تقديم نمايد

ماده‌ ۸۴- ميزان معافيت ماليات بر درآمد سالانه مشمول ماليات حقوق از يک يا چند منبع، هرساله در قانون بودجه سنواتي مشخص مي‌شود.[1][2]

ماده ۹۱- درآمدهاي حقوق به شرح زير از پرداخت ماليات معاف است:

1. روسا و اعضاي مأموريت‌هاي سياسي خارجي در ايران و روسا و اعضاي هيأت‌هاي نمايندگي فوق‌العاده دول خارجي نسبت به درآمد حقوق دريافتي از دولت متبوع خود به شرط معامله متقابل و همچنين روسا و اعضاي هيأت‌هاي نمايندگي سازمان ملل متحد و موسسات تخصصي آن در‌ايران نسبت به درآمد حقوق دريافتي از سازمان و موسسات مزبور در صورتي که تابع دولت جمهوري اسلامي ايران نباشند.

2. روسا و اعضاي مأموريت‌هاي کنسولي خارجي در ايران و همچنين کارمندان موسسات فرهنگي دول خارجي نسبت درآمد حقوق دريافتي از دول متبوع خود به شرط معامله متقابل.

3. کارشناس خارجي که با موافقت دولت جمهوري اسلامي ايران از محل کمک‌هاي بلاعوض فني و اقتصادي و علمي و فرهنگي دول خارجي و‌يا موسسات بين‌المللي به ايران اعزام مي‌شوند نسبت به حقوق دريافتي آنان از دول متبوع يا موسسات بين‌المللي مذکور.

4. کارمندان محلي سفارتخانه‌ها و کنسولگريها و نمايندگي‌هاي دولت جمهوري اسلامي ايران در خارج نسبت به درآمد حقوق دريافتي از دولت‌ جمهوري اسلامي ايران در صورتي که داراي تابعيت دولت جمهوري اسلامي ايران نباشند به شرط معامله متقابل.

5. حقوق بازنشستگي و وظيفه و مستمري و پايان خدمت و خسارت اخراج و بازخريد خدمت و وظيفه يا مستمري پرداختي به وراث و حق سنوات و حقوق ايام مرخصي استفاده نشده.

6. هزينه سفر و فوق‌العاده مسافرت مربوط به شغل.

7. حذف شد.

8. مسکن واگذاري در محل کارگاه يا کارخانه جهت استفاده کارگران و خانه‌هاي ارزان قيمت سازماني در خارج از محل کارگاه يا کارخانه که مورد ‌استفاده کارگران قرار ميگيرد.

9. وجوه حاصل از بيمه بابت جبران خسارت بدني و معالجه و امثال آن.

10. عيدي سالانه يا پاداش آخر سال جمعا معادل يک دوازدهم ميزان معافيت مالياتي موضوع ماده (84) اين قانون.

11. خانه‌هاي سازماني که با اجازه قانوني يا به موجب آيين‌نامه‌هاي خاص در اختيار مأموران کشوري گذارده مي‌شود.

12. وجوهي که کارفرما بابت هزينه معالجه کارکنان خود يا افراد تحت تکفل آنها مستقيما يا به وسيله حقوق‌بگير به پزشک يا بيمارستان به استناد‌ اسناد و مدارک مثبته پرداخت کند.

13. مزاياي غيرنقدي پرداختي به کارکنان حداکثر معادل دو دوازدهم معافيت موضوع ماده (84) اين قانون.

14. درآمد حقوق پرسنل نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران اعم از نظامي و انتظامي، مشمولان قانون استخدامي وزارت اطلاعات و جانبازان انقلاب اسلامي و جنگ تحميلي و آزادگان.

ماده ۹۲- پنجاه‌درصد (۵۰٪) ماليات حقوق کارکنان شاغل در مناطق کمتر توسعه يافته طبق فهرست سازمان مديريت و برنامه‌ريزي کشور بخشوده مي‌شود.

ماده ۱۰۱- درآمد سالانه مشمول ماليات مؤديان موضوع اين فصل که اظهارنامه مالياتي خود را طبق مقررات اين فصل در موعد مقرر تسليم کرده‌اند تا ‌ميزان معافيت موضوع ماده (۸۴) اين قانون از پرداخت ماليات معاف و مازاد آن به نرخهاي مذکور در ماده (۱۳۱) اين قانون مشمول ماليات خواهد بود. ‌شرط تسليم اظهارنامه براي استفاده از معافيت فوق نسبت به عملکرد سال ۱۳۸۲ به بعد جاري است.

