*در مورد معافیت واحدهای تولیدی که از 71/2/7 به بعد پروانه یا کارت شناسایی گرفته اند

• 76-81

شماره دادنامه: 81/76 تاریخ:20/05/1375 کلاسه پرونده 74/74080/740114/740121/158 75/59 , 72/61 مرجع رسیدگی – هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شاکی -1- آقای ابراهیم کشوردوست 2- شرکت صنایع پمپ سازی ایران (پمپیران ) 3- شرکت پگاه اصفهان 4- خسرودهقانی 5- شرکت صنایع مس شهیدباهنر 6- شرکت تهران کسری با مسئولیت محدود . طرف شکایت – ابطال بخشنامه شماره 50158/3558/5/30 مورخ 23/9/73 و شماره 33962/8595/4/30-1/8/74 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارائی مقدمه : شکایت طی دادخواستهای تقدیمی اعلام داشته اند : 1- بخشنامه 50158/3558/5/30 مورخ 23/9/73 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارائی که مقررات ماده 132 ماده اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 7/2/71 را ناظر به آن دسته از واحدهای تولیدی واجد شرایط دانسته است که مجوز تأسیس آنها از 7/2/71 به بعد صادر شده یا بشود مغایر بانص صریح ماده مزبور میباشد زیرا ماده 132اصلاحی ناظر به واحدهای تولیدی واجد شرایط است که حسب مورد برای آنها کارت شناسائی یا پروانه بهره برداری و حذف پروانه در بخشنامه فوق الذکر موجب تضییع حقوق آندسته از واحدهای تولیدی است که مجوز تأسیس خود را قبل از تاریخ 7/2/71 اخذ کرده اند و بموجب قوانین مصوب قبل از 7/2/71 مشمول معافیت مالیاتی نبوده اند لیکن بعد از 7/2/71 پروانه بهره برداری اخذ و به بهره برداری رسیده اند و بموجب مقررات 132 اصلاحی مشمول معافیت مالیاتی شده اند چون نتیجه گیری مندرج در آخر بخشنامه مزبور باستناد مواد 97 و 98 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفندماه 1345 و ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 3/12/66 مجلس شورای اسلامی شده است که ناظر به آن دسته از واحدهای تولیدی واجد شرایط خواهد بود که از تاریخ تصویب مواد مزبور از طرف مراجع ذیربط برای آنها پروانه یا کارت تاسیس صادر شده است مقررات قانون سابق نمیتواند ناسخ مقررات لاحق یعنی ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 7/2/71 گردد که ناظر به آن دسته از واحدهای تولیدی واجد شرایط خواهد بود که از تـاریـخ تصویب ایـن ماده از طرف مراجع ذیربط برای آنها کارت شناسائی یا پروانه بهره برداری صادر میشود . 2- بخشنامه شماره 33962/8595/4/30-1/8/74 همواره صدور مجوز تاسیس و همچنین شروع بهره برداری مقدم به صدور کارت شناسائی و پروانه بهره برداری است منطوق ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم موید این معناست که اگر بهره برداری از یک واحد تولیدی و معدنی قبل از تصویب اصلاحیه آغاز شده باشد , مشمول آثار قانونی قلمداد میگردند درج ثید ” ... از تاریخ بهره برداری ... “ در متن قانون آگاهانه و عامدا صورت پذیرفته است و اگر این قید از متن قانون حذف گردد , شمول آثار معافیت مالیاتی به تاریخ صدور کارت شناسائی یا پروانه بهره برداری برمیگردد و با درج این قید , شمول این معافیت به تاریخ شروع بهره برداری معطوف میگردد معاونت درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارایی ضمن بخشنامه لاحق (1/8/74 ) همان دیدگاه بخشنامه سابق (23/9/73 ) را به صورتی دیگر بیان نموده است . نامبرده ضمن بخشنامه اخیر عبارت ” ... از تاریخ بهره برداری ... “ مندرج در قانون را محذوف دانسته و مقرر نموده است که اگر یک واحد تولیدی باستناد مجوز تاسیس ماخوذه قبل از تاریخ 7/2/71 یعنی تاریخ تصویب ماده 132 اصلاحی واحد خود را راه اندازی نموده و به بهره برداری رسانیده باشد ولی پروانه بهره برداری او بعد از این تاریخ صادر شده باشد مشمول معافیت قرار نمیگیرد بلکه مشمول شرایط و مقررات قبل از قانون مزبور خواهد بود . اگر بخواهیم نظر معاونت مزبور را بپذیریم باید قبول کنیم که عبارت ” ... از تاریخ بهره برداری ... “ مندرج در متن قانون عبارت زائدی است زیرا دیدگاه آن معاونت با حذف این عبارت تامین میگردد . تنها در اینصورت نگرش معاونت یادشده قابل پذیرش است . این برخورد مبتنی بر اشتباه است : حذف عبارت ” ... از تاریخ بهره برداری ... “ از متن ماده 132 مارالذکر یعنی اسناد لغو بر مقنن و این عمل قبیحی است . معاونت مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارائی اگر به اعمال صحیح قانون میپرداخت و مبادرت به صدور بخشنامه های غیرقانونی نمی نمود منتهی به طرح سوالات مکرر نمیشد و منتج به اعمال شیوه های متفاوت نمی گردیده و اشکالی نیز بروز نمی کرده زیرا متن قانون روشن و خالی از ابهام است . نماینده قضائی وزارت اموراقتصادی و دارائی در پاسخ به شکایات شکات طی نامه شماره 10492-91 8/11/74 اعلام داشته آن دسته از واحدهای تولیدی که تاریخ صدور پروانه بهره برداری و نیز تاریخ بهره برداری آنها بعد از مقاطع زمانی 7/2/71 باشد مشمول معافیت موضوع ماده 132 اصلاحی بوده و چنانچه واحد تولیدی بیش از تاریخ 7/2/71 شروع به بهره برداری نموده باشد (ولو با اخذ پروانه بهره برداری , بعد از تاریخ مذکور ) با رعایت شرایط مندرج در ماده 132 قبل از اصلاح و تبصره های آن محق به استفاده از معافیت مقرر در ماده 132 اشعاری قبل از اصلاح خواهد بود . هـیأت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ فوق و به ریاست حجة الاسلام و المسلمین اسماعیل فـردوسی پوذ و با حضور روسای شعب دیـوان تـشکـیل و پس از بحث و بررسی و انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت به صدور رای مـی نماید : رای هیأت ملاک برخورداری از معافیت موضوع ماده 132 اصلاحی قانون مالیات های مستقیم مصوب 7/2/71 صدور کارت شناسائی و یـا پــروانه بـهره بـرداری پس از تصویب قانون مزبور است . بنابراین مدلول بخشنامه های شماره 50158/3558/5/30-23/9/73 و 33962/8595/4/30-1/8/74 که معاونت مالیاتی فوق الذکر علاوه بر شرایط مندرج در اصلاحیه مذکور مقید به عدم شروع بهره برداری قبل از تاریخ تصویب اصلاحیه مزبور (7/2/71) نموده است . خلاف قانون تشخیص و ابطال می گردد . اسماعیل فردوسی پور رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری

• 132

شماره دادنامه: 132 تاریخ: 1377/06/21 کلاسه پرونده: 77/17 مرجع رسیدگی: هیأت عمومی دیوان عدالت اداری شاکی: شرکت پاتله موضوع شکایت و خواسته : ابطال بخشنامه 30/4/10242/43228-1376/10/08معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارائی مقدمه: شاکی طی شکایت نامه تقدیمی اعلام داشته است، با توجه به مقررات ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1371/02/07 که واحدهای تولیدی و معدنی را که دارای پروانه بهره برداری می باشند، حسب اولویتهای 1 و 2 و 3 مشمول معافیت می داند و نظر به تبصره 6 ماده 105 که سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکتهای تابعه آن را مشمول معافیتهای مقرر در مواد 132و 138 میداند. همچنین با توجه به مصوبه جدید مجلس شورای اسلامی در ارتباط با استفسار بعمل آمده موضوع تاریخ شروع بهره برداری ذکر شده در ماده 132 و تصویب ماده واحده ای که در آن تاریخ شروع بهره برداری مندرج در پروانه بهره برداری را مشروط به این که تاریخ آن قبل از تاریخ صدور پروانه نباشد، ملاک عمل قرار داده و در صورتی که تاریخ شروع بهره برداری قبل از تاریخ صدور پروانه بهره برداری ذکر شده باشد، تاریخ صدور بهره برداری را معتبر شمرده است، این شرکت طی نامه مورخ 1376/10/22 درخواست اعمال معافیتهای مقرر در ماده 132 را نموده که اداره دارائی اصفهان طی نامه مورخ 1376/11/11 به استناد به بخشنامه شماره 30/4/10242/43228 مورخ 1376/10/08 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت امور اقتصادی و دارائی اعلام نمود که شرکت پاتله مشمول معافیتهای مقرر در ماده 132 باشد. با توجه به اینکه بخشنامه مذکور مغایر ماده واحده مصوب مجلس شورای اسلامی بوده و قبلا نیز چنین بخشنامه هائی بصورت دیگر ( بخشنامه 30/5/4558/50158-1373/09/23 {شماره و تاریخ صحیح بخشنامه: 30/5/3558/50158-1373/09/22} و 30/4/8595/33964-1374/08/01{شماره و تاریخ صحیح بخشنامه: 30/4/8595/33964-1374/08/01}) معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارائی از طرف هیأت عمومی دیوان عدالت اداری طی رای شماره 81-76 مورخ 1375/05/20 باطل اعلام گردیده اند، خواهشمند است نسبت به بخشنامه مورد شکایت نیز اظهارنظر فرمائید. مدیرکل حقوقی وزارت امور اقتصادی و دارائی در پاسخ به شکایت مذکور طی نامه شماره 5074-91 مورخ 1377/05/06 مبادرت به ارسال تصویر نامه شماره 30/4-2025 مورخ 1377/04/22 رئیس شورای عالی مالیاتی نموده است . در نامه مزبور آمده است ، علاوه بر اینکه استفساریه مورد اشاره مربوط به ماده 132 قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1366/12/03 بوده و ارتباطی به ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتی مستقیم مصوب 1371/02/07 ندارد، اصولا این استفساریه مورد ایراد شورای نگهبان واقع شده و به تصویب نهائی نرسیده و تا کنون نیز از طریق مراجع ذیصلاح به وزارت امور اقتصادی و دارائی ابلاغ نگردیده است. ضمنا با رای شماره 81-76 مورخ 1375/05/20 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری دو بخشنامه قبلی معاون درآمدهای مالیاتی راجع به مقررات اصلاحی 132 قانون مالیاتهای مستقیم ابطال گردیده بود و از آنجا که بموجب تبصره یک ذیل ماده 132 اصلاحی مقرر گرددیه{گردیده} که فهرست اولویتهای موضوع ماده 132 اصلاحی فوق الذکر در آغاز هر دوره برنامه توسعه اقتصادی به تصویب هیأت وزیران برسد و برنامه توسعه اول از 1368/01/01 آغاز شده است لذا با توجه به فقدان ضابطه اجرائی جهت اعمال معافیت مالیاتی در سالهای قبل از برنامه توسعه اول، بخشنامه موردنظر شرکت پاتله جهت اعمال رای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری تهیه گردید. از طرفی با عنایت به متن ماده 132 اصلاحی که عبارت «از تاریخ شروع بهره برداری» را بدون هیچ گونه قید اضافی بکار برده ، بنابراین مقید نمودن آن به عبارت «مندرج در پروانه بهره برداری» صحیح نبوده و همان شروع بهره برداری واقعی ملاک تشخیص شروع معافیت مالیاتی قرار گرفته است . بنابه مراتب واحدهای تولیدی که تاریخ شروع بهره برداری آنها قبل از 1368/01/01 باشد مشمول مقررات ماده 132 اصلاحی نبوده و حسب مورد تابع مقررات زمان خود خواهد بود. هیأت عمومی دیوان عدالت در تاریخ فوق به ریاست آیت الله موسوی تبریزی و با حضور روسای شعب دیوان تشکیل و پس از بحث و بررسی انجام مشاوره با اکثریت آراء به شرح آتی مبادرت بصدور رای می نماید . «رای هیأت عمومی» طبق ماده 132 اصلاحی قانون مالیاتهای مستقیم مصوب 1371/02/07«درآمد واحدهای تولیدی و معدنی که از تاریخ تصویب این اصلاحیه از طرف وزارتخانه های صنایع یا صنایع سنگین یا معادن و فلزات و یا جهاد سازندگی حسب مورد برای آنها کارت شناسائی یا پروانه بهره برداری صادر می شود از تاریخ بهره برداری حسب اولویت های 1، 2، 3 به ترتیب به مدت 8، 6 و 4 سال از مالیات معاف می باشند...»، نظر به اینکه مقنن استفاده از معافیت مقرر در ماده مذکور را به طور کلی از تاریخ بهره برداری واحدهای تولیدی و معدنی قرار داده است مفاد بخشنامه شماره 30/4/10242/43228 مورخ 1376/10/08 معاون درآمدهای مالیاتی وزارت اموراقتصادی و دارائی که اعمال حکم مقرر در ماده فوق الذکر را مقید و مشروط به شروع تاریخ بهره برداری از 1368/01/01 کرده و با قید مذکور دایره شمول حکم قانونگذار را محدود نموده است مغایر قانون تشخیص داده می شود و بدین جهت بخشنامه مزبور به استناد قسمت دوم ماده 25 قانون دیوان عدالت اداری ابطال می شود. سید ابوالفضل موسوی تبریزی رئیس هیأت عمومی دیوان عدالت اداری