بخشنامه شماره 95/207036 مورخ ۱۳۹۵/۰۶/۳۱; ابلاغ "دستورالعمل حسابداری کارت اعتباری مرابحه (کام)" - تعيين "کارمزد صدور و اعتبارسنجی مشتری" و "آبونمان سالانه کارت اعتباری"

شماره: 95/207036
تاریخ: ۱۳۹۵/۰۶/۳۱

موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم بانکهای دولتی غیر دولتی به استثنای بانکهای قرض الحسنه)، شرکت دولتی پست بانک موسسات اعتباری غیربانکی بانک مشترک ایران - ونزوئلا و بانک بین المللی کیش ارسال میشود.
با سلام؛
احتراماً، همان گونه که استحضار دارند اصلاحیه دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری مرابحه (کام)» طی بخشنامه شماره ۹۵٫۱۹۴۲۲۷ مورخ ۱۳۹۵٫۶٫۱۸ به شبکه بانکی کشور ابلاغ گردید.
یکی از حلقه های متصل به دستورالعمل اجرایی مذکور که میتواند در تبیین بهتر و اجرای صحیح و مطلوب تر دستور العمل یاد شده مؤثر باشد عملیات حسابداری مربوط به نحوه ثبت و ضبط رویدادهای مالی مرتبط با کارت اعتباری مرابحه (کام) است. بدیهی است این مهم میتواند موجب ایجاد وحدت رویه شناسایی و ثبت دقیق رویدادهای مالی مربوط و ارتقای شفافیت صورتهای مالی مؤسسات اعتباری شود.
با عنایت به مراتب فوق الذکر دستورالعمل حسابداری کارت اعتباری مرابحه (کام) به شرح پیوست تدوین و در پانزدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۵٫۶٫۲۸ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری به تصویب رسید. همان گونه که در متن دستور العمل مزبور نیز تصریح شده است آن صرفاً در خصوص کارتهای اعتباری که در چارچوب دستور العمل اجرایی کارت اعتباری مرابحه (کام) موضوع بخشنامه صدرالذکر صادر میگردد لازم الاجرا بوده و لذا ان بانک مؤسسه اعتباری غیربانکی موظف است عملیات حسابداری را وفق مفاد دستورالعمل در دفاتر خود اعمال نماید. در دستورالعمل یاد شده تلاش شده است اهم رویدادهای مالی مرتبط با کارت اعتباری و تغییرات اعمال شده در دستور العمل به شرح ذیل تبیین شود:

علاوه بر این در جلسه موصوف کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کارمزد صدور و اعتبار سنجی مشتری و آبونمان سالانه کارت اعتباری موضوع ماده ۳۳ دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری مرابحه (کام) به ترتیب یک صدهزار ریال و یک درصد اعتبار تخصیص یافته به دارنده کارت تعیین شد.
در خاتمه ضمن اعلام این که بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران برای فراگیر شدن کارت اعتباری مرابحه (کام) عزم و اهتمام جدی دارد بر لزوم تمهید تمامی مقدمات لازم از سوی بانکها و مؤسسات اعتباری برای صدور و گسترش آن در نظام بانکی کشور تاکید مینماید و خاطر نشان میسازد که عملکرد بانکها در این رابطه به دقت تحت رصد بانک مرکزی خواهد بود همچنین متذکر میشود نقد شدن مبلغ اعتبار کارتهای اعتباری نزد پذیرنده ها از آن حیث که موجب انحراف موضوع از کارکرد اصلی و اهداف متصور بر آن میشود مطلقا ممنوع بوده و لذا لازم است بانک ها و مؤسسات اعتباری با اتخاذ تمهیدات و تدابیر لازم امکان عملی شدن این مخاطره را به ویژه نزد مؤسسات پولی و اعتباری که فرآیند ساماندهی و اخذ مجوز را طی میکنند به حداقل ممکن کاهش دهند. بدیهی است با بانک ها و مؤسسات اعتباری که در این رابطه اهتمام جدی نداشته و قصور نمایند برابر مقررات برخورد خواهد شد.
با عنایت به موارد یاد شده خواهشمند است دستور فرمایند مراتب به قید تسریع به تمامی واحدهای ذی ربط آن بانک مؤسسه اعتباری غیربانکی ابلاغ و بر حسن اجرای آن تاکید و نظارت دقیق شود. همچنین مقتضی است ترتیبی اتخاذ شود تا نسخه ای از بخشنامه ابلاغی به واحدهای ذی ربط به مدیریت کل نظارت بر بانکها و مؤسسات اعتباری این بانک ارسال گردد.
 

