بخشنامه شماره 97/362013 مورخ 1397/10/12; ابلاغ "دستورالعمل نحوه پذيرش اوراق اسناد مالي اسلامي به عنوان ضمانت اعطاي تسهيلات به پيمانکاران مجري طرح‌هاي عمراني" موضوع بند «ح» ذيل تبصره (16) قانون بودجه سال 1397 کل کشور

شماره: 97/362013
تاریخ:  ۱۳۹۷/۱۰/۱۲

موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک موسسات اعتباری غیربانکی و بانک مشترک ایران ونزوئلا ارسال میشود.
با سلام؛
احتراماً، به استحضار میرساند وفق بند «ج» تبصره (۱۶) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور «بانکهای عامل مکلفند نسبت به پذیرش اوراق اسناد مالی اسلامی به عنوان ضمانت تسهیلات پرداختی به پیمانکاران مجری طرح های عمرانی اقدام نمایند. حسب فراز پایانی حکم قانونی مذکور تدوین و ابلاغ دستورالعمل مربوط به آن بر عهده بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نهاده شده است. لذا در اجرای تکلیف قانونی مذکور دستورالعمل نحوه پذیرش اوراق اسناد مالی اسلامی به عنوان ضمانت اعطای تسهیلات به پیمانکاران مجری طرح های عمرانی که با مشارکت دستگاهها و نهادهای ذیربط از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار تهیه شده و در سیزدهمین جلسه کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی به تصویب رسیده است به شرح پیوست برای استحضار ایفاد میشود در این رابطه شایان ذکر است. توثیق برخی از انواع اوراق مالی اسلامی از جمله اسناد خزانه اسلامی نزد شبکه بانکی کشور در اجرای احکام و ضوابط اجرایی قوانین بودجه سالانه کل کشور مسبوق به سابقه بوده و مدیریت کل اعتبارات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز سابقاً طی بخشنامه شماره ۹۶٫۲۵۱۷۸۵ مورخ ۱۳۹۶٫۸٫۱۰ بر این مهم تأکید نموده است. مزید استحضار فرایند توثیق اوراق اسناد مالی اسلامی همچون سایر اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار باید از طریق مراجعه به شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه و ارایه فرم توثیق تکمیل شده و امضای طرفین وثیقه گذار و وثیقه گیر انجام پذیرد.
در خاتمه ضمن تأکید بر ضرورت و اهمیت اجرای حکم قانونی صدر الذکر حسب درخواست پیمانکاران واجد شرایط مقتضی است دستور فرمایند مراتب با لحاظ مفاد بخشنامه شماره ٩٦٫١٤٩١۵۳ مورخ ١٣٩٦٫٥٫١٦ به تمامی واحدهای مربوط در آن بانک مؤسسه اعتباری ابلاغ شده و ضمن تدارک فوری تمهیدات و مقدمات لازم برای اجرای دقیق مفاد مصوبه مذکور بر حسن اجرای آن نظارت به عمل آید.
 

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
حمیدرضا غنی آبادی    حسین معصومی

 

در اجرای حکم مقرر در بند «ج» ذیل تبصره (۱۶) قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور، «دستور العمل پذیرش اوراق اسناد مالی اسلامی به عنوان ضمانت اعطای تسهیلات به پیمانکاران مجری طرح های عمرانی که از این پس دستورالعمل نامیده میشود تدوین و ابلاغ می گردد.
ماده ۱- در این دستورالعمل اصطلاحات زیر در معانی مشروح مربوط به کار میروند:
الف- قانون: قانون بودجه سال ۱۳۹۷ کل کشور؛
ب- بانک: بانک های عامل موضوع قانون که به موجب قوانین مربوط و یا با مجوز بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شده و تحت نظارت آن بانک در چهارچوب اساسنامه مصوب به عملیات بانکی اشتغال دارند؛
ج- تسهیلات: تسهیلات قابل پرداخت به پیمانکاران مجری طرحهای عمرانی موضوع بند «ح» تبصره (۱۶) قانون؛
د- اوراق بهادار اسلامی: اوراق اسناد مالی اسلامی با نام یا بی نام موضوع بند (ح) تبصره (۱۶) قانون از قبیل اوراق مشارکت صکوک و اسناد خزانه اسلامی که به موجب قوانین و مقررات مربوط یا مجوز دولت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران و یا سازمان بورس و اوراق بهادار به قیمت اسمی مشخص برای مدتی معین منتشر می شود.
ه- شرکت: شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سهامی عام که طبق بند (۷) ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران تشکیل شده است.
و- متقاضی: پیمانکار مجری طرح های عمرانی که شامل مشاوران سازندگان و تأمین کنندگان تجهیزات طرح های عمرانی و شخص حقیقی یا حقوقی که طرف دیگر امضا کننده پیمان است و دارنده یا مالک اوراق بهادار اسلامی بوده و وفق قانون مفاد این دستور العمل و سایر مقررات مربوط ابلاغی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران درخواست اخذ تسهیلات از محل ضمانت یا وثیقه گذاری اوراق مذکور را دارد.
ماده ۲- بانک مکلف است با رعایت مفاد این دستور العمل و سایر مقررات مربوط نسبت به پذیرش انواع اوراق بهادار اسلامی به عنوان ضمانت تسهیلات پرداختی به متقاضی اقدام نماید.
ماده ۳- توثیق کلیه اوراق بهادار اسلامی منتشره از طریق بازار پول در بانک عامل واگذاری اوراق مذکور از طریق سامانه «سیما جهت ضمانت اخذ تسهیلات بانکی تا پیش از معاملات ثانویه اوراق یاد شده در سازمان بورس اوراق بهادار نیز امکان پذیر میباشد.
تبصره - چگونگی توثیق اوراق یاد شده به منظور ضمانت اخذ تسهیلات بانکی میبایست با هماهنگی متقاضی با بانک تسهیلات دهنده صورت پذیرد.
ماده ۴- آن دسته از اوراق بهادار اسلامی که با تضمین بانک و یا مؤسسات اعتباری غیربانکی منتشر می گردد. از شمول اوراق بهادار اسلامی موضوع این دستور العمل مستثنی می باشد.
ماده ۵- بانک مکلف است قبل از اعطای تسهیلات بدوا در خصوص صحت و اصالت اوراق بهادار اسلامی که توسط متقاضی ارایه شده میزان نقد شوندگی و نیز سهل البیع بودن اوراق مزبور در جهت حفظ منابع خود و حقوق سپرده گذاران به طرق مقتضی اطمینان حاصل نماید.
ماده ۶- فرآیند توثیق اوراق بهادار اسلامی جهت ضمانت اخذ تسهیلات بانکی همچون سایر اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان بورس اوراق بهادار از طریق معرفی نماینده یا صاحب امضا از سوی بانک و مراجعه به شرکت و طی مراحل تعیین شده و نیز امضاء و ارایه فرم توثیق تکمیل شده از سوی طرفین وثیقه گذار و وثیقه گیر انجام میپذیرد سازوکار اجرایی مربوط به نحوه توثیق اوراق ارایه شده توسط متقاضی و متعلقات آن شامل متعلقه حق تقدم متعلقه و غیره حسب نوع سند فرآیند رفع توثیق و همچنین شیوه تکمیل اسناد و فرم های مربوطه بر اساس دستور العمل توثیق اوراق بهادار و سایر ضوابط و مقررات مورد عمل سازمان بورس و اوراق بهادار و شرکت خواهد بود.
ماده ۷- وجوه حاصل از سررسید نهایی اوراق مشارکت و اسناد خزانه اسلامی در حکم اصل اوراق بوده و پس از سررسید نیز تا زمان تعیین تکلیف قطعی قرارداد توثیق نزد شرکت باقی خواهد بود.
ماده ۸- پس از تحقق ضمانت از طریق توثیق اوراق بهادار اسلامی حسب نوع سند حق تغییر مالکیت یا تبدیل وثیقه به غیر از موارد زیر از وثیقه گذار سلب می شود.

الف- اجازه کتبی مؤسسه اعتباری
ب- حکم مرجع ذیصلاح قانونی

ماده ۹- مفاد این دستورالعمل به هیچ وجه نافی اجرای سایر ضوابط و مقررات ناظر بر اعطای تسهیلات و خدمات بانکی ابلاغی از سوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران از جمله الزامات حاکم بر اعتبار سنجی دقیق متقاضی و ضرورت سنجش وضعیت چک برگشتی و بدهی غیر جاری وی و یا سایر مقررات مربوط نمی باشد.
این «دستورالعمل» در ۹ ماده و ۱ تبصره در سیزدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۷٫۷٫۲۹ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری به تصویب رسید و از تاریخ ابلاغ لازم الاجرا میباشد.