تبصره ۱- در مشارکتهاي مدني اعم از اختياري و قهري شرکا حداکثر از دو معافيت استفاده خواهند کرد و مبلغ معافيت بهطور مساوي بين آنان تقسيم و ‌باقيمانده سهم هر شريک جداگانه مشمول ماليات خواهد بود. شرکايي که با هم رابطه زوجيت دارند از لحاظ استفاده از معافيت در حکم يک شريک‌ تلقي و معافيت مقرر به زوج اعطا مي‌گردد. در صورت فوت احد از شرکا وراث وي به عنوان قائم‌مقام قانوني از معافيت مالياتي سهم متوفي در‌مشارکت به شرح فوق استفاده نموده و اين معافيت بهطور مساوي بين آنان تقسيم و از درآمد سهم هر کدام کسر خواهد شد.

تبصره ۲- در صورتي که هر شخص حقيقي داراي بيش از يک واحد شغلي باشد، مجموع درآمد واحدهاي شغلي وي با کسر فقط يک معافيت موضوع اين ماده مشمول ماليات به نرخهاي مذکور در ماده(۱۳۱) اين قانون مي‌شود.

تبصره ماده ۱۳۱- به ازاي هر ده درصد (۱۰٪) افزايش درآمد ابرازي مشمول ماليات اشخاص موضوع اين ماده نسبت به درآمد ابرازي مشمول ماليات سال گذشته آنها، يک واحد درصد و حداکثر تا پنج واحد درصد از نرخهاي مذکور کاسته ميشود. شرط برخورداري از اين تخفيف تسويه بدهي مالياتي سال قبل و تسليم اظهارنامه مالياتي مربوطه در مهلت اعلام شده از سوي سازمان امور مالياتي است.

ماده (۱۰۵)

تبصره (۱)- در مورد اشخاص حقوقی ایرانی غیر تجاری که به ‌منظور تقسیم سود تأسیس نشده‌اند، در صورتی که دارای فعالیت ‌انتفاعی باشند،از مأخذ کل درآمد مشمول مالیات فعالیت انتفاعی‌آنها مالیات به نرخ مقرر در این ماده وصول می‌شود.

تبصره (۴)- اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی نسبت به سود سهام یا سهام الشرکه دریافتی از شرکت های سرمایه‌پذیر مشمول‌مالیات دیگری نخواهند بود.

تبصره (۶)- درآمد مشمول مالیات ابرازی شرکتها و اتحادیه های تعاونی متعارف و شرکتهای تعاونی سهامی عام مشمول بیست و پنج درصد (۲۵٪) تخفیف از نرخ موضوع این ماده می باشد.

تبصره (۷)- به ازای هر ده درصد (۱۰٪) افزایش درآمد ابرازی مشمول مالیات اشخاص موضوع این ماده نسبت به درآمد ابرازی مشمول مالیات سال گذشته آنها، یک واحددرصد و حداکثر تا پنج واحددرصد از نرخهای مذکور کاسته می‌شود. شرط برخورداری از این تخفیف تسویه بدهی مالیاتی سال قبل و ارائه اظهارنامه مالیاتی مربوط به سال جاری در مهلت اعلام شده از سوی سازمان امور مالیاتی است.

ماده ۱۲۷- موارد زیر مشمول مالیات اتفاقی نخواهد بود:

الف- کمک‌های نقدی و غیر نقدی بلاعوض سازمان‌های خیریه یا عام‌المنفعه یا وزارتخانه‌ها یا موسسات دولتی و شرکتهای دولتی یا شهرداریها‌ یا نهادهای انقلاب اسلامی به اشخاص حقیقی غیر از مواردی که مشمول مالیات فصل حقوق است.

ب- وجوه یا کمک‌های مالی اهدایی به خسارت دیدگان جنگ، زلزله، سیل، آتش‌سوزی و یا حوادث غیر مترقبه دیگر.

ج- جوایزی که دولت برای تشویق صادرات و تولید و خرید محصولات کشاورزی پرداخت می‌نماید.