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی
اداره مطالعات و مقررات بانکی
عبدالمهدی ارجمند نژاد    حمیدرضا غنی آبادی

 

فهرست مطالب

 

عنوان	صفحه
مقدمه:	2
1- ثبتهای حسابداری وثایق و تضمینات مأخوذه:	2
2- ثبت های حسابداری زمان انعقاد قرارداد صدور کارت مرابحه و اعطای کارت مرابحه به مشتری:	3
3- ثبت های حسابداری واریز وجه نقد به کارت مرابحه توسط مشتری:	4
4- ثبت های حسابداری زمان استفاده از مانده اعتبار کارت مرابحه توسط مشتری:	5
5- ثبت های حسابداری مؤسسه اعتباری در زمان سررسید تسهیلات اعطایی:	8
6- ثبت های حسابداری تعدیل حساب سود سالهای آینده تسهیلات اعطایی مرابحه نسیه دفعی در مقطع تهیه صورتهای مالی:	9
7- ثبتهای حسابداری بازپرداخت مرابحه در قالب نسبه اقساطی:	10
8- ثبت های حسابداری شناسایی وجه التزام تأخیر تأدیه دین:	11
9- ثبت های حسابداری بازپرداخت مبالغ مصرف شده اعتبار پس از سررسید مقرر و قبل از انتقال به طبقات غیر جاری:	12
10- ثبت های حسابداری بازپرداخت تسهیلات اعطایی مرابحه نسیه دفعی/ اقساطی قبل از سررسید:	13
11- ثبت های حسابداری زمان تسویه قراردادهای مرابحه و صدور کارت مرابحه:	13

 
مقدمه:
کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری با هدف ایجاد وحدت رویه شناسایی و ثبت دقیق رویدادهای مالی مربوط به کارت اعتباری در مؤسسات اعتباری و نیز ارتقاء شفافیت صورتهای مالی آنها به استناد ماده (۸۶) آیین نامه نحوه تأسیس و اداره مؤسسات اعتباری غیر دولتی بند (۲) از پانصد و سی و یکمین جلسه مورخ ١٣٦٣٫٤٫٣ شورای محترم پول و اعتبار و نیز با توجه به مفاد دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری موضوع یازدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۵٫۵٫۳۱ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران دستورالعمل حسابداری کارت اعتباری مرابحه که از این پس به اختصار «دستورالعمل نامیده می شود را به شرح زیر تصویب نمود:
1- ثبتهای حسابداری وثایق و تضمینات مأخوذه:
1-1- قبل از انعقاد قرارداد کارت مرابحه مؤسسه اعتباری باید مشتری را اعتبار سنجی و متناسب با میزان توان و ظرفیت اعتباری وی عنداللزوم وثایق و تضمینات کافی و قابل اطمینان اخذ نماید در صورت اخذ وثایق از مشتری چنان چه وثایق مزبور از نوع اموال منقول و یا غیر منقول باشد به مبلغ ترهین اگر از نوع اشیاء قیمتی باشد به ارزش کارشناسی اشیاء مزبور در صورتی که از نوع اوراق بهادار تضمینی باشد به مبلغ تعهد شده و چنان چه از نوع سهام باشد به مبلغ قیمت مورد محاسبه به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:

بد: حسابهای انتظامی - وثایق کارت مرابحه اکد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰)  ×××  به مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار
بس: طرف حساب های انتظامی کد حساب ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰)  ×××  به مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار ما خوذه قیمت مورد محاسبه سهام و سایر اوراق بهادار

