مالیات مستقیم چیست؟ راهنمای کامل تعریف، انواع، قوانین و نکات مهم

مالیات ها یکی از مهمترین منابع درآمدی یک کشور به ویژه بودجه سالیانه آن کشور محسوب می گردد و به لحاظ درصدی بیش از سی درصد درآمدهای دولت را تامین می نماید. قانون مالیات های مستقیم یک دانش مهم محسوب می شود که به عنوان یک راهنما برای مدیران اجرایی و مالی شرکت ها و سازمان امور مالیاتی عمل می کند و از بروز تخلفات در شرکت ها و سازمان های مشمول جلوگیری می نماید .

قانون مالیات های مستقیم، در ایران برای بار اول در بیست و هشتم اسفند سال هزار و سیصد و چهل و پنج به تصویب رسید و اصلاحیه های زیادی بر آن اعمال شده است به طوری که آخرین اصلاحیه در سال هزار و سیصد و نود و چهار انجام شده است و از اهمیت زیادی برخوردار می باشد و می توان میزان اهمیت آن را هم از نظر این که یک منبع در آمد برای دولت محسوب می شود و هم اینکه یک معیار در محاسبه مباحث اقتصادی می باشد ، در نظر گرفت.

طبق قانون مالیات های مستقیم شرکت ها و سازمان هایی که درآمد زایی دارند البته به استثنای سازمان های تحت نظارت دولت و مشمول معافیت از مالیات ، بخشی از درآمد سالانه خود را تسلیم دولت کنند . میزان چرا که این گونه مالیات ها در صورتی که عادلانه و دقیق محاسبه شده باشند ، یک عامل مثبت در توزیع مناسب در آمد در یک جامعه و در نتیجه توسعه و پیشرفت آن می باشد.

مفهوم مالیات های مستقیم ، مفهومی متفاوت تر از بقیه انواع مالیات ها دارد و مفهوم اصلی آن به مالیات هایی اطلاق می شود که بر دارایی های خاص و یا افراد خاصی وضع می شود و به طور مستقیم گرفته می شود . در بیشتر کشورها مالیات منبع در آمد اصلی محسوب می شود و از جمله انواع مالیات ها می توان به مالیات بردارایی ( ارث ) که از صاحبان اموال گرفته می شود ، مالیات بر درآمد( مالیات بر درآمد اجاره ، مالیات بر درآمد کشاورزی، مالیات بر درآمد و حقوق ، مالیات بر درآمد مشاغل).

قانون مالیات های مستقیم از مهمترین قوانین مالیاتی هر کشور محسوب می شود که تنظیم کننده بخش حقوقی و مالی هر کشور می باشد و لازم است مشمولان پرداخت مالیات و حتی کسانی که مامور اخذ مالیات هستند با این قوانین آشنایی کامل داشته باشند تا مانع هرگونه تخلف و پولشویی شود.  طبق قانون مالیات های مستقیم، این نوع مالیات به انواع مختلفی تقسیم بندی می شود که به شرح زیر می باشند :

قانون مالیات های مستقیم یکی از مهمترین قانون های مالیاتی مصوب می باشد .

1) مالیات بر درآمد شخصی

برای محاسبه این گونه در آمد در قانون مالیات های مستقیم از دو شیوه استفاده می گردد که به صورت زیر می باشد :

الف : اخذ مالیات از انواع اقلام درآمدی به صورت مجزا

در تخصیص این گونه مالیات ها از مواردی مانند سود افراد چه سود کار چه سود سپرده ها ، درآمد افراد در شغل های مختلف ، در آمدهای حاصل از اجاره املاک اشخاص . با مرور زمان و رایج شدن شیوه های جدید تخصیص مالیات ، این روش اخذ مالیات به صورت مجزا کم رنگ تر و سنتی تر شد .