د- کمک های بلاعوض دولتی به شرکتهای دانش بنیان و واحدهای فناور مستقر در مراکز رشد و پارکهای علم و فناوری با هدف توسعه فناوری

تبصره- ضوابط اجرایی بند‌های (الف) و (ب) طبق آیین‌نامه‌ای خواهد بود که از طرف وزارت امور اقتصادی و دارایی و وزارت کشور تهیه خواهد ‌شد.

ماده ۱۳۲- درآمد ابرازی ناشی از فعالیتهای ‌تولیدی و معدنی اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای تولیدی یا معدنی که از تاریخ اجرای این ماده از طرف‌ وزارتخانه‌های ذی‌ربط برای آنها پروانه بهره‌برداری صادر یا قرارداد استخراج و فروش منعقد می‌شود و همچنین درآمدهای خدماتی بیمارستانها، هتلها و مراکز اقامتی گردشگری اشخاص یادشده که از تاریخ مذکور از طرف مراجع قانونی ذی‌ربط برای آنها پروانه بهره برداری یا مجوز صادر می‌شود، از تاریخ شروع بهره‌برداری یا استخراج یا فعالیت به مدت پنج‌سال و در مناطق کمترتوسعه‌یافته به مدت ده‌ سال با نرخ صفر مشمول مالیات می‌باشد.

الف- منظور از مالیات با نرخ صفر روشی است که مودیان مشمول آن مکلف به تسلیم اظهارنامه، دفاتر قانونی، اسناد و مدارک حسابداری حسب مورد، برای درآمدهای خود به ترتیب مقرر در این قانون و در مواعد مشخص‌شده به سازمان امور مالیاتی کشور می باشند و سازمان مذکور نیز مکلف به بررسی اظهارنامه و تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان براساس مستندات، مدارک و اظهارنامه مذکور است و پس از تعیین درآمد مشمول مالیات مودیان، مالیات آنها با نرخ صفر محاسبه می‌شود.

ب- مالیات با نرخ صفر برای واحدهای تولیدی و خدماتی و سایر مراکز موضوع این ماده که دارای بیش از پنجاه نفر نیروی کار شاغل باشند چنانچه در دوره معافیت، هرسال نسبت به سال قبل نیروی کار شاغل خود را حداقل پنجاه درصد (۵۰٪) افزایش دهند، به ازای هر سال افزایش کارکنان یک‌سال اضافه می شود. تعداد نیروی کار شاغل و همچنین افزایش اشتغال نیروی کار در هر واحد با تأیید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و ارائه اسناد و مدارک مربوط به فهرست بیمه تأمین اجتماعی کارکنان محقق می شود. در صورت کاهش نیروی کار از حداقل افزایش مذکور در سال بعد که از مشوق مالیاتی این بند استفاده کرده باشند، مالیات متعلق در سال کاهش، مطالبه و وصول می‌شود. افرادی که بازنشسته، بازخرید و مستعفی می‌شوند کاهش محسوب نمی‌گردد.

پ- دوره برخورداری محاسبه مالیات با نرخ صفر برای واحدهای اقتصادی مذکور موضوع این ماده واقع در شهرکهای صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی به مدت دو سال و در صورت استقرار شهرکهای صنعتی یا مناطق ویژه اقتصادی در مناطق کمترتوسعه‌یافته، به مدت سه‌سال افزایش می‌یابد.

ت- شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی برای اشخاص حقیقی و حقوقی فعال در مناطق آزاد و سایر مناطق کشور تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موقع مقرر قانونی است. اظهارنامه مالیاتی اشخاص حقوقی شامل ترازنامه و حساب سود و زیان طبق نمونه‌ای است که توسط سازمان امور مالیاتی تهیه می‌شود.

ث- به منظور تشویق و افزایش سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در واحدهای موضوع این ماده علاوه بر دوره حمایت از طریق مالیات با نرخ صفر حسب مورد، سرمایه‌گذاری در مناطق کمترتوسعه‌یافته و سایر مناطق به شرح زیر مورد حمایت قرار می‌گیرد:

1- در مناطق کمترتوسعه‌یافته:

مالیات سالهای بعد از دوره محاسبه مالیات با نرخ صفر مذکور در صدر این ماده تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات واحد به دو برابر سرمایه ثبت و پرداخت‌شده برسد، با نرخ صفر محاسبه می‌شود و بعد از آن، مالیات متعلقه با نرخهای مقرر در ماده ‌(۱۰۵) این قانون و تبصره‌های آن محاسبه و دریافت می‌شود.