۲-۱- تعداد برگهای اوراق بهادار و قطعه های اشیاء قیمتی به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال به شرح ذیل در حساب ها ثبت میشود:
بد: حسابهای انتظامی - برگهای اوراق بهادار و اشیاء قیمتی ( کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰)  ×××   به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال
بس: طرف حساب های انتظامی (کد حساب ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰)  ×××  به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال

3-1- محاسبه و اخذ کارمزد ارزیابی وثایق در چارچوب ضوابط ابلاغی به شرح زیر در حساب ها ثبت می گردد:
بد: صندوق یا حساب متقاضی (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰) ×××  به مبلغ کارمزد متعلقه در چارچوب ضوابط ابلاغی
بس: حساب کارمزد دریافتی (کد حساب ۳٫۲٫۰۸۰۰)  ×××  به مبلغ کارمزد متعلقه در چارچوب ضوابط ابلاغی

2- ثبتهای حسابداری زمان انعقاد قرارداد صدور کارت مرابحه و اعطای کارت مرابحه به مشتری:
۱-۲- پس از انعقاد قرارداد صدور کارت مرابحه به منظور صدور کارت مرابحه قرارداد مذکور در حساب انتظامی قراردادها به مبلغ یک ریال به شرح ذیل ثبت می گردد:
بد: حساب های انتظامی - قراردادهای کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰)  ×××  به مبلغ یک ریال
بس: طرف حساب های انتظامی (کد حساب ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰)  ××× به مبلغ یک ریال

۲-۲- مبلغ دریافتی بابت ابطال تمبر مالیاتی باید به شرح ذیل در حسابها ثبت شود:
بد: صندوق با حساب متقاضی (كد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰)  ×××  به مبلغ تمبر
بس: حساب تمبر مالیاتی (كد حساب: ۳٫۱٫۰۰۵۰) به مبلغ تمبر

3-2- هم زمان با صدور و فعال نمودن کارت مرابحه تعداد کارتهای صادره به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد: حسابهای انتظامی - کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۳۱۰)  ×××  به ازای هر کارت یک ريال
بس: طرف حسابهای انتظامی (كد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰)  ×××  به ازای هر کارت یک ريال ۴-۲- هم زمان با اعطای کارت مرابحه به مشتری تعهدات بانک بابت پرداخت وجه کالا و خدمات خریداری شده توسط مشتری به پذیرنده کارت به شرح ذیل در حساب ها ثبت میشود:
بد: طرف تعهدات بانک بابت کارتهای اعتباری - کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۱۰۵) ×××  به مبلغ اعتبار اعطایی
بس: تعهدات بانک بابت کارتهای اعتباری - کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۱۰۵)  ××× به مبلغ اعتبار اعطایی 
3- ثبتهای حسابداری واریز وجه نقد به کارت مرابحه توسط مشتری:
چنان چه مشتری پس از انعقاد قرارداد و صدور کارت مرابحه اقدام به واریز وجه به کارت نماید به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد: صندوق یا حساب مشتری (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰)  ××× به مبلغ واریزی
بس: بستانکاران موقت - کارت اعتباری مرابحه سایر حساب های مربوط (کد حساب ۳٫۲٫۰۶۵۰)  ×××  به مبلغ واریزی 4- ثبت های حسابداری زمان استفاده از مانده اعتبار کارت مرابحه توسط مشتری:
۱-۴- با توجه به استفاده مشتری از مانده اعتبار کارت مرابحه تعهدات مؤسسه اعتباری به میزان اعتبار مصرف شده کاهش و به شرح ثبت انتظامی ذیل از حسابها برگشت داده میشود:
بد: تعهدات بانک بابت کارتهای اعتباری - کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۳٫۰۱۰۵)  ×××  به مبلغ اعتبار مصرف شده
بس: طرف تعهدات بانک بابت کارتهای اعتباری - کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۱۰۵) ×××  به مبلغ اعتبار مصرف شده ۲-۴- با توجه به این که در زمان استفاده از مانده اعتبار مشتری به وکالت از مؤسسه اعتباری کالا یا خدمتی را از پذیرنده کارت دریافت میدارد لذا اموال و یا خدمات مورد تقاضای مشتری توسط مؤسسه اعتباری از پذیرنده کارت خریداری و در قالب تسهیلات مرابحه نسیه دفعی اقساطی به مشتری واگذار می گردد. بنابراین در وهله نخست اموال و خدمات موضوع قرارداد توسط مؤسسه اعتباری تحصیل می گردد که به شرح ذیل ثبت می گردد:
بد: اموال خدمات خریداری شده برای مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (کد حساب: ۳٫۱٫۰۸۸۵)  ×××  به مبلغ بهای تمام شده اموال خدمات تحصیل شده
بس: حساب پذیرنده کارت (کد حساب: _ ) ×××  به مبلغ بهای تمام شده اموال خدمات تحصیل شده

