نحواه اجرای مقررات ماده 238 قانون مالیاتهای مستقیم

شماره: 201-48
تاریخ: 1396/12/15
صورتجلسه مورخ 1396/12/15 شورای عالی مالیاتی در اجرای بند 2 ماده 255 قانون مالیات های مستقیم
با عنایت به نامه شماره 52200/345 مورخ 1396/19/19 دیوان محاسبات کشور در خصوص نحوه اجرای مقررات ماده 238 قانون مالیات های مستقیم، موضوع در اجرای بند 2 ماده 255 ق.م.م در جلسه شورای عالی مالیاتی مطرح گردید.
شرح ابهام:
طبق ماده 238 قانون مالیات های مستقیم، در مواردی که برگ تشخیص مالیات صادر و به مودی ابلاغ می شود، چنانچه مودی نسبت به آن معترض باشد می تواند ظرف سی روز از تاریخ ابلاغ شخصا یا به وسیله وکیل تام الاختیار خود به اداره امور مالیاتی مراجعه و با ارائه دلایل و اسناد و مدارک کتبا تقاضای رسیدگی مجدد نماید. مسئول مربوط موظف است پس از ثبت درخواست مودی در دفتر مربوط و ظرف مهلتی که بیش از سی روز از تاریخ مراجعه نباشد به موضوع رسیدگی و...، با توجه به مقررات مذکور ابهامات زیر مطرح می باشد:
1- آخرین مهلت انجام رسیدگی موضوع ماده 238 ق.م.م توسط مسئول مربوط از تاریخ مراجعه مودی چند روز می باشد. بعبارتی آیا روز انجام رسیدگی به استناد ماده 445 قانون آیین دادرسی مدنی در فرجه زمانی مقرر (30 روزه) قرار دارد یا خیر؟ به طور مثال در صورتیکه تاریخ مراجعه و ثبت اعتراض مودی در تاریخ 1396/07/20 باشد آخرین مهلت رسیدگی و انجام توافق موضوع ماده 238 ق.م.م 1396/08/20 می باشد یا 1396/08/21؟
2- آیا رسیدگی انجام شده موضوع ماده 238 ق.م.م در خارج از فرجه زمانی قانونی رسمیت و قابلیت اجراء دارد، یا باید پرونده در هیات حل اختلاف مالیاتی مطرح گردد؟
3- در مواردی که علی رغم اعتراض مودی در موعد مقرر قانونی نسبت به برگ تشخیص یا مطالبه مالیات و یا آرای هیات های حل اختلاف مالیاتی و همچنین ابلاغ قانونی برگ تشخیص یا مطالبه صادره نسبت به صدور برگ مالیات قطعی اقدام می شود، آیا برگ قطعی صادر معتبر می باشد یا خیر؟
اظهار نظر شورای عالی مالیاتی: با توجه به ابهام مطرح شده به شرح فوق، شورای عالی مالیاتی در اجرای بند 2 ماده 255 قانون مالیات های مستقیم مصوب 1366 و اصلاحات بعدی آن پس از بررسی های لازم و شور و تبادل نظر درخصوص موضوع مطروحه به شرح زیر اعلام نظر می نماید:
ابهام اول: آخرین مهلت انجام رسیدگی موضوع ماده 238 ق.م.م توسط مسئول مربوط
نظر اکثریت:
1- درخصوص بند یک ابهام: مقررات ماده 445 آیین دادرسی مدنی ناظر به مواردی می باشد که مبدا انجام امری با ابلاغ یا اعلام مشخص شده باشد در حالی که مفاد قسمت اخیر ماده 238 ق.م.م ناظر به وظیفه اداره امور مالیاتی بوده و مسئله ابلاغ به مودی مطرح نمی باشد. همچنین با عنایت به صراحت مذکور در ماده 238 قانون مالیاتهای مستقیم مبنی بر اینکه مسئول مربوط موظف است ظرف مهلتی که بیش از سی روز از مراجعه مودی نباشد به موضوع رسیدگی نماید، لذا روز انجام رسیدگی نیز بعنوان فرجه قانونی مذکور محسوب می گردد. در مثال مطرح شده آخرین مهلت انجام رسیدگی مورخ 1396/08/20 می باشد.
محمدتقی پاکدامن- محسن توکلی- تاریوردی رائی- عباس ورزیده- رضا جنانی- حسین بنی صفار- محمدتقی رضائیان- غلامرضا مظلوم- غلامعلی طالبی رستمی- علی پدرام- علی اصغر تراب احمدی- حمید تهذیبی- علی نصرتی- رضا سلطانی- محمدرضا شایان پور- سید کاظم ختمی- سید احمد ذبیح نیا- ناصر صادقی
نظر اقلیت:
با عنایت به اینکه در ماده 445 قانون آیین دادرسی مدنی در احتساب مواعد روز اقدام نیز جرو مدت محسوب نمی گردد. اقلیت معتقد به اقدام به همین نحو در مانحن فیه می باشد.

