رای شماره ۷‍۰۵ مورخ ۱۴‍۰۱/‍۰۹/۲۷ هیأت تخصصی مالیاتی ، بانکی دیوان عدالت اداری(مـوضـوع شـکـایت و خـواستـه :ابطال بند ۲ ماده ۵ دستورالعمل شماره ۵۳‍۰؍۱۴‍۰۱؍۲‍۰‍۰ مورخ ۱۴‍۰۱/‍۰۴/۱۸ رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور از تاریخ تصویب)

• 200-98-31

شماره: 200/98/31 تاریخ: 1398/04/05 بخشنامه 31 98 186 م مخاطبان/ ذینفعان امور مالیاتی شهر و استان تهران ادارات کل امور مالیاتی موضوع ترتیبات صدور گواهی موضوع ماده 186 قانون مالیاتهای مستقیم برمبنای اختیارات حاصل از تبصره (1) ماده (219) قانون مالیات های مستقیم و در راستای تسهیل و تسریع فرآیند صدور گواهی موضوع ماده 186 قانون مالیات های مستقیم (که در بخشنامه از آن با عنوان گواهی مالیاتی نام برده می شود)، بهره برداری بهینه از سامانه الکترونیکی مربوط و ساماندهی ارتباط ادارات امور مالیاتی با اتاق های بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی (که در این بخشنامه از آنها با عنوان اتاق بازرگانی نام برده می شود) اتاق های تعاون و اتاق های اصناف، ترتیبات اجرایی زیر برای صدور گواهی مالیاتی مقرر می گردد: 1. فرآیند صدور گواهی مالیاتی برای متقاضیان صدور یا تمدید یا تجدید کارت بازرگانی از تاریخ 1395/08/01 در سراسر کشور به صورت الکترونیکی انجام می پذیرد. در مورد متقاضیان دریافت پروانه کسب یا کار از اتاق های اصناف نیز فرآیند مذکور از تاریخ 1398/04/01 در سراسر کشور صرفا از طریق سامانه الکترونیکی مربوط، انجام می گیرد. لذا نظر به آنکه تمامی مراحل کار اعم از دریافت درخواست/ استعلام تهیه گزارش مالیاتی مربوط، تهیه و ارسال پاسخ به مرجع ذیربط، به صورت الکترونیکی انجام میشود، چنانچه این مراجع جهت انجام استعلام اقدام ننماید، مشمول مسئولیت تضامنی موضوع صدر ماده 186 قانون مالیات های مستقیم خواهند شد. 2. صدور گواهی مالیاتی منوط به پرداخت یا ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی قطعی شده است. بدهی مالیاتی قطعی قابل وصول برای صدور گواهی، عبارت است از مالیاتی که تا تاریخ صدور پاسخ استعلام توسط واحد مالیاتی، حسب مورد در اجرای تبصره ماده 29 آیین اجرایی موضوع ماده 219، تبصره 2 ماده 210، تبصره ماده 100 یا مواد 238 ،239 ،247 و 257 قانون مالیات های مستقیم به قطعیت رسیده باشد. این بدهی ها موارد زیر را در بر می گیرد: 2-1-در مورد اشخاص حقوقی، تمامی بدهی های مالیاتی قطعی مربوط به پرونده مالیاتی شخص حقوقی شامل بدهیهای مربوط به مالیات بر درآمد شخص حقوقی، مالیات های تکلیفی و حقوق، مالیات حق تمبر و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قوانین مالیات های مستقیم. 2-2- در مورد صاحبان مشاغل، تمامی پرونده های مالیاتی مودی در منبع مالیات بر درآمد مشاغل (موضوع فصل چهارم باب سوم قانون مالیات های مستقیم) باید مورد بررسی قرار گیرد. برای این اشخاص نیز مقصود از بدهی های مالیاتی قطعی شده، تمامی بدهی های مالیاتی قطعی شده مربوط به پرونده های مالیاتی مذکور شامل بدهی های مربوط به مالیات بر درآمد و حسب مورد، مالیات های تکلیفی، حقوق و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قانون مالیات های مستقیم است. تبصره (1): بدهی مالیاتی اشخاص ثالث در محلی که متقاضی، به نشانی آن، درخواست صدور یا تجدید یا تمدید کارت بازرگانی/ پروانه کسب یا کار نموده است (به جز در صورت وجود مسئولیت بر اساس مقررات ماده 182 قانون مالیات های مستقیم) مانع صدور گواهی مالیاتی برای