2- در سایر مناطق:

پنجاه درصد (۵۰٪) مالیات سالهای بعد از دوره محاسبه مالیات مذکور در صدر این ماده با نرخ صفر و پنجاه‌ درصد (۵۰٪) باقی‌مانده با نرخهای مقرر در ماده‌ (۱۰۵) قانون مالیاتهای مستقیم و تبصره‌های آن محاسبه و دریافت می‌شود. این حکم تا زمانی که جمع درآمد مشمول مالیات واحد، معادل سرمایه ثبت و پرداخت‌شده شود، ادامه می یابد و بعد از آن، صددرصد (۱۰۰٪) مالیات متعلقه با نرخهای مقرر در ماده‌ (۱۰۵) این قانون و تبصره‌های آن محاسبه و دریافت می‌شود.

درآمد حمل و نقل اشخاص حقوقی غیردولتی، از مشوق مالیاتی جزءهای (۱) و (۲) این بند برخوردار می‌باشند. اشخاص حقوقی غیردولتی موضوع این ماده که قبل از این اصلاحیه تأسیس شده‌اند، درصورت سرمایه‌گذاری مجدد از مشوق این ماده می‌توانند استفاده کنند.

هرگونه سرمایه‌گذاری که با مجوز مراجع قانونی ذی‌ربط به‌ منظور تأسیس، توسعه، بازسازی و نوسازی واحدهای مذکور برای ایجاد دارایی‌های ثابت به‌استثنای زمین هزینه می‌شود، مشمول حکم این بند است.

ج- استثنای زمین مذکور در انتهای بند (ت)، در مورد سرمایه‌گذاری اشخاص حقوقی غیردولتی در واحدهای حمل و نقل، بیمارستان‌ها، هتلها و مراکز اقامتی گردشگری صرفا به میزان تعیین‌شده در مجوزهای قانونی صادرشده از مراجع ذی‌صلاح، جاری نمی‌باشد.

چ- درصورت کاهش میزان سرمایه ثبت و پرداخت‌شده اشخاص مذکور که از مشوق مالیاتی این ماده برای افزایش سرمایه استفاده کرده باشند، مالیات متعلق و جریمه‌های آن مطالبه و وصول می‌شود.

ح- درصورتی‌که سرمایه‌گذاری انجام‌شده موضوع این ماده با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی با مجوز سازمان سرمایه‌گذاری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران انجام شده باشد به‌ازای هر پنج ‌درصد (۵٪) مشارکت سرمایه‌گذاری خارجی به میزان ده‌ درصد (۱۰٪) به مشوق این ماده به نسبت سرمایه ثبت و پرداخت‌شده و حداکثر تا پنجاه ‌درصد (۵۰٪) اضافه می‌شود.

خ- شرکتهای خارجی که با استفاده از ظرفیت واحدهای تولیدی داخلی در ایران نسبت به تولید محصولات با نشان معتبر اقدام کنند درصورتی‌که حداقل بیست‌ درصد (۲۰٪) از محصولات تولیدی را صادر نمایند از تاریخ انعقاد قرارداد همکاری با واحد تولید ایرانی در دوره محاسبه مالیات با نرخ صفر واحد تولیدی مذکور مشمول حکم این ماده بوده و در صورت اتمام دوره مذکور، از پنجاه ‌درصد (۵۰٪) تخفیف در نرخ مالیاتی نسبت به درآمد ابرازی حاصل از فروش محصولات تولیدی در مدت مذکور در این ماده برخوردار می‌باشند.

د- نرخ صفر مالیاتی و مشوقهای موضوع این ماده شامل درآمد واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران و پنجاه کیلومتری مرکز استان اصفهان و سی کیلومتری مراکز سایر استان‌ها و شهرهای دارای بیش از سیصد هزار نفر جمعیت براساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن نمی‌شود.

واحدهای تولیدی فناوری اطلاعات با تأیید وزارتخانه‌های ذی‌ربط و معاونت علمی و فناوری رئیس‌جمهور در هرحال از امتیاز این ماده برخوردار می‌باشند. همچنین مالیات واحدهای تولیدی و معدنی مستقر در کلیه مناطق ویژه اقتصادی و شهرکهای صنعتی به استثنای مناطق ویژه اقتصادی و شهرکهای مستقر در شعاع یکصد و بیست کیلومتری مرکز استان تهران با نرخ صفر محاسبه می شود و از مشوقهای مالیاتی موضوع این ماده برخوردار می‌باشند.

