-
وضعیت : نامشخص است
-
دسته بندی ها : بخشنامه های نظارت
-
تاریخ بخشنامه : ۱۳۹۱/۰۷/۱۷
-
91-186342 شماره بخشنامه :
در صورتی که فایل پیوست، متن بخشنامه، شماره و یا هر قسمتی از بخشنامه دارای خطا می باشد در کادر توضیحات وارد نمایید.

آموزش مالیات
تاریخ: ۱۳۹۱/۰۷/۱۷
موضوع: جهت اطلاع مدیران عامل محترم کلیه بانکهای دولتی به استثناء بانکهای قرض الحسنه مهر ایران و رسالت غیر دولتی شرکت دولتی پست بانک و مؤسسه اعتباری توسعه ارسال گردید.
با سلام و احترام؛
همان گونه که مستحضرند؛ «دستورالعمل اجرایی عقد استصناع» و «دستورالعمل اجرایی عقد خرید دین در یک هزار و یک صد و بیست و هشتمین جلسه مورخ ۱۳۹۰٫۵٫۲۵ شورای محترم پول و اعتبار به تصویب رسید و طی بخشنامه شماره ۹۰٫۱۴۱۶۹۶ مورخ ۱۳۹۰٫۶٫۲۰ به شبکه بانکی کشور ابلاغ گردید. لذا به منظور ایجاد وحدت رویه در خصوص انجام عملیات حسابداری مربوط به اعطای تسهیلات در قالب عقود مذکور در شبکه بانکی کشور و در راستای اعمال صحیح تسهیلات اعطایی یاد شده در حسابها و دفاتر مالی بانکها و مؤسسات اعتباری دستور العمل حسابداری عقد استصناع» و «دستورالعمل حسابداری عقد خرید دین تهیه و در دوازدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۱٫۶٫۲۶ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران مصوب گردید که به پیوست ایفاد می گردد.
مزید استحضار خاطر نشان میگردد سرفصل حسابهای دفتر کل جدید مورد نیاز برای انجام عملیات حسابداری تسهیلات اعطایی در قالب عقود فوق الذکر، پیش تر طی بخشنامه های شماره ۹۱٫۱۴۱۶۳۰ و ۹۱٫۱۴۱۰۳۳ مورخ ۱۳۹۱٫۵٫۲۸ اداره نظارت بر موقعیت مالی بانکها و مؤسسات اعتباری این بانک ابلاغ گردیده است.
خواهشمند است دستور فرمائید مراتب به قید تسریع به کلیه واحدهای ذی ربط ابلاغ و بر حسن اجرای آن نظارت گردد.
اداره مطالعات و مقررات بانکی
امیرحسین امین آزاد مرتضی ستاک
بسمه تعالی
«دستورالعمل حسابداری عقد استصناع»
به منظور ایجاد وحدت رویه در شبکه بانکی کشور عملیات حسابداری مربوط به اعطای تسهیلات در قالب عقد استصناع به شرح ذیل ارایه می گردد:
الف- ثبت های حسابداری زمان انعقاد قرارداد استصناع اول:
1- پس از انعقاد قرارداد استصناع اول بین مشتری و بانک قرارداد مذکور در حساب انتظامی قراردادها به مبلغ یک ریال به شرح ذیل ثبت می گردد:
بد- حسابهای انتظامی - قراردادهای استصناع اول (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به مبلغ یک ریال |
بس- طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ یک ریال |
2- مبلغ پیش دریافت مأخوذه از مشتری به شرح ذیل در حساب ها ثبت میشود:
بد- صندوق یا حساب مشتری (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰) |
به مبلغ پیش دریافت مأخوذه |
بس- پیش دریافت از مشتریان بابت سایر تسهیلات (دولتی/ غیر دولتی) (کد حساب های ۴۲۰ و ۳٫۳٫۰۴۱۰) |
به مبلغ پیش دریافت مأخوذه |
3- هم زمان با انعقاد قرارداد استصناع اول و پس از اخذ پیش دریافت از مشتری تعهدات بانک به منظور تهیه اموال موضوع قرارداد به شرح ذیل در حسابها ثبت می شود:
بد- طرف تعهدات بانک بابت قراردادهای منعقده معاملات (دولتی/ غیر دولتی) (کد حساب های ۷۰ و ۵٫۳٫۱٫۰۰۶۰) |
به مبلغ کل قرارداد منعقده پس از کسر پیش دریافت |
بس- تعهدات بانک بابت قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) - استصناع اول (کد حساب های: ۷۰ و ۱۵٫۳٫۲٫۰۰۶۰) |
به مبلغ کل قرارداد منعقده پس از کسر پیش دریافت |
ب - ثبتهای حسابداری وثایق مأخوذه از مشتری:
4- پس از اخذ وثایق از مشتری چنان چه وثایق مزبور از نوع اموال منقول و یا غیر منقول باشد به مبلغ ترهین اگر از نوع اشیاء قیمتی باشد به ارزش کارشناسی اشیاء مزبور و در صورتی که از نوع اوراق بهادار تضمینی باشد، به مبلغ تعهد شده به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد - حسابهای انتظامی - وثایق استصناع اول (کد حساب ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به مبلغ ترهین اموال/ ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی/ مبلغ تعهد شده اوراق بهادار ماخوذه |
بس- طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ ترهین اموال/ ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی/ مبلغ تعهد شده اوراق بهادار ماخوذه |
5- تعداد برگهای اوراق بهادار و قطعه های اشیاء تضمینی به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد حسابهای انتظامی - برگهای اوراق بهادار و اشیاء تضمینی (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
بس- حساب های انتظامی (کد حساب ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
ج- ثبت های حسابداری زمان انعقاد قرارداد استصناع دوم:
6- پس از انعقاد قرارداد استصناع دوم بین بانک و سازنده قرارداد مذکور در حساب انتظامی قراردادها به مبلغ یک ریال به شرح ذیل ثبت می گردد:
بد - حسابهای انتظامی - قراردادهای استصناع دوم (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به مبلغ یک ریال |
س - طرف حساب های انتظامی (کد حساب ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ یک ریال |
7- در صورتی که مبلغی تحت عنوان پیش پرداخت به سازنده پرداخت گردد مبلغ مذکور به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد - پیش پرداخت بابت خرید خدمات اموال معاملات (دولتی/ غیر دولتی) (کد حساب های ۸۲۰ و ۳٫۱٫۰۸۳۰) |
به مبلغ پیش پرداخت |
بس - صندوق یا حساب سازنده (کد حساب (۳٫۱٫۰۰۱۰) |
به مبلغ پیش پرداخت |
9- هم زمان با انعقاد قرارداد تعهدات سازنده بابت ساخت و تحویل اموال موضوع قرارداد به شرح ذیل در حسابها ثبت می شود:
بد- تعهدات مشتریان بابت قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) - استصناع دوم (کد حساب های ۴۵ و ۵٫۳٫۱٫۰۰۴۶) | به مبلغ قرارداد استصناع دوم پس از کسر پیش پرداخت |
بس- طرف تعهدات مشتریان بابت قراردادهای منعقده معاملات (دولتی /غیر دولتی) (کد حساب های ۲۵ و ۱۵٫۳٫۲٫۰۰۲۶ ) |
به مبلغ قرارداد استصناع دوم پس از کسر پیش پرداخت |
د- ثبتهای حسابداری وثایق مأخوذه از سازنده:
۱۰ - پس از اخذ و تایق از سازنده چنان چه و تایق مزبور از نوع اموال منقول و یا غیر منقول باشد به مبلغ ترهین اگر از نوع اشیاء قیمتی باشد به ارزش کارشناسی اشیاء مزبور و در صورتی که از نوع اوراق بهادار تضمینی باشد به مبلغ تعهد شده به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد - حسابهای انتظامی - وثایق استصناع دوم (کد حساب: 5/3/1/0210) |
به مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار مأخوذه |
بس- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: 5/3/2/0200) |
به مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار مأخوذه |
۱۱- تعداد برگهای اوراق بهادار و قطعه های اشیاء تضمینی به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال به شرح ذیل در حسابها ثبت می شود:
بد - حسابهای انتظامی - برگهای اوراق بهادار و اشیاء تضمینی (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
بس - طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
ه- ثبت حسابداری پرداخت وجوه اموال به سازنده:
۱۲- هم زمان با اولین پرداخت به سازنده توسط مؤسسه اعتباری پس از شروع قرارداد مبلغ پیش پرداخت به شرح ثبت ذیل در حساب اموال در جریان ساخت استصناع، منظور می شود:
بد- اموال در جریان ساخت استصناع (دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۸۷۶ و ۳٫۱٫۰۸۸۶) |
به مبلغ پیش پرداخت |
بس- پیش پرداخت بابت خرید خدمات اموال معاملات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۸۲۰ و ۳٫۱٫۰۸۳۰) |
به مبلغ پیش پرداخت |
۱۳ - تمامی مبالغ پرداختی به سازنده پس از شروع قرارداد استصناع دوم به شرح زیر در حسابها ثبت میشود:
بد- اموال در جریان ساخت استصناع (دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۸۷۶ و ۳٫۱٫۰۸۸۶) |
به مبلغ پرداخت شده |
بس- صندوق حساب سازنده انواع چکهای بانکی فروخته شده (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰ و ۳٫۲٫۰۳۱۰) |
به مبلغ پرداخت شده |
۱۴- هم زمان با پرداخت وجه به سازنده تعهدات بانک به شرح ثبت زیر برگشت داده میشود:
بد- تعهدات بانک بابت قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) - استصناع دوم (کد حساب های ۷۰ و ۵٫۳٫۲٫۰۰۶۰) |
به مبلغ پرداخت شده به سازنده |
بس- طرف تعهدات ، بانک بابت قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) (کد حسابهای ۷۰ و ۵٫۳٫۱٫۰۰۶۰) |
به مبلغ پرداخت شده به سازنده |
و- ثبتهای حسابداری شناسایی سود تسهیلات اعطایی استصناع دوم:
۱۵- چنان چه دوره ساخت اموال طی یک دوره مالی شروع و در همان دوره خاتمه یافته باشد درآمد مربوط شناسایی و به شرح ذیل در حسابها ثبت می شود:
بد- سود دریافتنی تسهیلات - استصناع دوم (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان مابه التفاوت مبلغ قراردادهای استصناع اول و دوم |
بس- سود دریافتی تسهیلات استصناع دوم (کد حساب ۳٫۳٫۰۷۷۰) |
به میزان مابه التفاوت مبلغ قراردادهای استصناع اول و دوم |
توضیح: در صورتی که طبق مفاد قرارداد استصناع اول شرایط تحویل اموال به مشتری اقساطی باشد ثبت حسابداری فوق باید به میزان ما به التفاوت قیمت نقدی اموال مزبور و مبلغ قرارداد استصناع دوم در دفاتر اعمال گردد.
۱۶ در صورتی که زمان خاتمه قرارداد استصناع دوم به گونه ای باشد که بخشی از آن مربوط به یک دوره و بخشی دیگر مربوط به دوره دوره های آینده باشد بر مبنای فرض تعهدی در پایان هر سال یا پایان دوره ای که تهیه صورت های مالی مورد نظر است و یا پایان دوره ساخت اموال درآمد مربوط به آن دوره باید شناسایی شود. درآمد یاد شده متناسب با سهم وجوه پرداختی مؤسسه اعتباری در دوره مذکور از کل مبلغ قرارداد استصناع دوم و بر مبنای ما به التفاوت مبلغ قراردادهای استصناع اول و دوم محاسبه و به شرح زیر در حساب ها ثبت می شود:
بد- سود دریافتنی تسهیلات استصناع دوم (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان سود دوره مربوطه |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود دوره مربوطه |
ز- ثبت حسابداری زمان خاتمه قرارداد استصناع دوم و تحویل اموال توسط سازنده:
۱۷- پس از خاتمه قرارداد استصناع دوم و تحویل اموال توسط سازنده بابت ایفای تعهدات وی ثبت حسابداری زیر انجام می شود:
بد- طرف تعهدات مشتریان بابت قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۴۵ و ۵٫۳٫۲٫۰۰۴۶) |
به مبلغ کل قرارداد منعقده |
بس- تعهدات مشتریان بابت تو قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) - (کد حساب های ۴۵ و ۵٫۳٫۱٫۰۰۴۶) |
به مبلغ کل قرارداد منعقده |
18- پس از تسویه کامل قرارداد استصناع دوم قرارداد مزبور به شرح ذیل از حسابهای انتظامی برگشت میشود:
بد- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ یک ریال |
بس - حسابهای انتظامی - قراردادهای استصناع دوم (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به مبلغ یک ریال |