۳-۴- پس از تحصیل اموال خدمات موضوع قرارداد توسط مؤسسه اعتباری اموال خدمات مزبور در همان زمان ابتدا مانده بستانکار کارت وجوه واریزی توسط مشتری تسویه شده و سپس الباقی در قالب تسهیلات مرابحه نسیه دفعی اقساطی به مشتری اعطا می گردد لذا ثبت حسابداری مربوط به شرح ذیل در دفاتر اعمال می شود:
بد: بستانکاران موقت - کارت اعتباری مرابحه سایر حساب های مربوط (کد حساب: ۳٫۲٫۰۶۵۰)  ×××  به مبلغ مانده بستانکار کارت
بد: تسهیلات اعطایی مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (کد حساب: ۳٫۱۱۰۵۷۵) ××× به مبلغ اصل تسهیلات اعطایی (میزان اعتبار استفاده شده)
بد: سود دریافتنی تسهیلات (کد حساب: ۱۳٫۱٫۰۷۹۷)  ×××  به میزان سود مؤسسه اعتباری در دوران بازپرداخت مرابحه نسیه
بس: اموال خدمات خریداری شده برای مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (کد حساب: ۳٫۱٫۰۸۸۵)  ×××   به مبلغ بهای تمام شده اموال خدمات
بس: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (کد حساب: ۳٫۲٫۰۵۵۰) ×××  به میزان سود مؤسسه اعتباری در دوران بازپرداخت مرابحه نسیه

۴-۴- چنان چه طبق توافق مؤسسه اعتباری و پذیرنده کارت پرداخت مطالبات پذیرنده ناشی از استفاده مشتری از کارت اعتباری در پایان دوره تنفس انجام پذیرد موسسه اعتباری بابت استفاده مشتری از کارت اعتباری مجاز به دریافت سود نمیباشد از این رو در هنگام تحصیل اموال و خدمات موضوع قرارداد توسط مؤسسه اعتباری به جای ثبت ردیف (٢٤) ثبت حسابداری به شرح ذیل در دفاتر اعمال می گردد:
بد: اموال خدمات خریداری شده برای مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (کد حساب: ۳٫۱٫۰۸۸۵) ×××  به مبلغ بهای تمام شده اموال/ خدمات تحصیل شده
بس: بستانکاران موقت بدهی بانک به پذیرندگان کارتهای اعتباری مرابحه (كد حساب ٣٫٢٫٠٦٥٠)  ×××   به مبلغ بهای تمام شده اموال خدمات/ تحصیل شده

5-4- پس از تحصیل اموال خدمات موضوع بند ٤٤ فوق توسط مؤسسه اعتباری اموال خدمات مزبور در همان زمان به مشتری ارائه میگردد لذا به جای ثبت ردیف (٣٤) ثبت حسابداری به شرح ذیل در دفاتر اعمال می شود:
بد: بدهکاران بابت کارتهای اعتباری ٫ قابل وصول در سررسید. (کد حساب: ۱۳٫۱٫۰۷۸۶)  ×××  مبلغ بهای تمام شده اموال/ خدمات
بس: اموال خدمات خریداری شده برای مرابحه غیر دولتی تسهیلات کارت مرابحه (كد حساب: ۳٫۱٫۰۸۸۵)  ×××  به مبلغ بهای تمام شده اموال/ خدمات