درخصوص مناطق ویژه اقتصادی و شهرکهای صنعتی یا واحدهای تولیدی که در محدوده دو یا چند استان یا شهر قرار می‌گیرند، ملاک تعیین محدوده به موجب آیین‌نامه‌ای است که حداکثر سه ماه پس از تصویب این قانون با پیشنهاد مشترک وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و امور اقتصادی و دارایی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور و سازمان حفاظت محیط‌ زیست تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

ذ- فهرست مناطق کمتر توسعه‌یافته شامل استان، شهرستان، بخش و دهستان در سه‌‌ماهه اول در هر برنامه پنجساله، توسط سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور با همکاری وزارت امور اقتصادی و دارایی با لحاظ شاخصهای نرخ بیکاری و سرمایه‌گذاری در تولید تهیه می‌شود و به‌ تصویب هیأت وزیران می‌رسد و تا ابلاغ فهرست جدید، فهرست برنامه قبلی معتبر می‌باشد. تاریخ شروع فعالیت با تأیید مراجع قانونی ذی‌ربط، مناط اعتبار برای احتساب مشوقهای مناطق کمترتوسعه‌یافته است.

ر- کلیه تأسیسات ایرانگردی و جهانگردی که قبل از اجرای این‌ماده پروانه بهره‌برداری از مراجع قانونی ذی‌ربط أخذ کرده باشند تا مدت شش‌ سال پس از تاریخ لازم‌الاجراشدن این ماده از پرداخت پنجاه‌ درصد (۵۰٪) مالیات بر درآمد ابرازی معاف می‌باشند. حکم این بند نسبت به درآمد حاصل از اعزام گردشگر به خارج از کشور مجری نیست.

ز- صد درصد (۱۰۰٪) درآمد ابرازی دفاتر گردشگری و زیارتی دارای مجوز از مراجع قانونی ذی‌ربط که از محل جذب گردشگران خارجی یا اعزام زائر به عربستان، عراق و سوریه تحصیل شده باشد با نرخ صفر مالیاتی مشمول مالیات می‌باشد.

ژ- مالیات با نرخ صفر موضوع این قانون صرفا شامل درآمد ابرازی به جز درآمدهای کتمان‌شده می‌باشد. این حکم در مورد کلیه احکام مالیاتی با نرخ صفر منظور در این قانون و سایر قوانین مجری است.

س- معادل هزینه های تحقیقاتی و پژوهشی اشخاص حقوقی خصوصی و تعاونی در واحدهای تولیدی و صنعتی دارای پروانه بهره‌برداری از وزارتخانه‌های ذی‌ربط که در قالب قرارداد منعقده با دانشگاهها یا مراکز پژوهشی و آموزش عالی دارای مجوز قطعی از وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی که در چهارچوب نقشه جامع علمی کشور انجام میشود، مشروط بر اینکه گزارش پیشرفت سالانه آن به‌تصویب شورای پژوهشی دانشگاهها و یا مراکز تحقیقاتی مربوطه برسد و ناخالص درآمد ابرازی حاصل از فعالیت‌های تولیدی و معدنی آنها کمتر از پنج ‌میلیارد (۵.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال نباشد، حداکثر به میزان ده‌ درصد (۱۰٪) مالیات ابرازی سال انجام هزینه مذکور بخشوده می‌شود. معادل مبلغ منظورشده به حساب مالیات اشخاص مذکور، به‌عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی پذیرفته نخواهد شد.

دستورالعمل اجرائی این بند با پیشنهاد سازمان امور مالیاتی کشور به‌تصویب وزرای امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌رسد.

تبصره ۱- کلیه معافیتهای مالیاتی و محاسبه با نرخ صفر مالیاتی مازاد بر قوانین موجود مذکور در این ماده از ابتدای سال ۱۳۹۵ اجراء می‌شود.

تبصره ‌۲- آیین‌نامه اجرائی موضوع این ماده و بندهای آن حداکثر ظرف مدت شش‌ماه پس از ابلاغ قانون توسط وزارتخانههای امور اقتصادی و دارایی و صنعت، معدن و تجارت با همکاری سازمان امور مالیاتی کشور تهیه می شود و به‌ تصویب هیأت‌وزیران می‌رسد.

