20- بخشنامه شماره 97/320832 مورخ 1397/09/13; ترجمه دستورالعمل‌های مدیریت ریسک اعتباری در بانک‌ها و موسسات مالی توسعه‌ای (مجموعه رهنمودهای بانک مرکزی مالزی)

۹۷۳۲۰۸۳۲ ۱۳۹۷٫۰۹٫۱۳ دارد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ب عالی از کالای از کالای جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک موسسات اعتباری غیربانکی و بانک مشترک ایران ونزوئلا ارسال میشود. با سلام احتراما همان گونه که استحضار دارند مدیریت ریسک اعتباری یکی از مهمترین حلقه های مدیریت ریسک جامع در بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی میباشد. این موضوع از آن جهت حایز اهمیت است که به طور معمول بخش عمده ای از داراییهای مؤسسات اعتباری را تسهیلات تشکیل میدهد و هرگونه قصور در بازپرداخت تسهیلات اعطایی موجد ریسک اعتباری برای مؤسسات اعتباری و انباشت مطالبات غیرجاری آنها خواهد بود. بدیهی است اهمیت این موضوع زمانی که مؤسسه اعتباری دارای بدره پرتفوی متنوعی از تسهیلات مختلف باشد افزون تر می شود. لذا مدیریت مؤثر بدره اعتباری از الزامات مدیریت ریسک جامع مؤسسه اعتباری به شمار می آید. در کشورمان عملکرد صحیح شبکه بانکی با توجه به روش تامین مالی نظام اقتصادی کشور که بانک - محور می باشد یکی از مهمترین عوامل رشد اقتصادی محسوب میشود. از آنجایی که مؤسسات اعتباری نقش مؤثری در تأمین منابع مالی مورد نیاز بخشهای مولد اقتصادی تقویت تولید و اشتغال دارند عدم توجه به ریسک اعتباری می تواند مؤسسات اعتباری و به تبع آن اقتصاد کشور را دچار معضل نماید. برخی از آثار عدم رعایت مدیریت ریسک اعتباری مناسب کاهش کیفیت مطالبات و افزایش مطالبات غیرجاری است. در واقع عدم توجه به ریسک اعتباری در بلند مدت می تواند به توقف فعالیت یا تجدید ساختار مؤسسات اعتباری بیانجامد. با توجه به اهمیت ریسک اعتباری طراحی سیستمی برای مدیریت آن از مهمترین دغدغه های مؤسسات اعتباری کمیته بال و بانکهای مرکزی در دنیا میباشد مدیریت ریسک اعتباری در مؤسسات اعتباری از سال ۱۹۸۸ میلادی مورد توجه خاص کمیته بال بوده و این امر دلیل اصلی تدوین سند کفایت سرمایه آن کمیته موسوم به سند بال یک بوده است که البته تا به امروز با در نظر گرفتن سایر ریسکهای پیش روی مؤسسات اعتباری سند بال سه نیز توسط کمیته بال منتشر شده است. بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز با آگاهی از اهمیت موضوع اولین بار یکی از اسناد کمیته بال تحت عنوان اصول مدیریت ریسک اعتباری را ترجمه و طی بخشنامه شماره مب ٫ ٦٦٩ مورخ ۱۳٨٤٫٤٫٧ به شبکه بانکی کشور ابلاغ نمود. بعد از آن نیز در سال ۱۳۸۶ مجموعه رهنمودهایی برای مدیریت مؤثر ریسک اعتباری تدوین شد و طی بخشنامه شماره مب ١٥٤٨ مورخ ۱۳۸۶٫۴٫۱۹ به شبکه بانکی کشور ابلاغ گردید. در ادامه موضوع ریسک اعتباری و نحوه مدیریت آن در بخشنامه های مختلف از جمله بخشنامه شماره ۹۷٫۳۱۴۳۴ مورخ ۱۳۹۷٫۲٫۵ با عنوان دستورالعمل تهران بلوار میرداماد، پلاک ۱۲۸ تلفن: ۱۹۹۵۱ کد پستی: ۳۱۱- ۱۵۳۹۶ فاکس : ۷۳۵۶۷۴ ۶ خدمات اینترنتی: www.cbi.ir بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران محاسبه سرمایه نظارتی و کفایت سرمایه مؤسسات اعتباری مورد توجه قرار گرفت. در همین راستا و با عنایت به تغییرات رخ داده در شرایط و فضای کسب و کار مؤسسات اعتباری تدوین ضوابطی ناظر بر نحوه مدیریت مؤثر ریسک اعتباری در دستور کار این بانک قرار گرفته است. بدین منظور دو دستور العمل مدیریت ریسک اعتباری مؤسسات مالی و اعتباری در کشور مالزی که از مقررات به روز و کارآمد در این زمینه است ترجمه شد که برای استحضار و بهره برداری به پیوست ایفاد می گردد. برخی از ویژگی دستورالعملهای مدیریت ریسک اعتباری مؤسسات مالی و اعتباری کشور مالزی به قرار زیر است توجه به مدیریت ریسک اعتباری در مؤسسات مالی توسعه ای به عنوان مکمل بانکها به روز بودن و تطابق با الزامات و ترتیبات دستورالعمل ریسک اعتباری منشره توسط کمیته بال؛ شفافیت در انتظارات حاکمیت در خصوص مشارکت هیأت مدیره و واحد مدیریت ریسک در تصمیمات اعتباری توجه به مدیریت اعتبارات استثنایی مدیریت ریسک تمرکز ریسک کشوری ریسک ،انتقال مدیریت اعتبارات مشکل دار و واحد بازبینی اعتباری مستقل در کنار مدیریت دو لایه در مؤسسات اعتباری امید است ما حصل انتشار چنین آثاری به بسط و تعمیق ادبیات نوین نظارت بانکی در شبکه بانکی و ارتقای ثبات و سلامت نظام بانکی کشور بیانجامد. ۱۴۰۲۵۴۶۷ م ص مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مطالعات و مقررات بانکی حمیدرضا غنی آبادی ۳۸۳۱-۰۲ تهران بلوار میرداماد، پلاک ۱۹۸ تلفن: ۱۹۹۵۱ کدپستی: ۳۱- ۱۵۴۹۶ فاکس: ۶۷۳۵۶۷۴ ریات اینترنتی: www.cbi.ir بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مدیریت ریسک اعتباری در بانکها و مؤسسات مالی توسعه ای (مجموعه رهنمودهای بانک مرکزی مالزی معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران بلوار میرداماد، شماره ۱۹۸ تلفن: ۲۹۹۵۱ (۹۸۲۱) www.cbi.ir وب سایت معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران معاونت نظارت استفاده از مطالب این سند با ذکر منبع بلامانع است. فهرست . پیشگفتار . دستور العمل بهترین شیوه های مدیریت ریسک اعتباری در مؤسسات مالی توسعه ای بخش ۱ بررسی اجمالی... اس مقدمه هداف کاربرد... تاریخ اجرا .. بخش ۲ موارد قانون ۵- موارد قانونی .... بخش ۳ خط مشی .... ۶ فصل ۱ نقش و مسئولیت هیأت مدیره و مدیریت... نقش و مسئولیت هیات مدیره نقش و مسئولیت مدیریت فرهنگ اعتباری فصل ۲ زیر ساخت مدیریت ریسک اعتباری وجود واحد مستقل مدیریت ریسک وجود پرسنل شایسته حفظ خط مشی ها و روندهای مناسب شیوه ارزیابی فعالیتهای اعتباری فصل ۳ فرآیند مدیریت ریسک اعتباری... ............. معیارهای اعطای اعتبار اندازه گیری ریسک محدود کردن ریسک گزارش دهی.... مدیریت اعتبارات مشکل دار .... ۹ فصل : حسابرسان داخلی نقش حسابرسان داخلی ..... گستره حسابرسان داخلی مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای استقلال حسابرسان داخلی . دستور العمل ریسک اعتباری مالزی بخش اول - کلیات.. ا مقدمه اجرا ... مبانی قانونی ...... تاریخ اجرا.. توضیحات. استاد قانونی و سیاستی مرتبط استاد منسوخ شده.. بخش دوم - الزامات خط مشی. الزامات كلي .... ارزیابی ریسک اعتباری ۱۰ - تصویب اعتبار. ۱۱ - اعتبارات استثنایی ۱۲ اندازه گیری ریسک اعتباری ۱۳ پایش ریسک اعتباری ۱۲ ریسک تمرکز اعتبار ....... ۱۵ اعتبارات مشکل دار ۱۶ - گزارشگری ریسک اعتباری ..... ۱۷ بازبینی اعتباری مستقل. ضمیمه .. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای ا پیشگفتار استاندارهای ضعیف اعطای تسهیلات مدیریت ناکارآمد ریسک پرتفوی اعتباری، عدم آگاهی نسبت معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به کاهش کیفیت مطالبات و افزایش مطالبات غیرجاری و ارزیابی ضعیف این واقعه و آثار آن را میتوان از مشکلات اساسی مؤسسات اعتباری دانست برای کنترل و کاهش این مشکلات راهکارهای متعددی از جمله طبقه بندی داراییها ذخیره گیری و استفاده از الزامات کفایت سرمایه راهگشا است. اما استفاده از نظام اعتبار سنجی دقیق مشتریان نیز در کنار موارد ذکر شده میتواند به مؤسسه اعتباری کمک کند تا بر اساس معیارهای همسان اقدام به اعطای تسهیلات به هر پرونده اعتباری کرده و پرتفوی خود را مدیریت نماید. همچنین بانک میتواند با قیمت گذاری تسهیلات بر اساس مشخصه های ریسک مشتریان پوشش مناسبی را در مقابل احتمال نکول مشتریان و در نتیجه ریسک اعتباری ایجاد نماید. ریسک اعتباری احتمال وقوع زبان ناشی از قصور وام گیرنده یا طرف مقابل مؤسسه اعتباری در انجام تعهدات خود طبق شرایط توافق شده تعریف شده است. با توجه به این تعریف مدیریت ریسک اعتباری استفاده از بهترین شیوه ها در جهت کاهش کاهش احتمال وقوع زبان و یا پوشش زبانهای آتی از طریق سرمایه بانک و ذخایر مطالبات میباشد. لازم به ذکر است مدیریت کارآمد پرتفوی ریسک می تواند در نهایت و بلند مدت منجر به سودآوری مؤسسه اعتباری شود. در سالهای اخیر به دلیل کم توجهی موسسات اعتباری به ریسک اعتباری و عدم مدیریت کارآمد پرتفوی ریسک این مؤسسات با بحران مطالبات غیرجاری و کاهش سودآوری مواجه شده اند که در بلند مدت میتواند به توقف فعالیت یا تجدید ساختار این مؤسسات بیانجامد. به دلیل اهمیت ریسک اعتباری در شبکه بانکی بانک مرکزی اقدام به مطالعات گسترده ای در این حوزه نموده است که از مهمترین نتایج آن میتوان به ترجمه اصول مدیریت ریسک اعتباری و بهترین رویه های افشای ریسک اعتباری تهیه مجموعه رهنمودهایی برای مدیریت مؤثر ریسک اعتباری و تشکیل کارگروه ریسک اعتباری به منظور به روز رسانی دستورالعمل ریسک اعتباری برای تطبیق هرچه بیشتر با استانداردهای روز دنیا اشاره کرد. در ادامه همین روند و بازخوانی مقررات سایر کشورها در دو فصل پیش رو اقدام به ترجمه دستورالعملهای ریسک اعتباری کشور مالزی نموده ایم کشور مالزی از لحاظ کارآمدی و به روز بودن مقررات بانکی از بهترین کشورها در قاره آسیا است. علاوه بر آن وجود بانکداری اسلامی در کنار بانکداری متعارف دلیل دیگری است که توجه به مقررات بانکی این کشور را بیش از پیش ضروری می نماید. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای ا بانک مرکزی کشور مالزی یا بانک نگارا در ۲۶ ژانویه ۱۹۵۹ آغاز به کار کرد. نقش بانک نگارا ارتقای ثبات مالی و پولی در کشور مالزی است همچنین میتوان گفت از مهمترین اهداف این بانک استفاده از سیاستهای پولی برای تثبیت قیمتها در کنار رشد اقتصادی میباشد به طور کلی مسئولیت ثبات نظام مالی بر عهده بانک مرکزی هر کشور است و برای انجام این مهم بانک نگارا اقدام به ایجاد یک بخش مالی منعطف مترقی مناسب و متنوع که از بخش واقعی اقتصاد حمایت میکند نموده است. همچنین این بانک نقش مهمی در اجرای طرح ها برای تقویت و تعمیق بازارهای مالی شامل بازار ارز خارجی دارد. از دیگر وظایف این بانک توسعه زیر ساختهای نظام مالی کشور مالزی است. علاوه بر موارد ذکر شده بانک نگارای مالزی اقدام به نظارت بر زیر ساختهای نظامهای پرداخت کشور که بر بهره وری و امنیت در سیستم مالی مالزی تاکید دارد مینماید. همچنین بانک نگارا به عنوان بانک مرکزی و مشاور دولت دارای اختیار انتشار پول و مدیریت ذخایر بین المللی کشور مالزی است. بانک نگارای مالزی در سپتامبر ۲۰۰۵ در راستای ارتقای اهداف خود در مدیریت هرچه بهتر پرتفوی ریسک مؤسسات مالی توسعه ای دستور العمل بهترین شیوههای مدیریت ریسک اعتباری در مؤسسات مالی توسعه ای ۲ را منتشر کرد و این دستورالعمل از ابتدای ژانویه ۲۰۱۰ لازم الاجرا گشت. مؤسسات مالی توسعه ای به مؤسسات مالی تخصصی اطلاق میشود که توسط دولت با مأموریتهای خاص برای توسعه و ارتقای بخشهای کلیدی دارای اهمیت استراتژیک برای اهداف توسعه اجتماعی اقتصادی کشور بنا شده اند بخشهای استراتژیک شامل بخش کشاورزی شرکتهای کوچک و متوسط زیر ساخت ها صنایع دریایی و بخشهای صادرات محور و صنایع با سرمایه گذاری کلان و تکنولوژی بالا می باشد. نقش و عملکرد مؤسسات مالی توسعه ای را میتوان مهیا کردن طیف وسیعی از محصولات و خدمات مالی با توجه به نیازهای هدفمند بخشهای استراتژیک دانست. همچنین این مؤسسات خدمات مشاوره ای نیز برای توسعه و پرورش بخشهای هدف ارایه میدهند بنابراین مؤسسات مالی توسعه ای مؤسسات بانکی را کامل میکنند. با توجه به نقش مؤسسات مالی توسعه ای در ارتقای و توسعه بخشهای استراتژیک شناسایی شده اقتصاد، قدرت، میزان تأثیر و کارآمدی آنها در اجرای نقش خود بسیار با اهمیت است. طرح هایی که این Bank Negara Malaysia Guidelines on Best Practices for the Management of Credit Risk for Development Financial Institutions مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای اهداف را محقق میکنند شامل تقویت چارچوبهای نظارتی و قانونی ایجاد ظرفیت و توانایی و افزایش بهره وری این مؤسسات است. یکی از نقاط قوت مهم در مهیا کردن چارچوب قانونی و نظارتی تصویب قانون مؤسسات مالی توسعه ای در سال ۲۰۰۲ به منظور اطمینان از فعالیت مالی و عملیاتی مؤسسات مالی توسعه ای و نهادهایی که مسئولیتهای خود را محتاطانه و مؤثر انجام میدهند است. قانون مؤسسات مالی توسعه ای در تاریخ ۱۵ فوریه ۲۰۰۲ با توجه به نقشها عملکرد و اهداف منحصر به فرد مؤسسات مالی توسعه ای و شرایط مرتبط با مقررات موجود به اجرا درآمد. هدف این بود که اطمینان حاصل شود خط مشی و اهداف مؤسسات مالی توسعه ای همگون با طرح ها و جهت گیری خط مشیهای دولت مالزی در توسعه و ارتقا بخش های شناسایی شده به منظور حمایت از برنامه توسعه اقتصاد ملی باشد. با تصویب این قانون مؤسسات مالی توسعه ای منتخب تحت نظارت بانک نگارای مالزی قرار گرفتند. به عنوان بخشی از چارچوب نظارتی و قانونی بانک مرکزی به پایش فعالیت ها و عملکرد مالی این مؤسسات برای اطمینان از این که آنها نقش خود را به نحوی محتاطانه و تحت حمایت حاکمیت شرکتی و بر مبنای بهترین روشهای موجود انجام میدهند اقدام نمود مؤسسات مالی توسعه ای به دلیل حمایت از اهداف سیاسی و اقتصادی کشور در اقتصاد هر کشور بسیار با اهمیت میباشند. در فصل بعد ترجمه سند ریسک اعتباری که در سال ۲۲ ژانویه ۲۰۱۸ توسط بانک مرکزی مالزی منتشر شده است ارایه میشود این سند را میتوان نقطه عطفی درمیان مقررات پیشین این بانک در رابطه با ریسک اعتباری دانست توجه به استانداردهای تجدید نظر شده با هدف ارتقا شیوه های مدیریت ریسک اعتباری در صنعت بانکداری با توجه به گسترش اندازه و تنوع محصولات و بین المللی شدن نظام مالی و افزایش نقش بازارهای سرمایه داخلی به عنوان منابع جایگزین تأمین مالی ضروری به نظر می رسد. همچنین لازم بود که این مقرره از استاندارد شماره ۹ گزارشگری مالی مالزی پیروی کند. عمده نکات مهم این سند شامل موارد زیر است ه شفافیت در انتظارات حاکمیتی در رابطه با مشارکت هیات مدیره و واحد مدیریت ریسک در تصمیمات اعتباری ه مدیریت اعتبارات مشکل دار و واحد بازبینی اعتباری مستقل Development Financial Institutions Act Malaysian Financial Reporting Standards مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): ه ترتیبات گسترش یافته در رابطه با مدیریت اعتبارات استثنایی و ریسک تمرکز )؛ ه تقویت ترتیبات مدیریت ریسک اعتباری برای ارتقای روشهای تخمین زبان قابل پیش بینی و ه انتظارات جدید در باب مدیریت ریسک کشوری و ریسک انتقال این دستورالعمل از تاریخ اول جولای ۲۰۱۸ برای بانکها و از اول جولای ۲۰۱۹ به صورت تلفیقی (کلی) عملیاتی شده است. همچنین برای کارگزاران تکافل و بیمه ها این سند از اول ژانویه ۲۰۲۱ لازم الاجرا خواهد بود. با توجه به اهمیت ریسک اعتباری که بزرگترین منبع ریسک مؤسسات اعتباری است، شفافیت و کیفیت دستورالعملهای ریسک اعتباری کشور مالزی و در جهت ارتقای ادبیات ریسک اعتباری در کشور بر آن شدیم تا دستور العمل بهترین شیوه های مدیریت ریسک اعتباری در مؤسسات مالی توسعه ای و دستور العمل ریسک اعتباری کشور مالزی که از مقررات بروز و کارآمد در این عرصه میباشند را ترجمه نموده و در اختیار شبکه بانکی قرار دهیم در آخر امید است ما حصل انتشار چنین آثاری به بسط و تعمیق ادبیات نوین مدیریت ریسک در مؤسسات اعتباری بانکها و مؤسسات اعتباری غیربانکی و همچنین بهبود روند نظارت بانکی در این خصوص در شبکه بانکی کشور بیانجامد. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای دستور العمل بهترین شیوههای مدیریت ریسک اعتباری در مؤسسات مالی توسعه ای دستور العمل بانک مرکزی مالزی سپتامبر (۲۰۰۵) گروه مترجمین میلاد صارم صفاری مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- دستورالعمل بهترین شیوه های مدیریت ریسک اعتباری در مؤسسات مالی توسعه ای )؛ بخش ۱ بررسی اجمالی معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران 1- مقدمه 3 (۱۱) ریسک اعتباری همچنان بزرگترین منبع ریسک مؤسسات مالی توسعه ای در مالزی است. ل دلیل این امر این واقعیت است که پرتفوی تأمین مالی مطالبات یک مؤسسه مالی توسعه ای بطور معمول بزرگترین دارایی و منبع اصلی درآمد آن است. (۲۱) تجربه سالهای گذشته نشان میدهد نبود مدیریت مناسب ریسک منتج به زبان قابل توجه در تعدادی از مؤسسات مالی توسعه ای میگردد. نتیجه چنین زبانهایی نه تنها عملکرد واسطه گری مؤسسات مالی توسعه ای را تحت تأثیر قرار میدهد بلکه بار مالی زیادی را بر دولت در راستای افزایش سرمایه مؤسسات مالی توسعه ای تحمیل میکند همچنین بر اساس پیش بینی ها با توجه به افزایش اندازه ترازنامه مؤسسات مالی توسعه ای در طول زمان بار مالی تحمیلی بالقوه به دولت نیز متناسب با آن افزایش مییابد بنابراین در مدیریت مؤثر ریسک اعتباری حیاتی است که اطمینان حاصل کنیم فعالیتهای اعتباری یک مؤسسه مالی توسعه ای به صورت احتیاطی انجام گیرد و ریسک شکست مؤسسه مالی توسعه ای کاهش یابد. ۲ اهداف (۱۲) این دستور العمل اقدام به تنظیم پیشنهاداتی به منظور بهترین شیوه مدیریت ریسک اعتباری برای مؤسسات مالی توسعه ای مینماید و تلاش دارد تا زیر ساخت اولیه را برای ارتقا رفتار احتیاطی برای اعطای اعتبار به فعالیتهای مؤسسات مالی توسعه ای در مالزی را مهیا کند. (۲۲) دستور العمل حاضر شامل چهار فصل اصلی است که عبارتند از: ه نظارت مناسب توسط هیات مدیره و مدیریت (اجرایی) ه زیر ساخت مناسب برای مدیریت ریسک اعتباری ه فرآیند مدیریت یکپارچه ریسک اعتباری و ه کنترلهای جامع داخلی و رویه های حسابرسی Development financial institutions (DFIs) مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): (۳۲) این دستور العمل بهترین شیوه ای که یک مؤسسه مالی توسعه ای در اعطای اعتبار و مدیریت آن باید اتخاذ نماید را تعیین میکند همچنین برای این شیوه ها الزامات ویژه ای توسط بانک نگارای مالزی تعیین میشود. این الزامات رهنمودهایی هستند که مؤسسات مالی توسعه ای باید علاوه برای اتخاذ بهترین شیوه ها آنها را نیز بکار گیرند. (٤٢) دستورالعملهای مذکور حداقل حدودی که مؤسسات مالی توسعه ای باید به منظور اطمینان از رفتار احتیاطی در اعطای اعتبار رعایت کنند را تعیین کنند همچنین مانند مؤسسات بانکی مؤسسات مالی توسعه ای نیز میتوانند بطور آزادانه استاندارهای سختگیرانه تری را به عنوان خط مشی مدیریت ریسک اتخاذ نمایند. کاربرد (۱۳) این دستورالعمل برای تمام مؤسسات مالی توسعه ای که توسط قانون مؤسسات مالی توسعه ای ۱۲۰۰۲ شناسایی میشوند قابل استفاده میباشد. -۴- تاریخ اجرا ۱٤) این دستورالعمل باید از ابتدای ژانویه ۲۰۱۰ اجرایی گردد. بخش ۲ موارد قانونی -۵- موارد قانونی (۱۵) این دستور العمل مطابق با بخش ۴۱ از قانون مؤسسه مالی توسعه ای منتشر شده است. Development Financial Institutions Act ۲۰۰۲ (DFIA) مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای ا بخش ۳ خط مشی فصل ۱ نقش و مسئولیت هیأت مدیره و مدیریت فصل ۱ نقش و مسئولیت هیأت مدیره و مدیریت معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نقش و مسئولیت هیأت مدیره ز ٦-١) وظیفه هیأت مدیره آگاهی و اطمینان از نظارت مناسب بر مدیریت ریسک اعتباری مؤسسات مالی توسعه ای است. (٢٦) هیأت مدیره باید حداقل استاندارد اعتباری را تعیین کند همچنین تمام خط مشی های با اهمیت مربوط به مدیریت ریسک اعتباری مؤسسات مالی توسعه ای نیز باید به تأیید هیأت مدیره برسد. هیأت مدیره باید اطمینان حاصل نماید که خط مشی ریسک اعتباری با توان سرمایه ای تخصص مدیریت و اشتهای ریسک مؤسسات مالی توسعه ای سازگار باشد. (٣٦) هیات مدیره همچنین باید اطمینان حاصل نماید که نقش تعیین شده، تمرکز استراتژیک استراتژیهای تجاری و استراتژیهای قرض دادن و تأمین مالی مؤسسات مالی توسعه ای با خط مشیهای اعتباری و استاندارد مطابقت دارد. (٤٦) مسئولیت هیات مدیره حصول اطمینان از موارد زیر است: (الف) فرهنگ اعتباری صحیح نمایانگر ارزش واقعی مؤسسات مالی توسعه ای باشد. ب مدیریت به طور کامل قادر به مدیریت فعالیتهای مؤسسات مالی توسعه ای باشد و خط مشی های مدیریت ریسک اعتباری بطور مؤثر اجرا گردد شامل دارا بودن ابزار لازم برای پایش ریسک اعتباری ت مکانیزم هایی برای تایید یا بازبینی هر فعالیت یا محصولی که منتج به ریسک اعتباری بالاتری در مؤسسات مالی توسعه ای می گردد موجود باشد. ت از ساختار سازمانی مناسبی برای مدیریت ریسک اعتباری درون نهاد و هر تغییر در چنین ساختاری مطلع باشد. (ج) بصورت منظم از ریسک اعتباری منابع و کیفیت منابع در معرض ریسک مؤسسه مالی توسعه ای مطلع بوده و ترکیب پرتفوی آن را بررسی نماید. Capital strength مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): ح) بطور منظم خط مشیهای مدیریت ریسک اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای را بازبینی )؛ نماید تا اطمینان حاصل شود که با استانداردهای اعتباری و تغییر منابع مؤسسات مالی توسعه ای قدرت مالی و شرایط تجاری آن سازگار است. خ یک تیم متخصص از حسابرسان برای تایید کارایی روشها کنترلها و قابل اطمینان بودن اطلاعات ارائه شده موجود باشد. ؤ د یک تیم متخصص برای حسابرسی و تأیید انطباق با تمام جنبه های اعتباری به ویژه فرآیند اعطای اعتبار مؤسسه مالی توسعه ای موجود باشد. (٥٦) الزامات ویژه بانک نگارای مالزی نقشها و مسئولیتهای هیأت مدیره ١٥٦) بازبینی خط مشی اعتباری توسط هیات مدیره هیات مدیره باید خط مشی اعتباری کلان و طرح کسب و کار را بصورت سالانه به منظور حصول اطمینان از هماهنگی آنها و هماهنگی با سطح تحمل ریسک مؤسسه مالی توسعه ای تأیید کند. ٢٥٦) وظیفه هیأت مدیره در رابطه با آگاه بودن از فعالیت جدید ریسک اعتباری ه هیات مدیره باید اطمینان حاصل کند که از هرگونه محصولات اعتباری جدید یا تغییرات قابل توجه در محصولات اعتباری موجود بر اساس دستورالعملهای معرفی محصولات جدید منتشر شده در ۱۸ می ۲۰۰۹ آگاهی دارد. ه هیات مدیره باید در موارد زیر تصمیم بگیرد: الف) آیا فعالیتهای جدید با دورنمای تجاری تناسب دارد و و آیا فعالیت های جدید با طرح کسب و کار نقشهای تعیین شده استراتژی تمرکز و قوانین جاری مطابقت دارد یا خیر ب آیا آنها از میزان انطباق فعالیتهای جدید با فرآیند مدیریت ریسک اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای راضی هستند و آیا این فعالیتهای جدید تحت استانداردهای هیأت مدیره انجام میشود یا خیر؟ ٣٥٦) گزارشاتی که توسط هیات مدیره دریافت میشود عبارت است از: الف) حداقل هر سه ماه هیات مدیره باید در جریان اطلاعات مربوط به کل ریسک اعتباری منابع مؤسسه مالی توسعه ای شامل اقلام زیر خط ترازنامه قرار بگیرد که این اطلاعات باید حداقل موارد زیر را بررسی نماید Guidelines on Introduction of New Products مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): ه میزان منابع در معرض ریسک اعتباری تفکیک شده به تفکیک طبقه بررسی گردد، به عنوان مثال طبقه بندی بر اساس منابع محصولات و رتبه اعتباری ه میزان بالای تمرکز اعتباری ه لیست مطالبات تأمین مالیهای مشکل دار که تحت عنوان اعتبارات مشکل دار یا تحت نظر میباشند و زیان احتمالی مؤسسه مالی توسعه ای ناشی از هر اعتبار مشکل دار قابل توجه و حساب سررسید گذشته ه وضعیت اعتبارات قابل توجه تحت برنامه های بازسازی) اصلاحی ه حوزه های اعتباری با رشد سریع به هیأت مدیره هشدار میدهد تا بررسی نموده و اطمینان حاصل نمایند استاندارد مدیریت ریسک اعتباری در این حوزه ها به میزان کافی رعایت شده و هیچگونه ارفاقی وجود ندارد ه گزارشات اعتبارات مستثنی شده حایز اهمیت .. ب بطور سالانه هیات مدیره باید گزارشی شامل لیستی از تمام محصولات اعتباری دریافت کند. این گزارش باید حداقل شامل بازارهای هدف محصولات اعتباری عملکرد و کیفیت اعتباری آنها باشد. ت بطور سالانه یا بصورت مستمر باید به هیأت مدیره در مورد میزان احتمالی زبان ناشی از کاهش اعتباری که میتواند بر اساس شرایط بحرانی یا تغییرات نامطلوب اقتصادی رخ دهد گزارش داده شود. نقش و مسئولیت مدیریت (٦٦) مدیریت در تمام سطوح مسئول اجرای خط مشیهای اعتباری مصوب هیات مدیره به منظور ارتقای خط مشی ها و روشهای شناسایی اندازه گیری پایش و کنترل ریسک های اعتباری به صورت انفرادی و در سطح پرتفوی اعتباری است. (٦-٧) این مسئولیت شامل اطمینان از موارد زیر است (الف) اختیار و مسئولیت شفاف برای مدیریت ریسک اعتباری Significant credit exception reports مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): ب خط مشی ها و محدودیتهای ساختاری که به وضوح میزان تحمل ریسک اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای را تعیین میکند ت کانال های مناسب ارتباطی به منظور حصول اطمینان از این که خط مشی اعتباری مصوب هیأت مدیره و تحمل ریسک اعتباری به طور شفاف اطلاع رسانی شده و توسط تمام سطوح سازمان رعایت شود. ت روشهای عملی کافی و مؤثر کنترل داخلی و سیستمهای شناسایی اندازه گیری پایش و کنترل ریسک اعتباری در جهت اجرای خط مشی اعتباری و استانداردهای تأیید شده توسط هیأت مدیره باشد؛ ج) فرآیند گزارشگری جامع ریسک اعتباری ح) سیستمهای اطلاعات مدیریت ۱۰ مؤثر برای اطمینان از گزارش دهی به موقع، دقیق و حاوی اطلاعات کافی در خصوص ریسک اعتباری خ تخصیص منابع کافی و پرسنل دارای صلاحیت به منظور مدیریت و کنترل عملیات روزانه و عملکرد مدیریت مؤثر ریسک اعتباری د ارزیابی مستقل دوره ای از عملکرد اعطای اعتبار مؤسسه مالی توسعه ای مدیریت باید به طور منظم فرآیندهای مدیریت ریسک اعتباری را با توجه به تغییرات محصول تغییرات شرایط کسب و کار و تأیید هرگونه تغییرات به منظور حصول اطمینان از این که این تغییرات مناسب و بجا است ارزیابی نماید. فرهنگ اعتباری (٩٦) فرهنگ اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای ترکیب منحصر به فردی از ارزش اعتبار دیدگاه ها شیوه ها و نگرشهای مدیریت است که حوزه اعطای تسهیلات و تأمین مالی را تعیین نموده و رفتار مربوط به تأمین مالی و اعطای تسهیلات را که مورد وثوق مؤسسه مالی توسعه ای است مشخص می کند. (١٠٦) موارد زیر بهترین شیوه ها در توسعه یک فرهنگ اعتباری قدرتمند میباشد Management information systems. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): الف) مدیریت باید به طور منظم و همسانی شیوه های اعتباری را همراه با اشتهای ریسک و خط مشی اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای بررسی کند. ب مدیریت باید به کیفیت اعتباری اهمیت زیادی داده و این اهمیت باید در سطح سازمان از طریق اطلاع رسانی ارتباطات و سایر اقدامات منتقل شود. ت سطوح بالای عملکرد اعتباری نیازمند مدیریت قوی است. ت مدیریت مسئول کیفیت اعتباری و تشویق و ایجاد انگیزه برای مسئولین اعتباری به منظور اتخاذ شیوه های مناسب تأمین مالی و اعطای تسهیلات است. (ج) پاسخگویی و مسئولیت پذیری ،شفاف برای هر فرد مرتبط با فرآیند مدیریت ریسک اعتباری باید وجود داشته باشد. ح) مدیریت و مسئولین فرآیند اعتباری شامل افراد واحد صف اعطای اعتباری باید با توجه به عملکرد خوب خود پاداش گرفته و یا با توجه به عملکرد ضعیف خود جریمه شوند و شایستگی آنها باید در ارزیابی عملکرد آنها منعکس شود. البته مدیریت باید اطمینان حاصل کند اعطای هرگونه پاداش بیش از اندازه نبوده و متناسب با سطح شایستگی افراد باشد. خ خط مشی اعتباری باید به صورت واضح و موجز نگاشته (ثبت شده و توسط یک مقام مسئول مستقل از شروع کسب و کار لازم الاجرا شود. د ارتباط استاندارهای اعتباری خط مشی اعتباری طرح کسب و کار و برنامه های انگیزشی باید به گونه ای تنظیم شوند که از سردرگمی و تضاد اجتناب شود. د برای اعتبارات عمده باید استانداردها و اهداف اعتباری شفاف تعیین شود. را استثناهای خط مشی اعتباری به ندرت اتفاق میافتد اما در صورت وقوع باید براساس مستندات و توجیهات مناسب باشد. ز) سیستم اعتباری قدرتمند و کنترل بر تصویب اعتبارات رتبه بندی و بازبینی حسابرسی اعتباری و مدیریت پرتفوی باید در جای خود و به طور صحیح انجام گیرد. س ضروری است آموزشهای منظمی بر اساس خط مشی اعتباری و ارزیابی اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای برای مسئولین اعتباری در تمام سطوح وجود داشته باشد. آموزشهای گسترده در مورد چگونگی انجام فرآیند اعتباری و اطمینان از وجود ادبیات یکسان اعتباری در کل سازمان لازم است. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): ش حوزه های جدید کسب و کار باید براساس رهنمودهای پرتفوی ریسک انتخاب شده )؛ باشد. معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فصل : زیر ساخت مدیریت ریسک اعتباری 3 ز وجود واحد مستقل مدیریت ریسک (۱) یک مثال از فرایند معمول اعتباری شامل مراحل زیر است: (الف) شروع فرآیند اعتباری ه ایجاد اعتبار ه ارزیابی و بررسی اعتبار ه تأیید اعتبار ب مدیریت امور اعتباری و پایش اعتبارات ه مستند سازی ثبت و نگهداری مستندات به صورت امن ه پرداخت تسهیلات. ت بازیابی اعتباری ت کنترل بازبینی و ارزیابی اعتباری ه کنترل و حسابرسی داخلی ه بررسی و حسابرسی مستقل اعتباری ه بررسی پرتفوی و تحلیل روند؛ ه بررسی خط مشی و فرآیند اعتباری (۲۷) فرآیند مدیریت امور اعتباری و کنترل بررسی و تجزیه و تحلیل اعتباری باید مستقل از افراد مرتبط با شروع فرایند اعتباری انجام پذیرد. (۳۷) فرآیند بازیابی اعتباری باید مستقل از افراد مرتبط با سایر فرآیندهای اعتباری انجام شود. (٤٧) واحد مدیریت امور اعتباری و واحد کنترل بررسی و تجزیه و تحلیل اعتباری باید بطور مستقل اقدام به گزارش دهی ریسک منابع و تطبیق اقدامات با فرآیندهای کنترلی به مدیریت و هیات مدیره نماید. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای (۵-۷ الزامات ویژه بانک نگارای مالزی کمیته مستقل مدیریت ریسک اعتباری ۱-۵-۷) مؤسسه مالی توسعه ای باید دارای کمیته مستقلی باشد که تحت مدیریت یک عضو هیات مدیره اعم از اجرایی یا غیر اجرایی اداره شود و این کمیته بدون اختیار تأیید اعتبار به هیات مدیره برای نظارت بر مدیریت ریسک اعتباری مؤسسه کمک مینماید. این کمیته باید بطور مستقیم به هیات مدیره گزارش دهد و ترکیب اعضای آن باید توسط هیات مدیره انتخاب شود. (۲۵۷) این کمیته باید شامل افرادی باشد که در مدیریت ریسک و امور اعتباری دارای تجربه بوده و ترجیحاً از مهارتهای تخصصی در مدیریت بخشهای مختلف امور اعتباری برخوردار باشند. چنین افرادی باید قادر باشند توضیحات لازم را در رابطه با مشکلات و حوزه های بحرانی مؤسسه مالی توسعه ای به هیات مدیره ارایه کنند و روشهای موجود برای حل این مشکلات را نیز به هیأت مدیره منتقل نمایند. ۳۵۷) این کمیته باید حداقل در موارد زیر مسئولیت را بر عهده داشته باشد. (الف) ارزیابی و اندازه گیری کفایت استراتژی مدیریت کل ریسک اعتباری مرتبط با فعالیت های مؤسسه مالی توسعه ای ب نظارت بر توسعه خط مشی اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای شامل تمام محصولات و کسب و کارها و اطمینان از توسعه خط مشی ها و رویه ها ت پایش ارزیابی و مشاوره ترکیب پرتفوی ریسک اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای ت ارزیابی ریسک تحت سناریوهای بحرانی و ظرفیت سرمایه مؤسسه مالی توسعه ای به منظور حفظ پایداری تحت شرایط سناریو بحرانی (ج) ارزیابی رابطه ریسک و بازده (ح) بررسی گزارشهای فرآیند بازبینی اعتباری کیفیت دارایی و اطمینان از این که اقدامات اصلاحی انجام گیرد؛ (خ) بررسی و ارزیابی محصولات مختلف اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای به منظور اطمینان حاصل کردن از این که این محصولات تحت استانداردها و خط مشی هیأت مدیره می باشند. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): وجود پرسنل شایسته ل. ٦٧) مدیریت باید اطمینان حاصل کند که منابع و پرسنل کافی به منظور مدیریت و کنترل ریسک معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای تخصیص داده شده است. این پرسنل باید موارد زیر را دارا باشند: لامی ایران (الف) درک کامل از ریسک مرتبط با فعالیتهای اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای ب توانایی در درک عوامل و شرایط بازار مؤثر بر کیفیت اعتباری ارزیابی تأثیر تغییرات این عوامل بر مشخصه ریسک و عملکرد مالی مؤسسه مالی توسعه ای ت گزارش مشخصه ریسک پرتفوی اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای به سطوح اختیار مناسب به منظور اطلاع رسانی و لحاظ آنها (۷) آموزش کافی و همسان فرآیند اعتباری به پرسنل برای اطمینان از اینکه موارد ذکر شده در بالا انجام میشود ضروری است آموزشها باید با فرهنگ و استاندارد اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای مطابقت داشته باشد. این آموزشها باید تضمین نماید که پرسنل درک یکسانی از اعتبار و ادبیات اعتباری دارند. (۸۷) الزامات ویژه بانک نگارای مالزی تایید پرسنل اعتباری ۸-۷(۱) پرسنل بخش ارزیابی تأیید اعتبار و بازبینی اعتبارات لازم است تحت یک برنامه آموزشی مشترک قرار گرفته در یک آزمون مشترک شرکت کنند و حد نصاب لازم را کسب نمایند، همچنین باید حداقل تجربه را در امور اعتباری داشته و مجوزی از سازمانها یا افراد مورد تأیید هیأت مدیره قبل از این که برای امضا یا تصدیق اعتباری واجد شرایط باشند دریافت نموده باشند. ۵ سال برای فراهم شدن زمینه این الزامات در نظر گرفته میشود. در حال حاضر مؤسسات مالی توسعه ای باید به توافقنامه برنامه دریافت مجوز مسئولین اعتباری ۱ منتشر شده در ۵ جولای ۲۰۰۷ پایبند باشد. (الف) برای اطمینان از دستیابی به حداقل استاندارد و کیفیت برنامه مشترک آموزشی باید توسط مسئول ارشد اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای طراحی شود برای اطمینان از همسانی "Circular on Accreditation Program for Credit Officers مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): استانداردها در کل صنعت بانکداری هر برنامه آموزشی طراحی شده باید توسط مؤسسه )؛ بانکداری مالزی ۱۳ به عنوان مسئول حفظ استاندارد، تأیید شود. ب همچنین پیش از تأیید تکمیل فرآیند آموزشی یک پرسنل اعتباری باید هیأت مدیره معیاری مناسب برای مسئول ارشد اعتباری مناسب تعیین نموده باشد. ت پرسنل فعلی شاغل در ارزیابی اعتباری تأیید و بررسی اعتباری حسابرسی ممکن است از . برنامه آموزشی و گذراندن آزمون مشترک مورد تأیید هیأت مدیره معاف شوند. با این حال هیچ معافیتی برای پرسنل جدید مجاز نیست. لازم است مؤسسه مالی توسعه ای یک نسخه از جزییات خط مشی معیار معافیت را به بانک نگارای مالزی ارسال کند. سیستم اطلاعات مدیریت مؤثر (۹۷) مؤسسه مالی توسعه ای باید از سیستم اطلاعات مدیریت موثر به منظور آگاه سازی مدیریت اندازه گیری پایش و کنترل ریسک اعتباری فعالیتها بهره برد. (۱۰۷) سیستم اطلاعات مدیریت باید مؤسسه مالی توسعه ای را قادر سازد تا موارد زیر را انجام دهد: (الف) نگهداری پایگاه اطلاعات برای تحقیق و استفاده از تکنیکهای تحلیلی ب گزارش منابع در معرض ریسک ت ردیابی و بررسی کیفیت و عملکرد حسابها؛ ت حفظ محدودیتها. حفظ خط مشی ها و روندهای مناسب (۱۱۷) خط مشی اعتباری مهمترین سندی است که به وسیله آن هیات مدیره مدیریت فعالیت های اعتباری را هدایت میکنند در واقع خط مشی اعتباری چارچوبی برای دستیابی به کیفیت دارایی سطوح تحمل ریسک و فعالیت اعطای اعتباری مؤسسه مالی توسعه ای را مطابق با استاندارد مؤسسه مالی توسعه ای هدایت میکند. "Institut Bank-Bank Malaysia(IBBM) مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای 3- ): (۱۲۷) خط مشی اعتباری باید به روشنی تعریف شود و مطابق با شیوه بانکداری محتاطانه و الزامات نظارتی مرتبط و متناسب با ماهیت و پیچیدگی فعالیتهای مؤسسه مالی توسعه ای باشد. ۱۳۷) خط مشی ها و شیوه ها که به درستی توسعه یافته و اجرا میشوند مؤسسه مالی توسعه ای را قادر می سازند تا ز (الف) استانداردهای امتیاز اعتبار مناسب را حفظ کند. ب اقدام به کنترل و پایش ریسک اعتباری نماید. ت فرصت های کسب و کار جدید را ارزیابی نماید. ت اقدام به شناسایی و اداره کردن اعتبارات مشکل دار نماید. ٧-١٤) خط مشی اعطای تسهیلات و تأمین اعتباری ٧-١٤-١) مؤسسه مالی توسعه ای باید شیوه ها و خط مشی نوشته شده را که به وضوح خط مشی مدیریت ریسک را مشخص میکند برای اعطای و تأمین اعتبار حفظ و رعایت نماید. این خط مشی اختیار قواعد و چارچوب مدیریت و اداره مؤثر پرتفوی مطالبات و تأمین مالی مؤسسه را تعیین می کند. ۲-۱۴-۷) خط مشی اعطای اعتبار و تأمین مالی مؤسسه مالی توسعه ای باید استانداردها و شیوه ها را در موارد زیر مشخص نماید (الف) ترکیب کلی پرتفوی تأمین مالی و تسهیلات ب استانداردهایی برای تصمیم در مورد پرونده های اعتباری ت تعریف سطوح اختیار و مسئولیت به منظور قادر ساختن مدیریت به پایش و کنترل فعالیتهای تأمین مالی و اعطای اعتبار ت رویه های کنترلی مطابق با تأمین مالی و اعطای اعتبار مرتبط با خط مشی ها و سایر قوانین و مقررات قابل اجرا (۱۵-۷) الزامات ویژه بانک نگارای مالزی خط مشی تأمین مالی و اعطای تسهیلات ۱۵-۷ (۱) خط مشی تامین مالی و اعطای اعتبار باید پارامترهایی را حداقل در موارد زیر تعیین کند (الف) اختیار تصویب اعتبار پرسنل مجاز به تصویب اعتبار و محدودیت های تصویب برای تایید کنندگان اعتبارات مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای ا ب بازارهای قابل قبول یا حوزه های تامین مالی اعطای اعتبار باید بر اساس نقاط قوت و ضعف )؛ جاری مؤسسه مالی توسعه ای با لحاظ ترکیب مشتری و صنعت مؤسسه باشد؛ ت محدودیت در تمرکز اعتباری به عنوان مثال ممکن است شامل محدودیت در اعطای اعتبار با توجه به موارد زیر باشد: ه صنعت ه مکانهای جغرافیایی ه گروه مشتریان یا قرض گیرندگان ه محصولات ه رتبه ریسک ت اعتبارات اعطایی به گروه مرتبط به ویژه پارامترهایی که گروه های مرتبط را تعیین میکند ) محدودیت در رشد اعتباری یک استانه حداکثری برای گسترش میزان اعتبار باید تعیین شود تا مؤسسه مالی توسعه ای را از احتمال افزایش اعتبار بیش از ظرفیت منابع موجود خود مطلع نماید. این نسبت ممکن است درصدی از سرمایه مجموع دارایی ها مجموع سپرده ها یا سایر موارد باشد؛ (ح) طول دوره سررسید قابل پذیرش اعتباری دوره سررسیدی که در آن مؤسسه مالی توسعه ای مایل به پذیرش ریسک است. این دوره باید متناسب با پیش بینی منابع بازپرداخت اهداف اعتباری و عمر مفید اوراق بهادار باشد؛ (خ) لیست اعتبارات غیر قابل پذیرش د رتبه بندی ریسک اعتبارات ذ وصول مطالبات و به هزینه بردن مطالبات معیارها و رتبه بندی برای اعتبارات مشکل دار روشهایی برای گزارش اعتبارات غیرجاری به مدیریت و شفاف کردن دستوالعمل ها و اختیارات در خصوص به هزینه بردن مطالبات ٧-١٥-(۲) همچنین خط مشی اعتباری باید تقاضای اعتباری قرض گیرندگان و مشتریان معتبری که خط مشی کلی مؤسسه مالی توسعه ای نیازهای آنها را مرتفع نمیکند را نیز شامل شود استثناهای اعتباری این شرایط باید بطور معمول سطح بالاتری از استاندارد اعتباری و احتیاطی را در مقایسه با شرایط معمول اعتباری پوشش دهد. مدیریت ریسک اعتباری در بانک ها و مؤسسات مالی توسعه ای ا ٧-١٦) خط مشی وثایق ٧-١٦-١) مؤسسه مالی توسعه ای باید خط مشی شفافی برای تعیین وثایق قابل پذیرش داشته معاونت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ١٦٧-(٢) در ارزیابی وثایق مؤسسه مالی توسعه ای به موارد زیر توجه مینماید الف) ارزش وثایق ب سهولت نقد