متقاضی نخواهد بود. تبصره (2): آن بخش از مالیات مودی که در جریان رسیدگی و تشخیص باشد یا در هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی یا تجدید نظر مطرح بوده و به مرحله قطعیت نرسیده باشد، مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود. تبصره (3): در مواردی که مودی از رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی به شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری شکایت نماید، چنانچه رای مورد شکایت، از طرف این مرجع، نقض شده باشد، بدهی مالیاتی تا زمان صدور رای هیات موضوع ماده 257 قانون مالیات های مستقیم (هیات هم عرض) قطعی شده تلقی نشده و مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود. 3. دریافت استعلام های مربوط به تمامی اشخاص حقیقی (صاحبان مشاغل) وحقوقی در سامانه صدور گواهی، منوط به اقدام آنان جهت تشکیل پرونده و طی مراحل ثبت نام تا مرحله 44 می باشد. 4. در مورد اشخاص حقیقی متقاضی دریافت کارت بازرگانی، دریافت استعلام الکترونیکی، منوط به تشکیل پرونده مالیاتی با عنوان بازرگان است. اشخاص حقیقی متقاضی کارت بازرگانی که پیش از این با عناوینی غیر از بازرگان، ثبت نام نموده اند نیز می بایست با رعایت ترتیبات زیر، ثبت نام خود را با عنوان بازرگان تکمیل نمایند: 4-1 – چنانچه متقاضی با نشانی یکی از محل های کسبی فعلی خود که برای آن دارای پرونده مالیاتی است، درخواست کارت بازرگانی نماید درصورتی که عنوان شغلی وی پس از این صرفا بازرگان باشد، می بایست ثبت نام فعلی خود را به بازرگان تغییر دهد. چنانچه مودی با حفظ فعالیت شغلی فعلی خود، قصد فعالیت با عنوان بازرگان را نیز دارد، می بایست عنوان بازرگان را نیز به ثبت نام فعلی خود اضافه نماید،در هر حالت، برای ایجاد امکان استعلام اتاق بازرگانی، ثتب نام با عنوان بازرگان می بایست تا مرحله 44 تکمیل شده باشد. 4-2- در مشارکت های مدنی چنانچه یکی از شرکا درخواست دریافت کارت بازرگانی به نشانی همان محل مشارکت را داشته باشد، می بایست در همان نشانی، نسبت به تشکیل پرونده و ثبت نام انفرادی جدید به عنوان بازرگان اقدام و این ثبت نام جدید را تا مرحله 44 تکمیل نماید. 5- برای آن دسته از مودیان که ثبت نام آنها در مرحله 44 قرار دارد، در هنگام رسیدگی به استعلام های انجام شده، اداره امور مالیاتی ذیربط می بایست پیش از تهیه گزارش مربوط در سامانه صدور گواهی، طبق مقررات مربوط به نسبت به صحت سنجی اطلاعات ثبت نام مودی اقدام و نتیجه را در سامانه ثبت نام وارد نماید. چنانچه مودی برای یک محل دارای بیش از یک مجوز فعالیت باشد، برای رسیدن به مرحله 45 ثبت نام، می بایست تمامی مجوزهای کسب و کار خود را در مرحله ثبت نام مشخص نموده باشد. 6- در موارد ذیل، اداره امور مالیاتی می بایست حداکثر ظرف سه (3) روز کاری از تاریخ وصول استعلام، مراتب عدم امکان صدور گواهی را در چارچوب فرم مربوط و با ذکر مصادیق زیر حسب مورد به مرجع استعلام کننده اعلام نماید: 6-1- مودی دارای بدهی مالیاتی قطعی شده موضوع بند دو (2) این بخشنامه بوده و نسبت به پرداخت یا ترتیب پرداخت آن و یا حسب مورد، مطابق بند هشت (8) این بخشنامه اقدام ننموده باشد. 6-2- برای مودیان موضوع بند پنج (5) این بخشنامه، براساس اعلام اداره امور مالیاتی ذیربط، صحت اطلاعات در سامانه ثبت نام قابل تایید نبوده و در نتیجه ثبت نام مودی تا مرحله 45 تکمیل نشده باشد. 6-3- عدم صحت اطلاعات هویتی یا نشانی ارسالی از سوی مودی برای اداره امور مالیاتی ذیربط محرز گردد. 7- از تاریخ ابلاغ این بخشنامه، مهلت پاسخگویی به درخواست/ استعلامها حداکثر 10 روز از تاریخ ثبت آن در سامانه مربوط می باشد. این مهلت در صورت درخواست مودی یا واحد مالیاتی و تایید رییس اداره امور مالیاتی ذیربط، حداکثر تا 15 روز قابل افرایش است. اهمال ماموران مالیاتی در پاسخگویی به استعلامهای دریافتی در مهلت تعیین شده که موجب تضییع حقوق دولت و یا مودیان مالیاتی شود، در صورت احراز، تخلف محسوب شده و توسط دادستانی انتظامی مالیاتی مورد پیگیری قرار خواهد گرفت. 8- چنانچه مالیات به قطعیت رسیده باشد، لیکن مودی ظرف مهلت مقرر نسبت به رای قطعی هیات حل اختلاف مالیاتی شکایت نموده و پرونده در شورای عالی مالیای در دست رسیدگی باشد، اداره امورمالیاتی می بایست، پس از وصول یا تقسیط مالیات قطعی مورد قبول مودی و اخذ تضمین معتبر نسبت به آن قسمت از مبلغ مالیات قطعی که مورد شکایت می باشد (با رعایت مقررات ماده 259 قانون مالیات های مستقیم) گواهی مالیاتی را به صورت الکترونیکی صادر نماید. 9- حق تمبر صدور یا تجدید یا تمدید پروانه کسب یا کار یا کارت بازرگانی، به صورت الکترونیکی پرداخت می شود. لذا نیازی به حضور در اداره امور مالیاتی برای پرداخت حق تمبر نمی باشد. 10- در صورت استعلام مراجع ذیصلاح درخصوص ابطال پروانه کسب یا کار و یا کارت بازرگانی نیز ، اداره امورمالیاتی ذیربط می بایست نسبت به ارائه پاسخ اقدام نماید. 11- اعتبار گواهی الکترونیکی صادره در اجرای ترتیبات این بخشنامه، به مدت سه ماه از تاریخ صدور آن می باشد. 12- ترتیبات مقرر در این بخشنامه برای پاسخ به استعلام تمامی مراجع صدور/ تمدید/ تجدید پروانه کسب یا کار در اجرای ماده 186 قانون مالیات های مستقیم لازم الاجرا است. لیکن، الزام مربوط به بهره گیری از سامانه الکترونیکی برای ارسال استعلام و دریافت پاسخ، در حال حاضر برای مراجع مصرح در بند (1) الزامی می باشد. این الزام در مورد سایر مجامع حرفه ای یا تشکل های صنفی و دیگر مراجع قانونی صادر کننده پروانه و مجوز کسب یا کار، به تدریج و حسب گسترش دامنه استقرار سامانه الکترونیکی، اعلام خواهدشد. امیدعلی پارسا رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور

• 200-1401-530

شماره: 200/1401/530 تاریخ: 1401/04/18 موضوع: ترتیبات اجرایی صدور گواهی موضوع ماده 186 قانون مالیات های مستقیم بر مبنای اختیارات حاصل از تبصره (1) ماده (219) قانون مالیات های مستقیم و در راستای تسهیل و تسریع فرآیند صدور گواهی موضوع ماده (186) قانون مذکور، ترتیبات اجرایی به شرح زیر مقرر می گردد: ماده (1): تعاریف 1-سازمان: سازمان امور مالیاتی کشور. 2-ق.م.م: قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366/12/03 و اصلاحات بعدی آن. 3-ق.م.ا: قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02. 4-گواهی مالیاتی: گواهی مالیاتی موضوع ماده 186 قانون مالیات های مستقیم مبنی بر بلامانع بودن صدور یا تجدید یا تمدید کارت بازرگانی و پروانه کسب یا کار برای اشخاص حقیقی یا حقوقی از طرف مراجع صلاحیت دار. 5-سامانه: سامانه صدور الکترونیکی گواهی های مالیاتی. 6-مراجع قانونی: اتاق های بازرگانی، صنایع، معادن وکشاورزی، اتاق های تعاون، اتاق های اصناف و سایر مراجع قانونی صلاحیت دار صادر کننده کارت بازرگانی یا مجوز کسب یا کار. 7-استعلام: استعلام مراجع قانونی صلاحیت دار از اداره امور مالیاتی ذیربط در اجرای تکلیف مقرر در صدر ماده 186 ق.م.م. 8- دفتر امور مودیان: دفتر امور مودیان و خدمات مالیاتی معاونت درآمدهای مالیاتی. 9-بدهی مالیاتی: بدهی قطعی شده اعم از اصل مالیات و عوارض و جرایم متعلقه; وفق قوانین و مقررات مالیاتی اعم از مالیات های مستقیم، مالیات بر ارزش افزوده و سایر قوانین مربوط. 10- پنجره واحد: درگاه ملی خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور به آدرس: My.tax.gov.ir ماده (2): تعیین قواعد و مقررات مربوط به صدورگواهی مالیاتی نحوه دریافت و پاسخگویی به استعلام، مواعد زمانی مربوط و وظایف سازمان و ماموران مالیاتی، در این دستورالعمل مقرر شده است. تعیین مقررات، قواعد، ترتیبات و رویه های مربوط به ایجاد و توسعه سامانه، نظارت بر بهره برداری از آن، بهبود مستمر فرآیندهای کاری و تدوین دستورالعمل های مربوط بر عهده دفتر امور مودیان می باشد. پیاده سازی، پشتیبانی و به روزآوری سامانه مورد نیاز، بر عهده ادارات کل و دفاتر ذیربط در معاونت فناوری اطلاعات است. ماده (3): پیش شرط دریافت استعلام و صدور گواهی مالیاتی با عنایت به قوانین و مقررات مالیاتی از جمله ماده 169 ق.م.م و آیین نامه اجرائی مربوط و ماده 16 قانون پایانه های فروشگاهی و سامانه مودیان، دریافت استعلام و صدور گواهی مالیاتی برای تمام اشخاص حقوقی و صاحبان مشاغل، منوط به داشتن/تشکیل پرونده فعال در نظام مالیاتی است. ثبت نام مالیاتی اشخاص حقیقی متقاضی کارت بازرگانی، باید به عنوان بازرگان باشد. ماده (4): روش های دریافت استعلام تمامی مراحل دریافت استعلام، تهیه پاسخ و ارسال آن به مراجع قانونی، صرفا باید به صورت الکترونیکی حسب مورد از طریق ارتباط مبتنی بر وب سرویس و یا ایجاد امکان ثبت الکترونیکی استعلام از طریق کارپوشه ای مخصوص در پنجره واحد سازمان، انجام شود. ارسال استعلام غیر الکترونیک، در حکم عدم استعلام بوده و فاقد وجاهت می باشد. تبصره: امکان ثبت الکترونیکی استعلام از طریق کارپوشه در پنجره واحد برای مودی نیز وجود دارد. همزمان با صدور پاسخ استعلام (اعم از صدور گواهی یا اعلام عدم امکان صدور گواهی) مراتب از طریق پیامک به مودی اطلاع رسانی و اطلاعات پاسخ صادره بر روی پنجره واحد برای مودی و نیز برای مرجع ذیربط بارگذاری می شود. به علاوه امکان اصالت سنجی پاسخ استعلام برای مرجع ذیربط فراهم می باشد.[1] ماده (5): بدهی مالیاتی قابل وصول جهت صدور گواهی مالیاتی 1- در مورد اشخاص حقوقی، تمامی بدهی مالیاتی قطعی شناسایی شده در سامانه های عملکردی یا وصول و اجرا، مربوط به پرونده مالیاتی شخص حقوقی شامل بدهی های مربوط به مالیات بر درآمد، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات های تکلیفی و حقوق، مالیات حق تمبر و جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قوانین و مقررات مربوط جهت صدور گواهی مالیاتی باید وصول گردد. 2- در مورد صاحبان مشاغل، بدهی های مالیاتی در منبع مالیات بر درآمد مشاغل (موضوع فصل چهارم باب سوم ق.م.م)، مالیات بر ارزش افزوده و حسب مورد، مالیات های تکلیفی، حقوق و نیز جرائم مالیاتی متعلقه مقرر در قوانین و مقررات مربوط، به تفکیک بدهی های شناسایی شده در سامانه های عملکردی و سامانه وصول و اجرا به ترتیب زیر می بایست وصول گردد: 1-2- در مورد بدهی های شناسایی شده در سامانه های عملکردی: صرفا بدهی های مالیاتی مربوط به واحد کسبی مورد استعلام، ملاک عمل می باشد. 2-2- در مورد بدهی های شناسایی شده در سامانه وصول و اجرا یا بخش وصول و اجرای سامانه سنیم: تمامی بدهی های شناسایی شده فارغ از فعالیت کسبی، ملاک عمل می باشد.[2] 3-در مشارکت های مدنی بدهی های مالیاتی مذکور در بند (2) این ماده برای تمامی شرکا باید ملاک عمل قرار گیرد. تبصره (1): بدهی های مالیاتی اشخاص ثالث در محلی که متقاضی به نشانی آن، درخواست صدور گواهی مالیاتی نموده است (جز در صورت وجود تعهد و مسئولیت قانونی برای متقاضی، بر اساس مقررات ماده 182 ق.م.م یا قسمت اخیر ماده 22 ق.م.ا) مانع صدور گواهی مالیاتی برای متقاضی نیست. تبصره (2): در مواردی که مودی از رأی قطعی هیأت حل اختلاف مالیاتی به شورای عالی مالیاتی یا دیوان عدالت اداری شکایت نماید چنانچه رای مورد شکایت، از طرف این مراجع، نقض شده باشد، بدهی مالیاتی تا زمان صدور رأی هیأت موضوع ماده (257) ق.م.م (هیات هم عرض) قطعی نبوده و مانع صدور گواهی مالیاتی نخواهد بود. تبصره (3): چنانچه مالیات به قطعیت رسیده باشد، لیکن پرونده در شورای عالی مالیاتی در دست رسیدگی باشد، چنانچه مودی به میزان مالیات مورد رأی‌ وجه نقد یا تضمین بانکی بسپرد و یا وثیقة ملکی معرفی کند یا ضامن معتبر که اعتبار ضامن مورد قبول اداره امور مالیاتی باشد، معرفی نماید (رعایت مقررات ماده 259 ق.م.م) صدور گواهی مالیاتی بلامانع است. ماده (6): فرآیند و مواعد پاسخ به استعلام پس از دریافت استعلام مراجع قانونی، بدهی های مالیاتی به صورت سیستمی بررسی و به شرح زیر اقدام خواهد شد : 1- چنانچه بدهی مالیاتی برای مودی شناسایی نشود، گواهی مالیاتی به صورت سیستمی صادر و برای مراجع ذیربط ارسال می شود. 2- چنانچه بدهی مالیاتی برای مودی شناسایی شود، اقدامات زیر به صورت همزمان انجام می شود : 1-2-مراتب وجود بدهی مالیاتی به صورت سیستمی به مراجع قانونی مربوط اعلام می شود. 2-2-مراتب وجود بدهی از طریق پیامک به مودی اعلام و همزمان فهرست بدهی مالیاتی به تفکیک سال، منبع/موضوع و مبلغ بدهی مالیاتی در پنجره واحد بارگذاری می گردد . 3- مودی مکلف است ظرف مدت 10 روز از زمان اعلام بدهی مالیاتی، با مراجعه به پنجره واحد، نسبت به پرداخت/ ترتیب پرداخت بدهی مالیاتی اعلام شده یا حسب مورد ارائه مدارک پرداخت های قبلی ثبت نشده در سیستم، اقدام نماید، پس از اقدام مودی، حداکثر ظرف مدت سه روز کاری بررسی های لازم انجام، گواهی مالیاتی بصورت سیستمی صادر و برای مرجع قانونی استعلام کننده ارسال می شود . 4-چنانچه مودی ظرف مهلت 10 روز اقدامی جهت پرداخت/ترتیب پرداخت بدهی های اعلام شده به عمل نیاورد، پاسخ لازم مبنی بر عدم امکان صدور گواهی مالیاتی به صورت سیستمی با ذکر میزان بدهی مالیاتی صادر و برای مراجع قانونی ارسال می شود. 5- همزمان با صدور پاسخ استعلام برای مراجع قانونی (اعم از صدور گواهی یا اعلام عدم امکان صدور گواهی) مراتب از طریق پیامک به مودی اطلاع رسانی و اطلاعات پاسخ صادره (در قالب فرم استاندارد مربوط) بر روی پنجره واحد برای مودی بارگذاری می شود . تبصره: در مواردی که طبق قوانین و مقررات مربوط، مواعد زمانی کوتاهتری برای پاسخگویی به استعلام تعیین شده باشد، این مواعد باید ملاک عمل قرار گیرد. ماده (7): اعتبار گواهی مالیاتی گواهی مالیاتی صادره در اجرای این دستورالعمل، به مدت سه ماه از تاریخ صدور دارای اعتبار بوده و صرفا برای مراجع قانونی استعلام کننده قابل استناد می باشد. این گواهی، مفاصاحساب مالیاتی محسوب نمی شود. ماده (8): ابلاغ دستورالعمل این دستورالعمل، در (8) ماده و (4) تبصره تهیه شده و از تاریخ 1401/07/01 لازم الاجرا می باشند. داود منظور رییس کل سازمان امور مالیاتی کشور