ماده ۱۳۳- ‌صد درصد (۱۰۰٪) درآمد صندوق حمایت از توسعه بخش کشاورزی، شرکتهای تعاونی روستایی، عشایری، کشاورزی، صیادان، کارگری، کارمندی، دانشجویان و دانش‌آموزان و اتحادیه‌های آنها از مالیات‌معاف است.

ماده ۱۳۴- درآمد حاصل از تعلیم و تربیت مدارس غیر انتفاعی اعم از ابتدایی، راهنمایی، متوسطه، فنی و حرفه‌ای، آموزشگاههای فنی و حرفه‌ای آزاد دارای مجوز از سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای کشور، دانشگاهها و مراکز آموزش عالی‌غیر انتفاعی و مهدهای کودک در مناطق کمتر توسعه یافته و روستاها و درآمد موسسات نگهداری معلولین ذهنی و حرکتی بابت نگهداری اشخاص مذکور که حسب مورد دارای پروانه فعالیت از مراجع ذیربط‌ هستند همچنین درآمد باشگاهها و موسسات ورزشی دارای مجوز از سازمان تربیت بدنی حاصل از فعالیتهای منحصرا ورزشی از پرداخت مالیات معاف‌ است.

ماده ۱۳۸ مکرر- اشخاصی که آورده نقدی برای تأمین مالی پروژه ـ طرح و سرمایه در گردش بنگاههای تولیدی را در قالب عقود مشارکتی فراهم نمایند، معادل حداقل سود مورد انتظار عقود مشارکتی مصوب شورای پول و اعتبار از پرداخت مالیات بر درآمد معاف میشوند و برای پرداخت‌کننده سود، معادل سود پرداختی مذکور به‌عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی تلقی می‌شود.

تبصره ۱- استفاده‌کننده از معافیت موضوع این ماده تا دو سال نمی‌تواند آورده نقدی را از بنگاه تولیدی خارج کند. در صورت کاهش آورده‌ نقدی، به‌ میزان ارزش روز معافیت استفاده شده، مالیات سال خروج آورده نقدی، اضافه می‌شود.

تبصره ۲- تشخیص تحقق به‌کارگیری آورده نقدی برای تأمین مالی پروژه - طرح یا سرمایه در گردش با اداره امور مالیاتی حوزه مربوط است.

ماده ۱۴۱- صددرصد (۱۰۰٪) درآمد حاصل از صادرات خدمات و کالاهای غیرنفتی و محصولات بخش کشاورزی و بیست‌ درصد (۲۰٪) درآمد حاصل از صادرات مواد خام و کالاهای واسطه ای نیمه خام مشمول مالیات با نرخ صفر می‌گردد. فهرست مواد خام و کالاهای نفتی و کالاهای واسطه ای نیمه خام به پیشنهاد مشترک وزارتخانه های امور اقتصادی و دارایی، صنعت، معدن و تجارت و نفت و اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

ماده ۱۴۳- معادل ده درصد (۱۰٪) از مالیات بردرآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس های کالایی پذیرفته شده و به فروش می‌رسد و ده درصد (۱۰٪) از مالیات بردرآمد شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بورسهای داخلی یا خارجی پذیرفته می‌شود و پنج درصد (۵٪) از مالیات بر درآمد شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته میشود، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکتهای پذیرفته شده در این بورسها یا بازارها حذف نشده‌اند با تأیید سازمان بخشوده می‌شود. شرکتهایی که سهام آنها برای معامله در بورسهای داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته شود در صورتی‌که در پایان دوره مالی به تأیید سازمان حداقل بیست و پنج درصد (۲۵٪) سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دو برابر معافیتهای فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می‌شوند.

تبصره ‌۱- از هر نقل و انتقال سهام و سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام و سهم‌الشرکه شرکا در سایر شرکتها مالیات مقطوعی به میزان چهاردرصد (۴٪) ‌ارزش اسمی آنها وصول می‌شود. از این بابت وجه دیگری به‌ عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد. انتقال‌دهندگان سهام و ‌سهم‌الشرکه و حق تقدم سهام مکلفند قبل از انتقال، مالیات متعلق را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز کنند.