سعید آسترکی- سید ناصر ابراهیمی- عباس خیرخواه- عادل بهرامی

ابهام دوم: رسیدگی انجام شده موضوع ماده 238 ق.م.م در خارج از فرجه زمانی قانونی
نظر اکثریت:
2- درخصوص بند دوم ابهام با توجه به اینکه طبق مقررات ماده 238 قانون مالیات های مستقیم اختیار قانونی مسئول مربوط در اجرای این ماده صرفا در مهلت مقرر قانونی تعیین شده و رسیدگی پس از فرجه زمانی مذکور فاقد وجاهت قانونی می باشد. لذا در صورت عدم رعایت فرجه قانونی مذکور پرونده امر باید به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع گردد.
محمدتقی پاکدامن- محسن توکلی- تاریوردی رائی- سید ناصر ابراهیمی- رضا جنانی- سعید آسترکی- حسین بنی صفار- محمدتقی رضائیان- غلامرضا مظلوم- غلامعلی طالبی رستمی- علی پدرام- علی اصغر تراب احمدی- حمید تهذیبی- علی نصرتی- محمدرضا شایان پور- سید احمد ذبیح نیا- رضا سلطانی- سید کاظم ختمی- ناصر صادقی- عادل بهرامی
نظر اقلیت:
اقدام رییس امور مالیاتی در اجرای مقررات ماده 238 ق.م.م با فرض صحت فرآیند قانونی می باشد و انجام توافق و صدور برگ قطعی و ابلاغ به مودی به معنی مختومه نمودن درآمد مشمول مالیات و از مصادیق ماده 239 قانون مزبور بوده فلذا توافق رییس امور مالیاتی در خارج از مهلت مقرر، تخلف وی محسوب گردیده و قانونگذار در ماده 270 قانون یاد شده چنین موضوعاتی را پیش بینی نموده است. به نظر اقلیت ابطال برگ قطعی و خدشه در حقوق مکتسبه مودی با التفات به اصلاح ماده 33 آیین نامه اجرایی موضوع ماده 219 فاقد توجیه قانونی است.

عباس خیرخواه- عباس ورزیده

ابهام سوم: صدور برگ مالیات قطعی علی رغم اعتراض مودی نسبت به برگ تشخیص یا مطالبه مالیات یا رای هیات بدوی در موعد مقرر قانونی و یا در موارد ابلاغ قانونی برگ تشخیص یا مطالبه مالیات
نظر اکثریت:
در مواردی که علی رغم اعتراض مودی در موعد مقرر قانونی نسبت به برگ تشخیص یا مطالبه مالیات و یا رای هیات حل اختلاف مالیاتی بدوی و همچنین ابلاغ قانونی برگ تشخیص یا برگ مطالبه صادره، نسبت به صدور برگ مالیات قطعی اقدام شده باشد با توجه به اینکه طبق مقررات قانون مالیات های مستقیم درآمد/ ماخذ مشمول مالیات و مالیات به قطعیت نرسیده است برگ قطعی صادره دارای وجاهت قانونی نبوده و از درجه اعتبار ساقط می باشد و لذا پرونده امر حسب مورد در مراجع مذکور در مواد 238، 244 و 247 قانون مالیات های مستقیم قابل طرح خواهد بود[1].
محمدتقی پاکدامن- محسن توکلی- رضا جنانی- عباس خیرخواه- حسین بنی صفار- غلامرضا مظلوم- غلامعلی طالبی رستمی- علی اصغر تراب احمدی- علی نصرتی- سید احمد ذبیح نیا- سید کاظم ختمی- ناصر صادقی- رضا سلطانی- علی پدرام
نظر اقلیت:
با توجه به اینکه حکم تبصره (1) ماده (216) قانون مالیات های مستقیم صراحتا متضمن صلاحیت هیات حل اختلاف مالیاتی برای رسیدگی به اعتراضات ناشی از به اجرا گذاردن مالیات قبل از قطعیت به هر دلیل می باشد. در اینگونه موارد اقلیت معتقد به ضرورت طرح موضوع در هیات مذکور می باشد.

سید ناصر ابراهیمی- تاریوردی رائی- عباس ورزیده- سعید آسترکی- محمدتقی رضائیان- حمید تهذیبی- محمدرضا شایان پور- عادل بهرامی [1] .

به موجب دادنامه شماره 140109970906010812 مورخ 1401/10/18 هیات تخصصی مالیاتی، بانکی دیوان عدالت اداری، درخواست ابطال بند سوم رفع ابهام رای شورای عالی مالیاتی به شماره 201-48 مورخ 1396/12/15 رد شده است; تصویر دادنامه مذکور به موجب بخشنامه شماره /210/22919ص مورخ 1401/10/26 معاون حقوقی و فنی مالیاتی ارسال شد