6-4- پس از پایان دوره تنفس باید مبلغ بهای تمام شده اموال خدمات تحصیل شده به پذیرنده کارت پرداخت شود.
 1-6-4- چنانچه مشتری قبل از پرداخت مؤسسه اعتباری به پذیرنده نسبت به بازپرداخت بدهی خود اقدام نماید ابتدا ثبت حسابداری ذیل در دفاتر اعمال میشود:
بد: صندوق / حساب مشتری(کد حساب: ۳٫۱٫۰۰۱۰)  ×××  مبلغ بهای تمام شده اموال/ خدمات
بس: بدهکاران بابت کارتهای اعتباری / قابل وصول در سررسید (كد حساب ۳٫۱٫۰۷۸۶)  ×××  به مبلغ بهای تمام شده اموال/ خدمات

برای واریز وجه به حساب پذیرنده کارت نیز ثبت حسابداری زیر در دفاتر انجام میشود:

بد: بستانکاران موقت بدهی بانک به پذیرندگان کارتهای اعتباری مرابحه (کد حساب: ۳٫۲٫۰۶۵۰)  ×××  به مبلغ بهای تمام شده اموال/ خدمات
بس: حساب پذیرنده کارت (کد حساب:-)  ×××  به مبلغ بهای تمام شده اموال/ خدمات

2-6-4- در صورتی که مشتری در پایان دوره تنفس اقدام به بازپرداخت بدهی خود به مؤسسه اعتباری ننماید، علاوه بر انجام ثبت دوم ردیف ٤-٦-١ ثبت حسابداری ذیل نیز به جای ثبت اول ردیف یاد شده در دفاتر اعمال میشود:
بد: تسهیلات اعطایی مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (کد حساب: ۳٫۱٫۰۵۷۵)  ×××  به مبلغ پرداختی به پذیرنده کارت
بس: بدهکاران بابت کارتهای اعتباری ٫ قابل وصول در سررسید (كد حساب ۳٫۱۰۷۸۶) ×××  به مبلغ پرداختی به پذیرنده کارت

5- ثبت های حسابداری مؤسسه اعتباری در زمان سررسید تسهیلات اعطایی:
1-5- در سررسید تسهیلات اعطایی در صورت وصول تمام بخشی از مطالبات مؤسسه اعتباری دریافت وجه تسهیلات مزبور و نیز شناسایی درآمد مربوط به آن به شرح ذیل در حساب ها ثبت می گردد:
۱-۱-۵- ثبت حسابداری وصول وجه تمام ٫ بخشی از تسهیلات:
بد: صندوق یا حساب مشتری (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰) ×××  به مبلغ اصل و سود تسهیلات اعطایی/ مبلغ وصولی
بس: تسهیلات اعطایی مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (كد حساب: ۳٫۱٫۰۵۷۵)  ×××  به مبلغ اصل تسهیلات اعطایی/ سهم مربوط به اصل تسهیلات از مبلغ وصولی
بس: سود دریافتنی تسهیلات (كد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷)  ×××  به مبلغ سود تسهیلات اعطایی/ اسهم مربوط به سود تسهیلات از مبلغ وصولی

۲-۱-۵- ثبت حسابداری شناسایی درآمد:
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (كد حساب ۳٫۲٫۰۵۵۰)  ×××  به میزان کل سود دوران مرابحه نسیه
بس: سود دریافتی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۳٫۰۷۷۰)  ×××  به میزان کل سود دوران مرابحه نسیه

۲-۵- چنان چه تسهیلات اعطایی در سررسید مقرر بازپرداخت نگردد در سررسید تسهیلات صرفاً درآمد مربوط به شرح ذیل شناسایی و در حسابها ثبت می شود:
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (کد حساب: ۳٫۲٫۰۵۵۰)  ×××  به میزان کل سود دوران مرابحه نسیه
بس: سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۳٫۰۷۷۰) ×××  به میزان کل سود دوران مرابحه نسیه

