آیین‌نامه اجرایی قوانین کارمزدی و مزایا برای نظام‌های کارمزد ساعتی و کارمزد ساعتی

آیین نامه اجرایی ضوابط و مزایا و مشاغل قابل شمول به نظام هاي کارمزدي مزد ساعتی و کارمزد ساعتي موضوع تبصره 2 ماده 35 قانون کار
ماده 1 - در اجرای تبصره 2 ماده 35 قانون کار جمهوری اسلامی ایران ضوابط و مزایا و مشاغل قابل شمول به نظامهای کار مزدي مزد ساعتی و کارمزد ساعتی به موجب آئین نامه به مورد اجراء گذاشته می شود.
فصل اول - نظام کارمزدي:
ماده 2- کارمزد عبارت است از مزدی که بابت انجام مقدار کاری مشخص که از نظر كمي قابل اندازه گیری یا شمارش باشد به ازاي هر واحد کار تعیین و پرداخت می شود.
تبصره 2 - کارمزد بر حسب آنکه حاصل کار مورد نظر مربوط به يك نفر يا يك گروه مشخص از کارگران یا مجموعه کارگاه باشد به ترتیب بصورت کارمزد انفرادي کارمزد گروهی و کارمزد جمعي تعیین می گردد. در نظام کارمزد گروهی و جمعی باید علاوه بر شغل هر یک از کارگران سهم هر یک در میزان فعالیت و کارمزد متعلقه از قبل مشخص گردد و موضوع مورد قبول کارگران باشد.
ماده 3- قرارداد کارمزدی بر حسب آنکه اولین واحد یا قطعه ملاك محاسبه کارمزد قرار گیرد ساده و چنانچه برای مازاد بر تعداد مشخص باشد ترکیبی اسن. در صورت ترکیبی بودن نرخ کارمزد تعیین شده نباید کمتر از جمع مزد ثابت تقسیم بر تعداد کاری که کارمزد ثابت بابت آن تعیین شده است باشد.
ماده 4 -در صورت توقف کار به واسطه قوای قهریه با حوادث غیر قابل پيش بيني که وقوع آن از اراده طرفین خارج باشد مقررات ماده 15 قانون کار اجراء خواهد شد. ولی هر گاه عوامل توقف کار برای کارفرما قابل پیش بینی بوده و خارج از اختیار کارگر باشد کارفرما علاوه بر مزد ثابت در مورد قرارداد کار ترکيبي مكلف به پرداخت مزد مدت توقف کار به مأخذ متوسط کارمزد آخرین ماه کارکرد کارگر خواهد بود. در صورت بروز اختلاف تشخیص موارد فوق با وزارت کار و امور اجتماعی است.
تبصره -مجموع مزد و کارمزدی که بر اساس این آیین نامه پرداخت می شود نباید کمتر از حداقل مزد قانونی به نسبت ساعات عادی کار باشد.
ماده 5 - ارجاع کار اضافی به کارگران کارمزدی علاوه بر ساعات عادی کار و نیز کار نوبتی و کار در شب برای آنان تابع مقررات مربوطه می باشد. مأخذ محاسبه فوق العاده اضافه كاري نوبت کاري يا شب کاری کارگران کارمزد نرخ کارمزد آنان است.
ماده6 - چنانچه به جای روز جمعه روز دیگری به عنوان تعطیل هفتگی توافق شده باشد نرخ کارمزد و نیز مزد ثابت در مورد قرارداد کار ترکیبی در روز جمعه %40 اضافه می شود.
ماده 7-نحوه محاسبه مزد روزهای تعطیل و جمعه و روزهای تعطیل رسمي و مرخصی کارگران کارمزد تابع ماده 43 قانون کار می باشد.
ماده 8- هر گاه قرار داد کارمزدی به صورت پاره وقت کمتر از حداکثر ساعت قانوني کار باشد مزایای رفاهي انگيزه اي به نسبت ساعات کار مورد قرارداد و به ماخذ ساعات کار قانونی محاسبه و پرداخت می شود.
ماده 9- مأخذ محاسبه مزد حقوق حق سنوات و خسارات و مزایای پایان کار موضوع مواد 18 2 27 29 31 32 قانون کار در مورد کارگران کارمزد میانگین مجموع پرداختی ها در آخرین 90 روز کارکرد کارگر است.
ماده 10 - در صورتی که به موجب عرف و رویه دیگری در کارگاه مزد مزاياي بيش از آنچه در این ایین نامه مقرر شده است جاری باشد عرف و رویه مذکور برای کارگران مشمول و همچنین کارگرانی که بعداً به صورت کارمزدی در کارگاه استخدام مي شوند جاری است.
ماده 11 - تغییر نظام کارمزدی به سایر نظامهاي مزدي يا بالعکس در مورد تمام یا قسمتی از کارکنان در کارگاه بایستی پس از تایید شورای اسلامی کار یا انجن صنفی و یا نمایندگان قانونی کارگران کارگاه به تصویب وزارت کار و امور اجتماعی برسد.
فصل دوم - نظام مزد ساعتي:
ماده 12 - مزد ساعتی مزدی است که بابت ساعاتی که وقت کارگر در اختیار کارفرماست محاسبه و پرداخت می شود.
ماده 13- در قرار دادهای مزدي ساعتي كرافرما مکلف است علاوه بر مزد ثابت مزایای رفاهی از قبیل حق مسکن حق خواربار و كمك عائله مندی را به نسبت ساعات کار محاسبه و به کارگر پرداخت نماید.
ماده 14- در نظام کارمزد ساعتی کارفرما مکلف است علاوه بر مزد ثابت مزایای رفاهی از قبیل حق مسکن حق خواربار و كمك عائله مندی را به نسبت ساعات کار محاسبه و به کارگر پرداخت نماید.
ماده 15- اعمال نظام کارمزد ساعتی در موارد زیر مجاز است:
الف - متصدیان حمل و نقل و کالا و مسافر
ب - کارگران مطب های خصوصی پزشکان کلينيك هاي پزشكي و پیرا پزشکی دامپزشکی و نظایر آنها در صورتی فعالیت آنها کمتر از حداکثر ساعات قانونی مار در شبانه روز باشد.
ج - مشاغل غير تمام وقت در زمینه های مشاوره و نظیر آن.
د- مشاغل مربوط به نگهداری و مراقبت از اموال تأسیسات و ساختمان و حیوانات به شرطی که ساعات کار کمتر ساعات قانونی کار در شبانه روز باشد.
ه - مشاغل آموزشی و پژوهشی.
تبصره 1 - حکم این ماده مانع از اعمال سایر نظامهاي مزدي در فعالیت های مذکور نخواهد بود.
تبصره 2 - استفاده از نظام مزد ساعتی جز در موارد مصرحه در این ماده موکول به اخذ موافقت وزارت کار و امور اجتماعی است.
ماده 16- مزد کارگرانی که مشمول نظام مزد ساعتي مي باشند به تناسب ساعات کار عادی کار در شبانه روز نباید کمتر از مزد مشاغل مشابه در نظام روز مزدی باشد.
ماده 17 - در کارگاههایی که فعالیت آنها جنبه استمرار دارد یا به صورت فصلي فعالیت میکنند کارگران مشمول مزد ساعتي حق استفاده از مرخصی و تعطیلات رسمی با استفاده از مزد را دارند هر گاه نوع کار طوری باشد که تعداد ساعات کار عادي و مجموع مزد هر روز مساوی باشند مزد ایام مذکور معاول روزهای کار است در غیر اینصورت مأخذ محاسبه میانگین مزد ساعتی کارگر در روزهای آخرین ماه کار وي خواهد بود مبلغ پرداختی در هر سال نباید کمتر از حداقل مزد قانونی باشد.
ماده 18- مأخذه محاسبه مزد حقوق حق سنوات و خسارات و مزایای پایان کار موضوع مواد 18 و 20 و 27 و 31 و 32 کار در مورد کارگران مشمول نظام مزد ساعتی میانگین مجموع پرداختی ها در آخرین 90 روز کارکرد کارگر است.
ماده 19- در کارگاههایی که داراي عرف و رویه خاص در مورد مزد ساعتي مي باشند در صورتی که بر اساس عرف و رویه موجود و مزایایی بیش از ضوابط مقرر در این آیین نامه به کارکنان مشمول پرداخت نمایند عرف و رویه مذکور مناط اعتبار است.
ماده 20 -تغيير نظام ساعتي به سایر نظامهای مزدی در اجراي ماده 26 قانون کار با موافقت کارکنان مشمول و تأیید وزارت کار و امور اجتماعی امکان پذیر است
فصل سوم - نظام کارمزد ساعتی:
ماده 21- کارمزد ساعتی مزدی است که در مقابل انجام کار مشخص در زمان مشخص پرداخت میشود در قرارداد مزد ساعتی باید میزان و مقدار کار متناسب با زمان مشخص باشد.
ماده 22 -کارمزد ساعتی بر حسب آنکه حاصل کار مورد نظر مربوط به یکنفر یا گروه مشخصی از کارگران یا مجموعه کارگران کارگاه باشد به ترتیب به صورت کارمزد ساعتی ،انفرادري کارمزد ساعتی گروهی و کارمزد ساعتي جمعي تعیین می گردد. در نظام کارمزد ساعتی گروهی و جمعی باید علاوه بر شغل هر یک از کارگران سهم هر یک از میزان فعالیت و کارمزد ساعتی متعلقه از قبل مشخص گردد و موضوع مورد قبول کارگران باشد.
ماده 23- در نظام کارمزد ساعتی کارفرما مکلف است علاوه بر کار کارمزد مزاياي رفاهی از قبیل حق مسکن حق خوار بار و كمك عائله مندی را به نسبت ساعات کار محاسبه و به کارگران پرداخت نماید.
ماده 24- مزد کارگرانی که مشمول نظام کارمزد ساعتي مي باشند به تناسب ساعات عادی کار در شبانه روز نباید کمتر از مزد مشاغل در نظام روز مزدی باشد.
ماده 25- در کارگاههایی که فعالیت آنها جنبه مستمر دارد و یا به صورت فصلي می کنند کارگران مشمول کارمزد ساعتي حق استفاده از مرخصي و تعطیلات رسمی با استفاده از مزد را دارند. هر گاه نوع کار طوری باشد که تعداد ساعات کار عادي و مجموع کارمزد هر روز مساوی باشند مزد ایام مذکور معاول کارمزد روزهای کار است. در غیر این صورت مأخذ محاسبه میانگین کارمزد ساعتی کارگر در روزهای کار آخرین ماه کار خواهد بود. مبلغ دریافتی در هر حال نباید کمتر از حداقل مزد قانونی باشد.
ماده 26- مأخذ محاسبه مزد حقوق حق سنوات و خسارات و مزایای پایان کار موضوع مواد ،18 ،20 27 29 31 32 قانون کار در مورد کارگران مشمول کارمزد ساعتی میانگین مجموع پرداختی ها در آخرین 90 روز کارکرد کارگر است.
ماده 27- در کارگاههایی که داراي عرف و رویه خاص در مورد پرداخت کارمزد ساعتي مي باشند در صورتیکه بر اساس عرف و رویه موجود مزد و مزایای بیش از ضوابط مقرر در این آیین نامه به کارکنان مشمول پرداخت می شود عرف و رویه مذکور مناط اعتبار خواهد بود.
ماده 28 - تغییر نظام کارمزد ساعتی به سایر نظامهای مزدی در اجرای ماده 26 قانون کار با موافقت کارکنان مشمول و تایید وزارت کار و امور اجتماعی امکان پذیر است.
ماده 29 - مشاغل قابل شمول در نظام کارمزد ساعتي نوعاً مشاغلی هستند که استاندارد زمان انجام کار توسط ابزار و یا دستگاه مورد استفاده از قبل مشخص شده یا قابل مشخص شدن باشند. استفاده از نظام کارمزد ساعتی در کارگاههایی که فعالیت آنها جنبه مستمر دارد و یا به صورت فصلی یا در مقاطع زماني خاص فعالیت دارند موکول به اخذ موافقت اداره کار و امور اجتماعی محل است.
ماده 30- سایر مقررات قانون کار و ضوابط و مقررات قانون ناظر به کارگران که در این آیین نامه اشاره ای به آنها نگردیده در مورد کارگران مشمول نظام کارمزدي مزد ساعتی و کارمزد ساعتی نیز حاکم است.
تبصره - فعالیتهایی که توسط صاحبان حرف پیشه و مشاغل آزاد مستقیماً به مصرف کننده عرضه میشود و در مدت معین و محدود انجام می گیرند مشمول این آئین نامه نخواهند بود مانند معلمین خصوصی که بطور پاره وقت و غیر مستمر انجام وظیفه می نمایند.