ب : اخذ مالیات از کل مجموع در آمدهای افراد

در این شیوه تخصیص و طبق قانون مالیات های مستقیم ، پس از محاسبه کل در آمد افراد ، بر این مجموع در آمد مالیات بسته می شود . این گونه مالیات گیری باعث گرفتن مالیات بیشتری از افراد می گردد . از بین این دوروش ، روش اول در قانون مالیات های مستقیم ایران بیشتر استفاده می شود و یا ترکیبی از این دو روش را به کار می گیرند ، در مالیات بر انواع درآمدها معمولا حقوق ، بهره ، اجاره املاک ، درآمد پزشکان و … مشمول مالیات می شوند .

2  . مالیات بر درآمد شرکت ها

قبل از محاسبه مالیات های مستقیم بر درآمد شرکت ها، ابتدا هزینه ها و مخارج مختلف شرکت محاسبه و از در آمدها کسر می گردند و بعد از این کار مالیات های مستقیم محاسبه می شود. این گونه مالیات و میزان و کمیتش به اندازه شرکت ها بستگی دارد و هرچه اندازه چارت سازمانی شرکت وسیع تر گردد و وظایف بیشتر شوند و درآمدهای شرکت افزایش یابند ، مالیات هایی که از درآمد شرکت ها گرفته می شود ، بیشتر است و بعضی شرکت ها هم برای جبران مالیات هایی که می دهند قیمت کالاها و خدمات خود را بیشتر می کنند و در واقع مالیاتی را از مصرف کننده ها به طور غیر مستقیم می گیرند . این کار بر خلاف قانون مالیات های مستقیم کشور است .

 آموزش قوانین مالیاتی

قانون های مالیاتی در هر کشوری به شیوه های مختلفی است و این قانون در ایران در 28 اسفند سال هزار و سیصد و چهل و پنج تصویب شد ولی دستخوش اصلاحات بسیاری شد که پسندیده ترین اصلاحیه آن مربوط به سال هزار و سیصد و نود و چهار می باشد .امروزه این قوانین در قالب کتاب هایی شامل قانون مالیات های مستقیم و غیر مستقیم به قلم هایی مختلفی نوشته می شود و یکی از اصلی ترین دروس دانشگاهی رشته های حسابداری ، حسابرسی ، اقتصاد ، حقوق و مدیریت و زیر مجموعه های آن ها محسوب می گردد . از جمله مباحثی که در بحث های آموزشی قانون مالیات به افراد آموزش داده می شود آشنایی با مفاهیم انواع مالیات ها ، مشمولین و معافین از پرداخت مالیات ، مالیات بر دارایی و زیر مجموعه های آن ، مالیات بر درآمد ، آشنایی با امور مالیاتی و سازمان های تشخیص مالیاتی و بسیاری مباحث دیگر. پیشنهاد می شود برای مشاهده فیلم مالیات به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

اشخاص مشمول مالیات و افراد معاف از مالیات طبق قانون مالیات مستقیم

الف : اشخاص مشمول مالیات

• تمامی اشخاص حقیقی و حقوقی صاحب املاک
• افرادی که متعلق به کشور ایران اند و مقیم آن ، هر درآمدی که در داخل یا خارج کسب کنند مشمول مالیات می باشد
• افراد ایرانی مقیم خارج تمامی در آمدی که در داخل یا خارج کسب کنند ، مشمول پرداخت مالیات می باشند
• اشخاص غیر ایرانی مقیم ایران بابت خدماتی که به آن ها داده می شود و در آمدهایی در ایران کسب می نمایند ، می بایست مالیات پرداخت نمایند

ب : افراد و سازمان های معاف از مالیات

• وزارت خانه ها و موسسات زیر نظر دولت
• ادارات و سازمان هایی که منبع تامین در آمدشان دولت می باشد
• شهرداری ها
• شرکت هایی که به گونه ای زیر نظر دولت می باشند و یا زیرگروه اصلی موسسات تحت نظر دولت می باشند
• در آمد مجموعه ها و شرکت هایی که به فرمان رهبر های انقلاب ، حضرت امام خمینی و حضرت آیت الله خامنه ای مشمول معافیت از پرداخت مالیات می باشند

انواع مالیات ها

1 . مالیات های مستقیم

به مالیات هایی اطلاق می گردد که مستقیما و بدون هیچ گونه واسطه ای به طور مستقیم از درآمد و ارث و بسیاری موارد مشمول این مالیات گرفته می شود . مانند مالیات سالانه املاک ، مالیات بر ارث ، مالیات بر مستغلات خالی و اجاره ای و … .

2 . مالیات های غیر مستقیم

هر آنچه که به طور غیر آشکار از مشمولین گرفته می شود ، مالیات غیر مستقیم می باشد مانند مالیاتی که مصرف کنندگان به واسطه خرید و مصرف کالایی پرداخت می نمایند و یا مالیات بر ارزش افزوده نیز نوعی مالیات غیرمستقیم محسوب می شود .

انواع مالیات بر درآمد طبق قانون مالیات های مستقیم

1 . مالیات بر درآمد املاک .

2 . مالیات بر درآمد کشاورزی .

3 . مالیات بر درآمد مشاغل .

4 . مالیات درآمد اتفاقی .

5 . مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی .

6 . مالیات بر جمع درآمد افراد از طرق گوناگون .

قانون مالیات های مستقیم با آخرین اصلاحات

قانون مالیات های مستقیم که برای بار اول در اسفندماه هزار و سیصد و چهل و پنج به تصویب رسید ، در معرض چندین اصلاحیه قرار گرفت که آخرین اصلاحات در سی و یکم تیرماه نود و چهار صورت گرفت و بر پنج باب تنظیم شده است و شامل دویست و هشتاد و دو ماده می باشد که تعدادی از آن ها حذف گردیدند .

طبق آخرین اصلاحات قانون مالیات های مستقیم افراد مشمول مالیات و معاف از مالیات که در باب یکم و در مواد یک و دو قانون مالیات های مستقیم ذکر شده اند ، به شرح زیر بیان شده اند:

افراد مشمول پرداخت مالیات

1 . تمامی صاحبان حقیقی و حقوقی املاک و دارایی ها .

2 . تمامی ایرانی های مقیم ایران که در خارج و داخل مرزهای ایران در آمد کسب کنند طبق قانون مالیات های مستقیم مشمول پرداخت مالیات هستند  .

3 . اشخاص ایرانی مقیم خارج از مرزهای ایران دارای شغل و منبع درآمد .

4 . تمامی اشخاص خارجی دارای درآمد که در ایران اقامت دارند می بایست بابت خدماتی که در اختیارشان گذاشته می شود و درآمدی که کسب می کنند ، مالیات پرداخت نمایند .

اشخاص و موسسات معاف از مالیات طبق قانون مالیات های مستقیم

1 . تمامی موسساتی که دولت درآمد و هزینه های آن را متحمل می شود .

2 . تمامی موسسات ، بنیادها و نهادهایی که مورد عفو رهبری قرار گرفته اند و از دادن مالیات معاف می شوند.

3 . شهرداری و موسساتی که در خدمات رسانی به شهرها و ساکنین نقش دارند .

4 . تمامی موسسات و شرکت هایی که وابسته دولت می باشند .

5 . تمامی فعالیت های تجاری ، صنعتی و معدنی که درآمدشان غیر شرکتی می باشد .

مالیات بر دارایی

باب دوم قانون مالیات های مستقیم به مالیات بر دارایی و ارث اشاره دارد و مواد سه تا شانزدهم قانون مالیات های مستقیم به مالیات بر دارایی که طبق آن از مستغلات مسکونی خالی ، اراضی بایر و املاک مالیات گرفته می شود.

مالیات بر ارث

باب مواد هفدهم تا چهل و چهارم باب دوم قانون مالیات های مستقیم به این نوع مالیات اختصاص داشت اما طبق آخرین اصلاحات مواد چهل تا چهل و چهارم و چندین مواد دیگرحذف گردید . طبق ماده هفدهم قانون مالیات های مستقیم تمامی اشخاصی که فوت می کنند تخصیص مالیات بر اموالشان به چند صورت می باشد :

1 . در صورت داشتن هرگونه سپرده بانکی ، سود سهامی و … به میزان سه درصد از این اموال مشمول پرداخت مالیات می باشد .

2 . ده درصد مالیات طبق اعلام سازمان امورمالیاتی بر اموالی که قابل انتقال به وارث می باشند ، گرفته می شود .

3 . یک و نیم درصد سهامی بر طبق قانون مالیات های مستقیم که در شرکت ها داشته است .

4 . دو درصد نرخی که سازمان امور مالیاتی اعلام می دارد از وسایل نقلیه هایی که به وارث منتقل می گردند چه وسایل نقلیه موتوری ، هوایی و دریایی ، گرفته می شود .

5 . طبق قانون مالیات های مستقیم ، درصورت فوت شخص در خارج از کشور خود ، در ابتدا باید ده درصد مالیات اموالش به دولت کشوری که در آن سکونت داشته پرداخت گردد و ده درصد اموال مابقی مالیات به دولت کشور ایران یعنی زادگاه اصلی شخص پرداخت گردد البته در صورتی است که اموال مشمول پرداخت مالیات قرار گیرند .

تعیین مالیات های هر سازمان، شرکت  و افراد توسط متخصصین امورمالیاتی انجام می شود .

طبق این ماده تبصره هایی بر موارد گفته شده وجود دارد : مثلا بر مورد پنجم این تبصره وارد شده است که در صورتی که شخص خارج از کشور ساکن باشد و همان جا هم فوت کند تنها مالیات بر ارث فقط بر اموالی که در ایران دارد قابل اجرا می باشد .

طبق ماده هجدهم قانون مالیات های مستقیم وارثان به سه دسته تقسیم می شوند:

1 . دسته اول شامل افراد نزدیک به متوفی یعنی پدر ، مادر ، زن ، شوهر ، فرزندان ، فرزندان فرزندان .

2 . گروه دوم در صورت نبود گروه اول شامل خواهر ، برادر و فرزندان آن ها می باشد .

3 . دسته سوم در صورت نبود دسته اول و دوم شامل خاله ، عمو ، عمه ، دایی و فرزندان آن ها .

مواد نوزدهم ، بیستم ، بیست و دوم ، بیست و سوم ،بیست و هفت تا سی و دو و چهل تا چهل و چهار طبق اصلاحات جدید قانون مالیات های مستقیم حذف گردیدند.

محتوای ماده بیست و چهارم

1 . طبق این ماده و قانون مالیات های مستقیم تمامی پرداخت های پایان خدمت ، دیه و بازخرید افراد و تمامی آن چه که از طرف بیمه های مختلف پرداخت می گردند ، معاف از مالیات می باشند .

2 . اموال و املاک وقفی و یا متعلق به دولت .

3 .لوازم منزل فرد فوت شده .

ماده بیست و پنجم به اموال و ارث شهدا مربوط می شود که مشمول مالیات نمی باشند و ماده بیست و ششم به بدهی های فرد فوت شده و نحوه اخذ مالیات از امواد باقی مانده از او پس از کسر بدهی ها و هزینه های کفن و دفن او مربوط می شود . ماده سی و سوم به موضوع محاسبه ارزش اموال فرد ایرانی فوت شده در کشور خارجی که فرد در آن سکونت داشته است ، برمی گردد که این ماموریت بر عهده ماموران کنسولی است که می بایست به وزارت خارجه تسلیم نمایند .

باب سوم قانون مالیات های مستقیم به بحث تمبر اختصاص دارد که و مواد چهل و چهار تا پنجاه و یکم را به آن اختصاص داده اند . باب چهارم قانون مالیات های مستقیم به بحث مالیات بر دردرآمد و انواع آن اختصاص دارد که انواع این نوع مالیات شامل مالیات بر درآمد املاک ، مالیات بر درآمد کشاورزی ، بر درآمد حقوق و مشاغل ، مالیات بر درآمد اتفاقی و … و مواد پنجاه و دوم تا صد و سی و یکم را به خود اختصاص داده است و طبق آخرین اصلاحات مواد 58، 60 ،62 ، 73 ، 79 ،96 ، 98 ، 104 ، 124  و 129 حذف گردیدند ، می باشد.

باب چهارم این قانون به مقررات مختلفه که شامل موضوعاتی مانند معافیت ها ، هزینه های قابل قبول ، مقررات عمومی ، وظایف اشخاص ثالث و مودیان مالیاتی و… اختصاص دارد و مواد 132 تا 218 را شامل می شود که طبق آخرین اصلاحات قانون مالیات های مستقیم شمار از آن ها حذف گردیدند و باب پنجم قانون مالیات های مستقیم به سازمان تشخیص و مراجع مالیاتی و زیرمجموعه های آن اختصاص دارد و مواد 219 تا 282 را شامل می شود .

سازمان امور مالیاتی

سازمان امور مالیاتی، یکی از زیرمجموعه های وزارت اقتصاد و دارایی محسوب می شود و وظایف بسیاری برعهده این سازمان است و میزان مالیاتی که قرار است هر شرکت ، موسسه و افراد حقیقی و حقوقی را طبق قانون مالیات های مستقیم مشخص می کند و افراد و شرکت ها می بایست در تاریخی که از طرف سازمان امور مالیاتی مشخص گردیده است صورت نامه های مالی و آنچه که در تعیین میزان مالیاتشان موثر را باید تسلیم این سازمان کنند.

پس به طور کلی می توان وظایف سازمان امور مالیاتی را اصلاح و تغییر سیستم مالیاتی کشور و تخصیص مالیات ها به ویژه مالیات بر ارزش افزوده که نوعی مالیات غیر مستقیم محسوب می شود ، را دانست . این سازمان در سال هزار و سیصد و هشتاد و یک در قالب یک واحد و سازمان دولتی و به عنوان زیر مجموعه و تحت نظارت امور اقتصاد و دارایی تاسیس شد و بخشی از وظایف امور اقتصاد و دارایی به این سازمان محول شد و حتی این سازمان را یکی از تامین کنندگان درآمدهایی وزارت اقتصاد و دارایی که رتبه نخست بالاترین درآمد را دارد ، می باشد.

از سال 1381 تا 1383 ریاست سازمان امور مالیاتی بر عهده آقای عیسی شهسوار خسته بوده است که بعد از ایشان جناب آقای غلامرضا حیدری زنگنه این وظیفه را به مدت یکسال برعهده گرفته است و بعد از ایشان چندین نفر دیگر ریاست آن را برعهده گرفتند اما در حال حاضر ریاست این سازمان بزرگ برعهده امیدعلی پارسا می باشد . سازمان امور مالیاتی علاوه بر وظیف مدیریت سیستم مالیاتی ، در امور مالی و تجاری کشور و کمک به توسعه بخش خصوصی نقش پر رنگی دارد .

سازمان امور مالیاتی کشور یکی از سازمان هایی است که وظیفه اصلاح و تدوین سیستم مالیاتی را برعهده دارد.

سازمان امور مالیاتی

ساختار و تقسیم بندی سازمان امور مالیاتی

سازمان امور مالیاتی همچون دیگر سازمان ها و ادارات از بخش ها و ساختارهای مختلفی تشکیل شده است که تعدادی از آن ها  به شرح زیر می باشد :

1 .ریاست سازمان امور مالیاتی کشور:  شامل رییس اصلی سازمان و دیگر حوزه ریاست .

2 . بخش مرکزی حراست سازمان .

3 . بخش فرهنگ سازی و روابط عمومی سازمان امور مالیاتی .

4 . دفتر رسیدگی به شکایات و تخلفات بخش های اداری .

5 . شورای عالی امور مالیاتی .

6 . دادستانی نیروی انتظامی مالیاتی .

7 . معاونت توسعه و مدیریت منابع .

8 . بخش گزینش .

9 . معاونت پژوهش .

10 . معاونت مالیات های مستقیم با استعانت از قانون مالیات های مستقیم .

11 . معاونت بخش مالیات بر ارزش افزوده .

12  . دفتر امور مالیاتی شهرها و مراکز استان ها

13 . مرکز فناوری و اطلاعات و ارتباطات .

و….

مهمترین وظایف و حوزه ماموریت های سازمان امور مالیاتی

1 . بررسی کلیه امور مربوط به انواع مالیات ها ، پرونده ها ، نحوه شناسایی مشمولان پرداخت مالیات و …

2 . بررسی و جستجو و نظارت بر موانع سر راه سازمان و امور آن .

3 . تصمیم گیری در مورد مقررات اجرای مالیات ها و بررسی پیشنهادها در این زمینه ها .

4 . بررسی و تدوین خط مشی های مربوط به امور مالیاتی .

5 . تنظیم سیاست های تخصیص مالیات و اخذ تدابیر لازم در این زمینه .

6 . تدوین سیاست هایی برای مبارزه با تخلفات و پولشویی بخش اداری سازمان .

7 . محاسبه درآمدهای مالیاتی سالانه و تسلیم آن به وزارت اقتصاد و دارایی به منظور بررسی در لایحه بودجه .

8 . ارتباط با موسسات داخل و خارج از کشور به منظور توسعه و پیشبرد مقررات سازمان .

9 . نظارت بر نحوه اجرای مقررات و یا اصلاحات پیشنهادی سازمان .

10 . بررسی و مطالعه به منظور بهبود و پیشبرد سیستم مالیات دهی .

11 . جمع آوری اطلاعات لازم جهت شناسایی مودیان مالیاتی .

12 . بررسی و تصمیم گیری برای هرگونه تغییر در سازمان مانند استخدام یا اخراج نیروی کار در سازمان .

13 . به کارگیری روش ها و ابزارهای جدید و پیشرفته برای بهبود سیستم سازمان مالیاتی و فعالیت های این سازمان .

14 . به کار گیری طرح ها و برنامه ها برای خدمات رسانی به مودیان مالیاتی و استفاده از روش های مختلف آموزشی برای آشنایی بیشتر آن ها 

سازمان امور مالیاتی از بخش ها و قسمت های مختلفی تشکیل شده است.
 

جدول معافیت مالیات حقوق سال ۱۴۰۲

در سال ۱۴۰۲ سقف معافیت مالیات حقوق، یک میلیارد و دویست میلیون ریال (ماهیانه معادل ۱۰۰ میلیون ریال) تعیین شده است. افرادی که درآمد ماهیانه آن‌ها تا ۱۰ میلیون تومان است، مشمول مالیات نخواهند بود و افراد با درآمد مازاد بر این مبلغ، مالیات به صورت پلکانی و به نسبت به درآمد مشمول مالیات، محاسبه می‌شود.

جدول مالیات بر حقوق در سال ۱۴۰۲ به شرح زیر است:

توجه داشته باشید که این جدول فقط برای مالیات بر حقوق است و مالیات‌های دیگر مانند مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر واردات و مالیات بر املاک و مستغلات را در نظر نمی‌گیرد.

نکات مهم قانون مالیات های مستقیم:

با توجه به اهمیت حسابداری در هر واحد اقتصادی نیاز است که یک حسابدار ماهر وجود داشته باشد تا بتواند بخوبی امور مالی را پیش ببرد. این روزها وقتی به شرکت ها سرکشی می کنم متوجه می شوم که شرکت ها از مزایا و امتیازاتی که سازمان مالیاتی برای آنها در نظر گرفته استفاده نمی کنند و فقط جرائم و اصل مالیاتی است که برای آنها در نظر می گیرند رنج می برند که نیازمند وجود یک حسابدارقانون بلد است. با توجه شرایط کاری ام به وفور میبینم که افرادی که بواسطه تجربه حسابدار یا مسئول مالی یک واحد اقتصادی شده اند که متاسفانه در این شرایط چون اطلاعات دقیقی از قانون مالیات های مستقیم ندارند نمی توانند استدلال محکمی ازقانون داشته باشند و در نتیجه آن واحد اقتصادی از مزایایی که سازمان مالیاتی برای آنها در نظر گرفته نمی توانند بهره مند شوند.

حتما بخوانید : کتاب قانون مالیات را قورت بده

چند وقت پیش بود که برای حل مسائل مالیاتی به یک شرکت تولیدی دعوت شده بودم. شرکتی که رفته بودم یک رویه در نظر گرفته بودند و سالها بود که با همان روش پیش می رفتند. در ابتدا از من خواسته بودند که بررسی کنم چرا ازسالهای 90 که شرکت تاسیس شده تا سال 96 روند پرداخت مالیات هر ساله سعودی است و ازهمان سال اول مبلغی پرداخت کرده بودند که می توان گفت عقلانی نبود!

حین اینکه داشتم به صحبت های مدیر آن مجموعه گوش میکردم متوجه شدم که مشکل این شرکت ریشه ای است و البته قابل حل.

نکات مهم قانون مالیات های مستقیم
 

شروع کار

یکسری مدارک مانند برگ مالیات سالهای قبل، صورت سود و زیان،اظهارنامه و غیره را درخواست کردم و بعد از بررسی ها متوجه شدم که در مواردی جرائم شامل آنها شده و بدون استفاده از شرایط پرداخت جرائم و استفاده از یکسری معافیتها، تمام جرائم و اصل مالیات را پرداخت کرده اند و وقتی پرسیدم چرا از امتیازاتیکه سازمان مالیاتی در نظر گرفته است استفاده نکرده اید تنها جوابشان این بود که اطلاعاتی از این قضیه نداشتند.

در هنگام بررسی اسناد و مدارک به این نتیجه رسیدم که از برخی معافیت هایی که سازمان مالیاتی برای آنها در نظر گرفته استفاده نکرده اند و البته حسابداران هم اطلاع دقیقی نداشتند. مثلا می توانستند در بسیاری از موارد که فروش صادراتی داشته اند از معافیت استفاده کنند در صورتیکه مالیات آن را پرداخت کرده اند.
 

عدم آگاهی

جلوتر که میرفتیم قضیه برایم شفاف تر می شد که چراکه کلا طی این سالها تنها کاری که کرده بودند فقط اظهارنامه پر کرده بودند و یکسری تکالیف قانونی دیگر. حتی تعدادی از هزینه هایی که از نظر قانون مالیات های مستقیم هزینه  قابل قبول محسوب و از مالیاتشون کسرمی شد رو ارائه نکرده بودند. مثلا تمام هزینه هایی که بابت آموزش پرسنل کرده بودند که مبلغ کمی هم نبود رو ارائه نکرده بودند و وقتی من این موارد رو میدیدم متوجه شدم که چرا باید مالیات آنها بیشتر از حد معمول باشد.

از یک جاهایی به بعد دیگر فقط به فکر راه چاره برای سال مالی 97 و پیش گیری برای سالهای آینده بودم.(نکات مهم قانون مالیات های مستقیم)

وقتی اظهارنامه را تکمیل می کنیم میزان سود و زیان، درآمد وهزینه خود را اعلام می کنیم و نهایتا مالیاتی برای ما در نظر می گیرند که اگر شخص حقوقی باشد یعنی شرکت ثبت کرده باشد طبق ماده 105 میزان 25% به سود خالص تعلق میگیرد و هنگامی که از هزینه های قابل قبول استفاده می کنیم مبلغ سود خالص کم می شود و درنتیجه میزان مالیات هم کمتر می شود.

برای مثال :

سود ناخالص : 500.000.000 ریال

هزینه ها : 60.000.000 ریال

در نتیجه 440.000.000 ریال سود خالص ما می شود که %25 این مبلغ میزان مالیات می شود

میزان مالیات : 110.000.000 = 25% * 440.000.000 

پس 11 میلیون تومان مبلغ مالیاتی می باشد که باید پرداخت کرد. حالا اگر هزینه هایی که کرده بودند را اعلام می کردند چون مبلغ آنها بالا بود میزان کاهش مالیات هم چشمگیر تر می شد.

نکات مهم قانون مالیات های مستقیم


اهمیت هزینه ها

تا اینجا فکر کنم متوجه شدید که هزینه هایی که انجام می شود چقدر دارای اهمیت می باشد. تمام هزینه های قابل قبولی که سازمان مالیاتی از ما میپذیرد در ماده 148 قانون مالیات های مستقیم به آن استناد شده است.

خوب برگردیم سر ماجرای شرکت. بعد از ساعت ها بررسی تمام اسناد مدارک و پیدا کردن مشکلات وارد مبحث ارزش افزوده شدم تا ببینم چه اقداماتی انجام داده اند. ارزش افزوده هم تقریبا شبیه مالیات عملکرد است یعنی برای ثبت نام و تکمیل اظهارنامه موعد مشخصی دارد که باید انجام شود و در غیر اینصورت مشمول جریمه می شویم. تمام کارهایی که برای مالیات بر ارزش افزوده باید انجام می دادند به خوبی عمل کرده بودند و در این قسمت مشکلات جدی مشاهده نشد.

روند کار ارزش افزوده به این شکل است که بعد از ثبت نام درسامانه ارزش افزوده و دریافت گواهی، هنگام خرید کالا میزان مبلغی که بابت ارزش افزوده پرداخت می کنید را در یک حساب جداگانه انتقال می دهید و هنگامی که کالا را بفروش می رسانید میزان ارزش افزوده ای که از مشتری می گیرید به همان حساب ثبت سند می زنید و در آخر هر فصل اگر ارزش افزوده بیشتری گرفته باشید از مشتری باید به سازمان مالیاتی پرداخت کنید و اگر مبلغ بیشتری ارزش افزوده شما پرداخت کرده باشید می توانید از سازمان مالیاتی پس بگیرید. بطور خلاصه مبلغ مالیات بر ارزش افزوده پولی است که از مصرف کننده گرفته می شود و امانت پیش ما می ماند تا آخر هر فصل که پرداخت کنیم.

خوب این تا اینجای کار!

جمع بندی : اگر حسابدار شرکتی هستید سعی کنید به قانون های مالیاتی کاملا تسلط داشته باشید تا بتوانید به امور و مراحل مالیاتی را بخوبی پیگیری کنید. در این مقاله سعی کردیم تا با استفاده از تجربیاتی که داشته ایم رانکاتی را یاداور شویم و در مقالات بعد تک تک این موارد را مفصلا شرح خواهیم داد.

شما می توانید چنانچه در خصوص قانون مالیات های مستقیم و یا ارزش افزوده علاقه به کسب اطلاعات بیشتر و تفسیر مواد قانونی دارید کتاب قانون مالیات را قورت بده و کتاب مالیات ارزش افزوده با عنوان کتاب قانون ارزش افزوده را قورت بده را تهیه کنید.