‌ادارات ثبت یا دفاتر اسناد رسمی مکلف‌اند در موقع ثبت تغییرات یا تنظیم سند انتقال حسب مورد گواهی پرداخت مالیات متعلق را اخذ و ضمیمه پرونده‌ مربوط به ثبت یا انتقال کنند.

تبصره ۲- در شرکتهای سهامی پذیرفته شده در بورس اندوخته صرف سهام مشمول مالیات مقطوع به نرخ نیم درصد (۰.۵) خواهد بود و به این‌درآمد مالیات دیگری تعلق نمی‌گیرد. شرکتها مکلفاند تا پایان ماه بعد از تاریخ ثبت افزایش سرمایه آن را به حساب سازمان امور مالیاتی کشور واریز‌کنند.

ماده ۱۴۵- سود دریافتی به هر عنوان در موارد زیر از پرداخت مالیات معاف است:

۱- سود متعلق به سپرده‌های مربوط به کسور بازنشستگی و پس‌انداز کارمندان و کارگران نزد بانک‌های ایرانی در حدود مقررات استخدامی‌مربوطه.

۲- سود یا جوایز متعلق به حساب‌های پس‌انداز و سپرده‌های مختلف نزد بانکهای ایرانی یا موسسات اعتباری غیربانکی مجاز. این معافیت شامل سپرده‌هایی که بانکها یا موسسات اعتباری غیربانکی مجاز نزد هم‌میگذارند نخواهد بود.

۳- جوایز متعلق به اوراق قرضه دولتی و اسناد خزانه.

۴- سود پرداختی بانک‌های ایرانی به بانک‌های خارج از ایران بابت اضافه برداشت (‌اوردرافت) و سپرده ثابت به شرط معامله متقابل.

۵- سود و جوایز متعلق به اوراق مشارکت.

♦♦♦

مقررات در قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور:

ماده ۴۰- منابع بودجه عمومی دولت اعم از درآمدهای عمومی، واگذاری دارایی های سرمایه ای و مالی و درآمدهای اختصاصی دستگاههای اجرائی موضوع ماده (۵) قانون مدیریت خدمات کشوری که به حسابهای بانکی مربوط به نام خزانه داری کل کشور واریز شده یا می شود، به استثنای فعالیت پیمانکاری آنها، مشمول پرداخت مالیات های موضوع قانون مالیات های مستقیم و اصلاحات بعدی آن نیست.

ماده ۴۵:

الف ـ سود و زیان ناشی از تسعیر دارایی ها و بدهیهای ارزی بانک توسعه صادرات ایران، صندوق ضمانت صادرات ایران و شرکت سرمایه گذاری خارجی ایران مشمول مالیات با نرخ صفر است.

ب ـ سود تفاوت نرخ تسعیر ارز حاصل از صادرات از هرگونه مالیات معاف است.

بند (۳) ماده ۴۸- فعالیت های صندوق از هرگونه مالیات و عوارض معاف است.

بند (پ) ماده ۳۲- به منظور تسهیل و تشویق سرمایه گذاری صنعتی و معدنی کشور، اقدامات زیر توسط دولت انجام می شود:

۱ـ شهرستان هایی که نرخ بیکاری آنها بالاتر از میانگین نرخ بیکاری کشور می باشد به عنوان مناطق غیربرخوردار از اشتغال تعریف می شوند. این مناطق با پیشنهاد سازمان برنامه و بودجه کشور و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و تصویب هیأت وزیران در سال اول و نیز ششم هر دهه تعیین می شود.

۲ـ دولت موظف است مشوقهای لازم جهت ایجاد اشتغال و کاهش نرخ بیکاری و ایجاد کارورزی بیکاران در این مناطق را به عمل آورده و اعتبارات مورد نیاز آن را در لوایح بودجه سالانه منظور کند.

۳ـ معافیت مالیاتی واحدهای صنعتی، معدنی و خدماتی در مناطق غیربرخوردار از اشتغال را به میزان معافیت های منظورشده در مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی اعمال کند. توسعه واحد و نیز تولید کالای جدید در این واحدها به میزان سهم خود مشمول این حکم می باشند.

ماده ۴۱- اشخاص حقوقی خارجی مقیم خارج از ایران با معرفی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و موافقت وزیر امور اقتصادی و دارایی در مورد اعطای تسهیلات و تأمین مالی مشمول پرداخت مالیات موضوع ماده (۱۰۷) اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب ۱۳۹۴/۴/۳۱ نمی باشند.