19- پس از استرداد وثایق مأخوذه حسابهای انتظامی مربوط به وثایق مأخوذه به شرح ذیل از حساب ها برگشت می شود:
بد - طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۱۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ ترهین اموال/ ارزش کارشناسی اشیاء اوراق بهادار ماخوذه قیمتی/ مبلغ تعهد شده |
بس - حسابهای انتظامی - وثایق استصناع دوم ( کد حساب: ۰۲۱۰ ۵٫۳٫۱) |
به مبلغ ترهین اموال/ ارزش کارشناسی اشیاء اوراق بهادار ماخوذه قیمتی/ مبلغ تعهد شده |
بد - طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۱۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
بس - حسابهای انتظامی - برگها و اشیاء امانتی (کد حساب: ۰۲۱۰ ٫۵٫۳٫۱) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
20- هم زمان با تسویه تسهیلات استصناع دوم با سازنده و نیز اعطای تسهیلات استصناع اول به مشتری ابتدا تعهدات بانک به شرح ثبت ذیل برگشت داده میشود سپس با توجه به شرایط تحویل اموال مورد نظر به مشتری ثبت های حسابداری مذکور در بندهای «الف» و «ب» انجام می شود:
بد - تعهدات بانک بابت قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) - استصناع اول (کد حساب های ۷۰ و ۵٫۳٫۲٫۰۰۶۰) |
به مبلغ کل قرارداد منعقده پس از کسر پیش دریافت |
بس- طرف تعهدات : بانک بابت قراردادهای منعقده معاملات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۷۰ و ۵٫۳٫۱٫۰۰۶۰) |
به مبلغ کل قرارداد منعقده پس از کسر پیش دریافت |
الف) در صورتی که طبق مفاد قرارداد استصناع اول شرایط تحویل اموال به مشتری نقدی باشد:
بد- صندوق حساب مشتری (کد حساب ۳٫۱٫۰۰۱۰) |
به میزان مبلغ قرارداد استصناع اول پس از کسر پیش دریفات ماخوده از مشتری |
بد- پیش دریافت از مشتریان بابت سایر تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۴۲۰ و ۳٫۲٫۰۴۱۰) |
به مبلغ پیش دریافت ماخوذه |
بس - اموال در جریان ساخت استصناع دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۸۷۶ و ۳٫۱۰۸۸۶) |
به مبلغ پرداخت شده |
بس - سود دریافتنی تسهیلات - استصناع دوم (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان مانده حساب |
ب) در صورتی که طبق مفاد قرارداد استصناع اول شرایط تحویل اموال به مشتری اقساطی باشد:
بد - تسهیلات اعطایی تبصره ای استصناع دولتی غیر دولتی - اول (كد حساب های ۵۴۶ و ۵۶۶ و ۵۵۶ و ۳٫۱٫۰۵۷۶) |
به میزان اصل تسهیلات استصناع اول پس از کسر پیش دریافت ماخوذه از مشتری |
بد - سود دریافتنی تسهیلات - استصناع اول (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان سود دوران بازپرداخت در استصناع اول |
بد- پیش دریافت از مشتریان بابت سایر تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۲۱۰ و ۳٫۲٫۰۲۲۰) |
به مبلغ پیش دریافت ماخوده |
بس- اموال در جریان ساخت استصناع دولتی غیر دولتی) (کد حساب های: ۸۷۶ و ۳٫۱٫۰۸۸۶) |
به مبلغ پرداخت شده |
بس- سود دریافتنی تسهیلات - استصناع دوم (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان مانده حساب |
بس- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۰۵۵۰) |
به میزان سود دوران بازپرداخت در استصناع اول |
ح- ثبتهای حسابداری شناسایی وجه التزام عدم ایفای تعهدات سازنده:
۲۱- در صورتی که سازنده به هر نحوی به تعهدات خود بر اساس مفاد قرارداد استصناع دوم عمل ننماید در پایان سال یا در مقاطعی که تهیه صورتهای مالی مورد نظر است هر کدام که مقدم باشد وجه التزام از تاریخ سررسید قرارداد یا تاریخ آخرین محاسبه وجه التزام مزبور تا تاریخ پایان سال یا مقطع تهیه صورتهای مالی محاسبه و به شرح زیر در حسابها ثبت خواهد شد:
بد- وجه التزام دریافتنی (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۸) |
به میزان خسارت متعلقه |
بس- وجه التزام دریافتی از محل تسهیلات اعطایی (کد حساب (۳٫۲٫۰۷۵۰) |
به میزان خسارت متعلقه |
ط- ثبتهای حسابداری عدم انجام تعهد و یا تأخیر در ایفای آن توسط بانک نسبت به مشتری:
22- بر اساس ماده (۱۰) دستورالعمل اجرایی عقد استصناع بانک موظف است در صورت عدم انجام تعهد و یا تأخیر در ایفای تعهد مطابق با قرارداد استصناع اول خسارتهای احتمالی را مطابق با شرایط قرارداد جبران نماید. لذا در پایان سال یا در مقاطعی که تهیه صورتهای مالی مورد نظر است هر کدام که مقدم باشد از تاریخ تعهد بانک یا تاریخ آخرین محاسبه خسارت مزبور تا تاریخ پایان سال یا مقطع تهیه صورتهای مالی محاسبه و بشرح زیر در حسابها ثبت خواهد شد:
بد- هزینه کل هزینه خسارت استصناع اول (کد حسابی (۳٫۱٫۱۳۱۰) |
به میزان خسارت متعلقه |
بس- بستانکاران موقت (كد حساب ۳٫۲٫۰۶۵۰) |
به میزان خسارت متعلقه |
ی- ثبت های حسابداری بازپرداخت تسهیلات استصناع اول:
۲۳- وصول اقساط مربوط به تسهیلات استصناع اول در سررسید هر قسط به شرح ذیل در حسابها ثبت میشود:
بد- صندوق یا حساب مشتری (کد حساب: ۳٫۱٫۰۰۱۰) |
به میزان مبلغ هر قسط |
بس- تسهیلات اعطایی تبصره ای استصناع دولتی غیر دولتی - اول (کد حسابهای ۵۲۶ و ۵۶۶ و ۵۵۶ و ۳٫۱٫۰۵۷۶) |
به میزان مبلغ هر قسط |
بس- سود دریافتنی تسهیلات استصناع اول (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان مبلغ هر قسط |
۲۴- شناسایی درآمد در سررسید هر قسط به شرح ذیل در حساب ها ثبت میشود:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به قسط |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به قسط |
ک - ثبت حسابداری شناسایی سود تسهیلات اعطایی استصناع اول در صورت عدم بازپرداخت در سررسید:
۲۵- چنان چه تسهیلات اعطایی استصناع اول در سررسید مقرر بازپرداخت نگردد در سررسید هر قسط درآمد مربوط شناسایی و به شرح ذیل در حساب ها ثبت می شود:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات (دولتی غیر دولتی) (کد حساب های: ۵۶۰ و ۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به قسط |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به قسط |
ل- ثبت های حسابداری تعدیل حساب سود سالهای آینده تسهیلات استصناع اول در پایان دوره مالی:
۲۶- در صورتی که زمان سررسید اقساط تسهیلات استصناع اول به گونه ای باشد که بخشی از سود آن مربوط به یک دوره (سال «الف») و بخشی دیگر مربوط به آینده سال «ب» باشد در این صورت ثبت زیر در پایان سال «الف» و یا پایان دوره ای که تهیه صورتهای مالی مورد نظر است صورت می پذیرد:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به سال «الف» |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به سال «الف» |
۲۷- در زمان سررسید که در سال آینده سال (ب) خواهد بود دو حالت محتمل است:
۲۷-۱ حالت اول: در صورت وصول اقساط تسهیلات در سررسید علاوه بر ثبت حسابداری وصول قسط به شرح ثبت ردیف ۲۳ ثبت حسابداری زیر نیز انجام میشود:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی (غیر دولتی) (کد حساب های: ۵۶ و ۳٫۳٫۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
بس - سود دریافتی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
۲۷-۲- حالت دوم: در صورت عدم وصول اقساط تسهیلات در سررسید صرفاً ثبت حسابداری زیر انجام میشود:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
م- ثبت های حسابداری شناسایی وجه التزام تأخیر تأدیه دین تسهیلات استصناع اول:
۲۸- چنان چه اقساط تسهیلات استصناع اول در سررسید وصول نشوند در پایان سال یا در مقاطعی که تهیه صورتهای مالی مورد نظر است هر کدام که مقدم باشد از تاریخ سررسید اقساط یا تاریخ آخرین محاسبه وجه التزام تأخیر تأدیه دین تا تاریخ پایان سال یا مقطع تهیه صورتهای مالی مشروط به این که تسهیلات هنوز به طبقه سررسید گذشته منتقل نشده باشند وجه التزام تأخیر تأدیه دین متعلقه محاسبه و بشرح زیر در حساب ها ثبت خواهد شد:
بد- وجه التزام دریافتنی کد حساب 3/1/0798) |
به میزان وجه التزام تأخیر تأدیه دین متعلقه |
بس- وجه التزام دریافتی از محل تسهیلات اعطایی (کد حساب: ۳٫۲٫۰۷۵۰) | به میزان وجه التزام تأخیر تأدیه دین متعلقه |
توضیح: در صورتی که طبق مفاد قرارداد استصناع اول شرایط تحویل اموال به مشتری اقساطی باشد مؤسسه اعتباری موظف است در صورت عدم تحقق معیارهای ذکر شده در بند ج بخشنامه شماره مب ۷۷۲ مورخ ۱۳۸۴٫۴٫۲۷ شناسایی درآمد تسهیلات استصناع اول اعم از سود و وجه التزام متعلقه را به روش تعهدی متوقف نموده و ثبت حسابداری زیر را برای تعديل حساب سود سالهای آینده تسهیلات در دفاتر خود اعمال نماید:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۰۵۵۰ |
به میزان سودهای سررسید شده ی شناسایی نشده |
بس- سود معوق تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۶۰۰ و ۳٫۲٫۰۵۹۰) |
به میزان سودهای سررسید شده ی شناسایی نشده |
ن- ثبت های حسابداری بازپرداخت تسهیلات استصناع اول پس از سررسید و قبل از انتقال به طبقات غیر جاری:
۲۹- در صورتی که اقساط مربوط به تسهیلات استصناع اول پس از سررسید و قبل از انتقال تسهیلات مذکور به طبقات غیر جاری وصول گردد ثبت حسابداری زیر انجام میشود:
بد- صندوق یا حساب مشتری (کد حساب: ۳٫۱٫۰۰۱۰) |
به مبلغ اصل و سود قسط یا اقساط وصولی |
بس- تسهیلات اعطایی تبصره ای استصناع دولتی غیر دولتی - اول (کد حسابهای ۵۴۶ و ۵۶۶ و ۵۵۶ و ۳٫۱٫۰۵۷۶) |
به مبلغ اصل و سود قسط یا اقساط وصولی |
بس- سود دریافتنی تسهیلات استصناع اول (كد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به مبلغ اصل و سود قسط یا اقساط وصولی |
بس - وجه التزام دریافتنی (کد حساب ۳٫۱٫۰۷۹۸) |
به میزان وجه التزام تاخیر تادیه دین شناسایی شده |
بس- وجه التزام دریافتی از محل تسهیلات اعطایی (کد حساب: ۳٫۲٫۰۷۵۰) |
به میزان مابه التفاوت کل وجه التزام تاخیر تادیه دین متعلقه و وجه التزام تاخیر تادیه دین شناسایی شده |
س- ثبت های حسابداری زمان تسویه قرارداد استصناع اول:
۳۰- پس از تسویه کامل قرارداد استصناع اول قرارداد مزبور به شرح ذیل از حسابهای انتظامی برگشت میشود:
بد- طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ یک ریال |
بس- حسابهای انتظامی - قراردادهای استصناع اول (کد حساب ۵٫۳٫۰۲۱۰) |
به مبلغ یک ریال |
۳۱ پس از استرداد وثایق مأخوذه حسابهای انتظامی مربوط به وثایق مأخوذه به شرح ذیل از حسابها برگشت می شود:
بد- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ ترهین امول/ کارشناسی اشیاء قیمتی/ مبلغ تعهد شده اوراق بهادار ماخوذه |
بس- حساب های انتظامی - وثایق استصناع اول (کد حساب: ۱۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به مبلغ ترهین امول/ کارشناسی اشیاء قیمتی/ مبلغ تعهد شده اوراق بهادار ماخوذه |
بد- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ و یا یک قطعه یک ریال |
بس- حسابهای انتظامی - برگها و اشیاء امانتی (اكد حساب ۰۲۱۰ ٫۵٫۳٫۱) |
به ازای هر برگ و یا یک قطعه یک ریال |
دستور العمل حسابداری عقد استصناع در دوازدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۱٫۶٫۲۶ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری به تصویب رسید.
بسمه تعالی
«دستورالعمل حسابداری عقد خرید دین»
الف- ثبت های حسابداری زمان انعقاد قرارداد خرید دین:
1- پس از انعقاد قرارداد خرید دین قرارداد مذکور در حساب انتظامی قراردادها به مبلغ یک ریال به شرح ذیل ثبت می گردد:
بد- حسابهای انتظامی - قراردادهایخرید دین (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به مبلغ یک ریال |
بس- طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ یک ریال |
ب- ثبت های حسابداری وثایق:
2- در صورت اخذ وثایق از داین چنان چه وثایق مزبور از نوع اموال منقول و یا غیر منقول باشد به مبلغ ترهین اگر از نوع اشیاء قیمتی باشد به ارزش کارشناسی اشیاء مزبور و در صورتی که از نوع اوراق بهادار تضمینی باشد، به مبلغ تعهد شده به شرح ذیل در حساب ها ثبت میشود:
بد - حسابهای انتظامی - وثایق خرید دین (کد حساب ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به مبلغ ترهین اموال/ ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی/ مبلغ تعهد شده اوراق بهادار ماخوذه |
بس- طرف حسابهای انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ ترهین اموال/ ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی/ مبلغ تعهد شده اوراق بهادار ماخوذه |
3- تعداد برگهای اوراق بهادار تضمینی و قطعه های اشیاء امانتی به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال به شرح ذیل در حسابها ثبت میشود:
بد حسابهای انتظامی - برگهاو اشیاء امانتی (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
بس- حساب های انتظامی (کد حساب ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
ج- ثبت های حسابداری خرید اسناد و اوراق تجاری:
4- مبلغ پرداختی توسط بانک به داین بابت خرید اسناد و اوراق تجاری به شرح ذیل در حساب ها ثبت میشود:
بد- تسهیلات اعطایی خرید دین دولتی غیر دولتی به مبلغ پرداختی بابت خرید اسناد و اوراق تجاری (کد حساب: ۵۶۷ و ۳٫۱٫۰۵۷۷) | به مبلغ پرداختی داین |
بد- سود دریافتنی تسهیلات (كد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان مابه التفاوت مبلغ اسمی اسناد و اوراق تجاری و مبلغ پرداختی به داین |
بس- صندوق یا حساب مشتری به مبلغ پرداختی به داین (کد حساب (۳٫۱٫۰۰۱۰) | به مبلغ پرداختی داین |
بس- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۱۳٫۲٫۰۵۵۰ ) |
به میزان مابه التفاوت مبلغ اسمی اسناد و اوراق تجاری و مبلغ پرداختی به داین |
5- تعداد برگهای اسناد و اوراق تجاری خریداری شده به ازای هر برگ یک ریال به شرح ذیل در حسابها ثبت می شود:
بد- حسابهای انتظامی - باسناد و اوراق تجاری خریداری شده (اكد حساب ۰۲۱۰ ٫۵٫۳٫۱) |
به ازای هر برگ یک ریال |
بس- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ یک ریال |
د- ثبت های حسابداری در سررسید اسناد و اوراق تجاری:
6- وصول وجه اسناد و اوراق تجاری در سررسید به شرح زیر در حساب ها ثبت می گردد:
بد- صندوق یا حساب مشتری (کد حساب: ۳٫۱٫۰۰۱۰) |
به میزان ما به التفاوت مبلغ اسمی اسناد و اوراق تجاری |
بس- تسهیلات اعطایی خرید دین دولتی غیر دولتی (کد حساب ۵۶۷ و ۳٫۱٫۰۵۷۷) |
به مبلغ پرداختی بابت خرید اسناد و اوراق تجازی |
بس- سود دریافتنی تسهیلات (کد حساب 3/1/0770) |
به میزان ما به التفاوت مبلغ اسمی اسناد و اوراق تجاری و مبلغ پرداختی به داین |
7- هم زمان با ثبت وصول وجه اسناد شناسایی درآمد تسهیلات نیز به شرح ذیل در حسابها ثبت می گردد:
بد - سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۰۵۵۰) |
به میزان سود دوره مربوطه |
بس - سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۳٫۰۷۷۰) | به میزان سود دوره مربوطه |
8- هم زمان با ثبت وصول وجه اسناد حسابهای انتظامی مربوط به اسناد و اوراق تجاری خریداری شده به شرح ذیل از حسابها برگشت میشود:
بد - طرف حساب های انتظامی (کد- حساب: ۱۵٫۳٫۲۰۳۰۰) |
به ازای هر برگ یک ریال |
بس- حسابهای انتظامی - اسناد و اوراق تجاری خریداری شده (کد حساب ۵٫۳٫۱٫۰۳۱۰) |
به ازای هر برگ یک ریال |
توضیح: در صورتی که وجه اسناد و اوراق مزبور در سررسید از مدیون وصول نگردد حساب تسهیلات اعطایی خرید دین همانند سایر تسهیلات اعطایی مشمول دستورالعمل طبقه بندی داراییهای مؤسسات اعتباری می گردد. مؤکدا یادآور می گردد ثبت انتظامی موضوع بند (۵) صرفاً در صورت وصول وجه استاد برگشت داده میشود در غیر این صورت در دفاتر باقی می ماند.
ه- ثبت های حسابداری تعدیل حساب سود سالهای آینده تسهیلات در پایان دوره مالی:
۹- در صورتی که زمان سررسید (تسویه) قرارداد به گونه ای باشد که بخشی از سود آن مربوط به یک دوره سال «الف») و بخشی دیگر مربوط به آینده سال ب» باشد در این صورت ثبت زیر در پایان سال «الف» و یا پایان دوره ای که تهیه صورتهای مالی مورد نظر است صورت می پذیرد:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی ٫ غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به سال «الف» |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به سال «الف» |
۱۰- در زمان سررسید که در سال آینده سال (ب) خواهد بود دو حالت محتمل است:
۱۰-۱- حالت اول: در صورتی که تسهیلات در سررسید تسویه (وصول) شوند علاوه بر ثبت حسابداری وصول تسهیلات خرید دین به شرح ثبت ردیف (۶) ثبت حسابداری زیر نیز انجام میشود:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
۱۰-۲- حالت دوم: تسهیلات در سررسید تسویه (وصول) نشوند:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حساب ۳٫۲٫۰۷۷۰) |
به میزان سود مربوط به سال «ب» |
و- ثبت های حسابداری باز خرید اسناد و اوراق تجاری:
۱۱- در صورت باز خرید اسناد و اوراق تجاری توسط مشتری یا بانک مرکزی موضوع مواد (۸) و (۹) دستور العمل اجرایی عقد خرید دین سود حاصل از نگهداری اسناد و اوراق تجاری و همچنین باز خرید اسناد و اوراق مزبور به شرح زیر در حساب ها ثبت میشود:
بد- سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان سود مکتسبه از زمان خرید اسناد و اوراق تجاری یا اخرین مقطع شناسایی سود |
بس- سود دریافتی تسهیلات (کد حسانت ۱۳٫۲٫۰۷۷۰ |
به میزان سود مکتسبه از زمان خرید اسناد و اوراق تجاری یا اخرین مقطع شناسایی سود |
بد- صندوق یا حساب مشتری جاری نزد بانک مرکزی (کد حساب های ۳٫۱٫۰۰۱۰ یا ۳٫۱٫۰۰۸۰) |
به مبلغ فروش نقدی اسناد و اوراق تجاری |
بد - سود سالهای آینده تسهیلات دولتی غیر دولتی) (کد حساب های ۵۶۰ و ۱۳٫۲٫۵۵۰) |
به میزان مانده حساب پس از اعمال ثبت قبلی |
بس- تسهیلات اعطایی خرید دین دولتی غیر دولتی (کد حساب ۰۵۶۷ و ۳٫۱٫۰۵۷۷) | به مبلغ پرداختی بابت خرید اسناد و اوراق تجاری |
بس - سود دریافتنی تسهیلات (کد حساب: ۳٫۱٫۰۷۹۷) |
به میزان مانده حساب |
بد- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ یک ریال |
بس- حسابهای انتظامی - اسناد و اوراق تجاری خریداری شده (کد حساب: ۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰) |
به ازای هر برگ یک ریال |
توضیح: علاوه بر ثبتهای حسابداری فوق ثبتهای موضوع بخش «ز» نیز باید اعمال گردد.
ز- ثبت های حسابداری زمان تسویه قرارداد خرید دین:
۱۲- پس از تسویه کامل قرارداد خرید دین قرارداد مزبور به شرح ذیل از حسابهای انتظامی برگشت می شود:
بد- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ یک ریال |
بس- حسابهای انتظامی - قراردادهای خرید دین (کد حساب ۵٫۳٫۱٫۰۳۱۰) |
به مبلغ یک ریال |
13- پس از استرداد وثایق مأخوذه حسابهای انتظامی مربوط به وثایق مأخوذه به شرح ذیل از حساب ها برگشت می شود:
بد- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۱۵٫۳٫۲٫۰۲۰۰) |
به مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار مأخوذه |
بس- حساب های انتظامی - وثایق خرید دین (کد حساب: ۱۵٫۳٫۱٫۰۲۱۰ ) |
به مبلغ ترهین اموال ارزش کارشناسی اشیاء قیمتی مبلغ تعهد شده اوراق بهادار مأخوذه |
بد- طرف حساب های انتظامی (کد حساب: ۵٫۳٫۲۰۲۰۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
بس- حسابهای انتظامی - برگها و اشیاء امانتی (کد حساب: ۵٫۳٫۹٫۰۲۱۰) |
به ازای هر برگ و یا قطعه یک ریال |
دستور العمل حسابداری عقد خرید دین در دوازدهمین جلسه مورخ ۱۳۹۱٫۶٫۲۶ کمیسیون مقررات و نظارت مؤسسات اعتباری به تصویب رسید.:
نظرات کاربران
تعداد نظرات : 0