6- ثبت های حسابداری تعدیل حساب سود سالهای آینده تسهیلات اعطایی مرابحه نسیه دفعی در مقطع تهیه صورتهای مالی:
1-6- در صورتی که زمان سررسید (تسویه قرارداد به گونه ای باشد که بخشی از سود آن مربوط به یک دوره دوره «الف») و بخشی دیگر مربوط به دوره آینده دوره «ب» باشد در این صورت ثبت زیر در پایان دوره ای که تهیه صورتهای مالی مورد نظر است صورت می پذیرد:
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (کد حساب: ۳٫۳٫۰۵۵۰) ×××  به میزان سود مربوط به دوره «الف»
بس: سود دریافتی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۲٫۰۷۷۰) ×××  به میزان سود مربوط به دوره «الف»

  2-6- در زمان سررسید که در دوره آینده دوره «ب» خواهد بود دو حالت به شرح ذیل محتمل میباشد:
۱-۲-۶- حالت اول: در صورتی که تسهیلات در سررسید تسویه (وصول) شود علاوه بر ثبت های حسابداری وصول تسهیلات نسیه دفعی به شرح ثبتهای ردیف (۴-۱-۱) ثبت حسابداری زیر نیز انجام میشود:
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (کد حساب ۳٫۲٫۰۵۵۰)  ×××  به میزان سود مربوط به دوره «ب»
بس: سود دریافتی تسهیلات (كد حساب ۳٫۳٫۰۷۷۰) ×××  به میزان سود مربوط به دوره «ب»

2-2-6- حالت دوم: در صورتی که تسهیلات در سررسید تسویه (وصول) نشود صرفاً ثبت حسابداری زیر در دفاتر مؤسسه اعتباری اعمال می گردد:
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (کد حساب ۳٫۳٫۰۵۵۰) ×××  به میزان سود مربوط به دوره «ب»
بس: سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۳٫۰۷۷۰) ×××  به میزان سود مربوط به دوره «ب»

7- ثبت های حسابداری بازپرداخت مرابحه در قالب نسیه اقساطی:
1-7- در صورتی که تسهیلات اعطایی کارت اعتباری به صورت نسیه اقساطی بازپرداخت گردد وصول تسهیلات در سررسید هر قسط به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد: صندوق یا حساب مشتری  (کد حساب: ۳٫۱٫۰۰۱۰)  ×××  به میزان کل مبلغ هر قسط
بس: تسهیلات اعطایی مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت اعتباری (كد حساب: ۱۳٫۱٫۰۵۷۵) ×××  به مبلغ اصل قسط
بس: سود دریافتنی تسهیلات (كد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) ×××  به مبلغ سود قسط

2-7- در صورتی که تسهیلات اعطایی کارت اعتباری به صورت نسیه اقساطی بازپرداخت گردد، شناسایی درآمد در سررسید هر قسط به شرح ذیل در حساب ها ثبت میشود:
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (كد حساب: ۳٫۲٫۰۵۵۰) ×××  به میزان سود مربوط به قسط
بس: سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۳٫۰۷۷۰) ×××  به میزان سود مربوط به قسط

3-7- چنان چه تسهیلات اعطایی مرابحه به صورت نسبه اقساطی در سررسید مقرر بازپرداخت نگردد، در سررسید هر قسط صرفاً درآمد مربوط به شرح ذیل شناسایی و در حساب ها ثبت می شود:
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (کد حساب ۳٫۲٫۰۵۵۰) ×××  به میزان سود مربوط به قسط
بس: سود دریافتی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۳٫۰۷۷۰)  ×××  به میزان سود مربوط به قسط

4-7- ثبتهای حسابداری تعدیل حساب سود سالهای آینده تسهیلات اعطایی مرابحه نسیه اقساطی در پایان دوره مالی مشابه با ثبتهای حسابداری تسهیلات اعطایی مرابحه نسیه دفعی (بند (۶) میباشد.
5-7- مؤسسه اعتباری موظف میباشد در صورت عدم تحقق معیارهای شناسایی درآمد مطابق با ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی شناسایی درآمد مربوط به سود تسهیلات اعطایی را به روش تعهدی متوقف نموده و ثبت حسابداری زیر را برای تعدیل سود سالهای آینده در دفاتر خود اعمال نماید:
بد: سود سال های آینده تسلیهات / غیردولتی (کد حساب: 3/2/0550)  ×××  به میزان سودهای سررسید شده شناسایی نشده
بس: سود معوق تسلیهات /غیردولتی(کد حساب:3/2/0590) ×××  به میزان سودهای سررسید شده شناسایی نشده
توضیح- بدیهی است پس از تحقق معیارهای شناسایی درآمد وفق ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی مؤسسه اعتباری باید ثبت شناسایی درآمد را در دفاتر خود اعمال نماید.

8- ثبت های حسابداری شناسایی وجه التزام تأخیر تأدیه دین:
1-8- در مورد تسهیلاتی که در سررسید وصول نشده است در مقاطعی که تهیه صورتهای مالی مورد نظر است از تاریخ سررسید یا تاریخ آخرین محاسبه وجه التزام تأخیر تأدیه دین تا مقطع تهیه صورتهای مالی وجه التزام تأخیر تأدیه دین متعلقه محاسبه و به شرح زیر در حسابها ثبت خواهد شد:
بد: وجه التزام دریافتنی (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۸) ××× به میزان وجه التزام تاخیر تادیه دین متعلقه
بس: وجه التزام دریافتی از محل تسهیلات اعطایی (كد حساب: ۳٫۳٫۰۷۵۰) ×××  به میزان وجه التزام تاخیر تادیه دین متعلقه

2-8- مؤسسه اعتباری موظف میباشد در صورت عدم تحقق معیارهای شناسایی درآمد مطابق با ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی شناسایی درآمد مربوط به وجه التزام تأخیر تأدیه دین متعلقه را به روش تعهدی متوقف نموده و ثبت حسابداری زیر را برای انعکاس وجه التزام تأخیر تأدیه دین در دفاتر خود اعمال نماید:
بد: وجه التزام دریافتنی (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۸) ×××   به میزان وجه التزام متعلقه شناسایی نشده
بس: وجه التزام معوق تسهیلات اعطایی غیر دولتی (کد حساب های : ٣٫٣٫٠٧٦٦) ×××  به میزان وجه التزام متعلقه شناسایی نشده

توضیح- بدیهی است پس از تحقق معیارهای شناسایی درآمد وفق ضوابط ابلاغی از سوی بانک مرکزی مؤسسه اعتباری باید ثبت شناسایی درآمد را در دفاتر خود اعمال نماید.

9- ثبتهای حسابداری بازپرداخت مبالغ مصرف شده اعتبار پس از سررسید مقرر و قبل از انتقال به طبقات غیر جاری:
۱-۹- چنانچه مشتری نسبت به بازپرداخت تمام یا بخشی از وجه صورتحساب در سررسید مقرر اقدام ننماید و مبلغ مزبور قبل از انتقال تسهیلات به طبقات غیر جاری وصول گردد ثبت حسابداری زیر انجام میشود:
بد: صندوق یا حساب مشتری (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰) ×××   به مبلغ اصل سود و وجه التزام تاخیر تادیه دین وصولی
بس: تسهیلات اعطایی مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (كد حساب: ۳٫۱٫۰۵۷۵) ×××   به مبلغ اصل تسهیلات وصولی
بس: سود دریافتنی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) ×××  به مبلغ سود تسهیلات وصولی
بس: وجه التزام دریافتنی (كد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۸)  ××× به میزان وجه التزام تاخیر تادیه دین شناسایی شده
بس: وجه التزام دریافتی از محل تسهیلات اعطایی (كد حساب: ۳٫۳٫۰۷۵۰) ×××  به میزان مابه التفاوت کل وجه التزام تاخیر تاديه دین متعلقه و وجه التزام تاخیر تادیه دین شناسایی شده

۲-۹- چنان چه طبق توافق مؤسسه اعتباری و پذیرنده کارت پرداخت مطالبات پذیرنده ناشی از استفاده مشتری از کارت اعتباری در پایان دوره تنفس توسط مؤسسه اعتباری انجام پذیرفته باشد و مشتری نسبت به بازپرداخت وجه صورتحساب در سررسید مقرر اقدام ننموده باشد و مبلغ مزبور قبل از انتقال تسهیلات به طبقات غیر جاری وصول گردد ثبت حسابداری زیر انجام میشود:
بد: صندوق یا حساب مشتری  (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰)  ×××  به مبلغ اصل و وجه التزام تأخیر تأدیه دین وصولی
بس: تسهیلات اعطایی مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (كد حساب: ۳٫۱٫۰۵۷۵) ×××  به مبلغ اصل تسهیلات وصولی
بس: وجه التزام دریافتنی (كد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۸) ×××  به میزان وجه التزام تاخیر تادیه دین شناسایی شده از تاریخ پرداخت مؤسسه اعتباری
بس: وجه التزام دریافتی از محل تسهیلات اعطایی (كد حساب: ۳٫۲٫۰۷۵۰) ×××   به میزان ما به التفاوت کل وجه التزام تاخیر تادیه دین متعلقه و وجه التزام تأخیر تأدیه دین شناسایی شده

10- ثبت های حسابداری بازپرداخت تسهیلات اعطایی مرابحه نسیه دفعی / اقساطی قبل از سررسید:
۱-۱۰- در صورت وصول تسهیلات قبل از سررسید مؤسسه اعتباری موظف است بر اساس ضوابط تخفیف لازم را به مشتری اعطاء نماید ثبت حسابداری این رویداد به شرح زیر انجام میشود:
بد: صندوق یا حساب مشتری (کد حساب: ۳٫۱٫۰۰۱۰) ×××  به میزان مبلغ وصولی از مشتری بابت اصل تسهیلات و سود تحقق یافته
بد: سود سالهای آینده تسهیلات غیر دولتی (کد حساب ۳٫۲٫۰۵۵۰) ×××  به میزان تمام سود تسهیلات وصولی قبل از تخفیف
بس: تسهیلات اعطایی مرابحه غیر دولتی - تسهیلات کارت مرابحه (کد حساب: ۳٫۱٫۰۵۷۵) ×××  به میزان اصل تسهیلات وصولی
بس: سود دریافتنی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) ×××  به میزان تمام سود تسهیلات وصولی قبل از تخفیف
بس: سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۲٫۰۷۷۰) ×××  به میزان سود دریافتی (سود محقق ده تسهیلات وصولی)

11- ثبت های حسابداری زمان تسویه قراردادهای مرابحه و صدور کارت اعتباری مرابحه:
1-11-پس از تسویه کامل تسهیلات مربوط به قرارداد صدور کارت اعتباری قرارداد مزبور به شرح ذیل از حسابهای انتظامی برگشت میشود:
بد: طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۱۰) ×××  به مبلغ یک ریال
بس: حسابهای انتظامی - قراردادهای کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۰۰) ×××  به مبلغ یک ریال

۲-۱۱- پس از استرداد وثایق مأخوذه حسابهای انتظامی مربوط به وثایق مأخوذه به شرح ذیل از حسابها برگشت می شود:
بد:طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: 5/3/2/0200) ×××  به مبلغ سهم مؤسسه اعتباری از مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار مأخوذه قیمت مورد محاسبه سهام و سایر اوراق بهادار
بس: حسابهای انتظامی - وثایق کارت مرابحه (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) ×××  به مبلغ سهم مؤسسه اعتباری از مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار مأخوذه قیمت مورد محاسبه سهام و سایر اوراق بهادار

۳-۱۱- تعداد برگهای اوراق بهادار و قطعه های اشیاء قیمتی به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال به شرح ذیل از حسابهای مؤسسه اعتباری عامل برگشت میشود:
بد: طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) ×××  به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال
بس: حسابهای انتظامی - برگهای اوراق بهادار و اشیاء قیمتی (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) ×××  به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال

«دستورالعمل حسابداری کارت اعتباری مرابحه» در پانزدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۵٫۶٫۲۸ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران به تصویب رسید و در خصوص کارتهای اعتباری که در چارچوب دستورالعمل اجرایی کارت اعتباری مصوب یازدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۵٫۵٫۳۱ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران صادر میگردد لازم الاجرا میباشد.