♦♦♦

تبصره (۲) ماده (۱۱۹) قانون برنامه پنجم توسعه (۱۳۹۰ تا ۱۳۹۴)- تسلیم اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر شرط برخورداری از هرگونه معافیت مالیاتی است.

قانون نحوه محاسبه و اعمال تسعیر دارایی ها و بدهی های ارزی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران: تفاوت ناشی از تسعیر دارایی ها و بدهی های ارزی بانک مرکزی که از تغییر نرخ برابری ارز، طلا و جواهرات ایجاد می شود، صرفاً ناشی از ارزیابی حسابداری است و سود تحقق یافته تلقی نمی گردد و مشمول مالیات نیست و مابه التفاوت آن در حسابی تحت عنوان «مازاد حاصل از ارزیابی خالص دارایی های خارجی» منظور و در بخش سرمایه بانک مرکزی ذیل حساب اندوخته ها در ترازنامه منعکس و گزارش می شود.

ماده ۲۷ قانون رفع موانع تولید- شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار یا بازار خارج از بورس موضوع قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران که از محل آورده نقدی یا مطالبات حال شده سهامداران افزایش سرمایه می دهند، از پرداخت حق تمبر موضوع ماده (۴۸) قانون مالیات های مستقیم و تبصره آن معاف می باشند.

بند الف ماده ۵۲ قانون برنامه ششم توسعه- سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی در احداث و بهره‌برداری از حمل و نقل ریلی درون‌شهری و برون‌شهری مانند سرمایه‌گذاری در مناطق کمترتوسعه‌یافته تلقی شده و مشمول کلیه قوانین و مقررات مرتبط با سرمایه‌گذاری در مناطق کمترتوسعه‌یافته خواهد بود.

تبصره (۲) ماده ۲۷ قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت- کمک های بلاعوض موضوع این ماده، درآمد اشخاص تلقی نمی شود و مشمول پرداخت مالیات بر درآمد نیست.

تبصره ۲ ماده ۱۲ قانون هدفمندی یارانه ها- کمکهای نقدی و غیرنقدی ناشی از اجراء این قانون به اشخاص حقیقی و حقوقی از پرداخت مالیات بر درآمد موضوع قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفندماه ۱۳۶۶ و اصلاحیه های بعدی آن معاف است. کمکهای مزبور به اشخاص مذکور بابت جبران تمام یا قسمتی از قیمت کالا یا خدمات عرضه شده توسط آنها مشمول حکم این تبصره نخواهدبود.

ماده ۱۳ قانون تاسیس مناطق آزاد تجاری- اشخاص حقیقی و حقوقی که در منطقه به انواع فعالیتهای اقتصادی اشتغال دارند، نسبت به هر نوع فعالیت اقتصادی در منطقه آزاد از‌تاریخ بهره‌برداری مندرج در مجوز به مدت پانزده سال از پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی موضوع قانون مالیاتهای مستقیم معاف خواهند بود و پس از‌انقضاء پانزده سال تابع مقررات مالیاتی خواهند بود که با پیشنهاد هیأت وزیران به تصویب مجلس شورای اسلامی خواهد رسید.

ماده ۹ قانون حمایت از شرکت های دانش بنیان- به منظور ایجاد و توسعه شرکت ها و مؤسسات دانش بنیان و تقویت همکاری های بین المللی اجازه داده میشود واحدهای پژوهشی و فناوری و مهندسی مستقر در پارک های علم و فناوری در جهت انجام مأموریت های محوله از مزایای قانونی مناطق آزاد در خصوص روابط کار، معافیت های مالیاتی و عوارض سرمایه گذاری خارجی و مبادلات مالی بین المللی برخوردار گردند.

معافیت های مالیاتی را از دست ندهید!

آیا از تمام معافیت های مالیاتی که واجد شرایط آن هستید، اطلاع دارید؟ آیا می دانید چگونه می توانید از پرداخت مالیات های غیرضروری معاف شوید؟ مشاوران مالیاتی راوی حساب با بررسی دقیق شرایط شما، راهکارهای قانونی برای استفاده از حداکثر معافیت های مالیاتی را به شما ارائه خواهند کرد. با ما تماس بگیرید و از مزایای زیر بهره مند شوید: