دستورالعمل اجرایی ماده (238) قانون مالیات های مستقیم اصلاحی 1400/03/02

شماره: 200/10238/150446/ص
تاریخ: 1400/09/21
دستورالعمل اجرایی ماده (238) قانون مالیات های مستقیم اصلاحی 1400/03/02 در اجرای تبصره (1) ماده (238) قانون مالیات های مستقیم اصلاحی 1400/03/02، موضوع ماده (48) قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 مجلس شورای اسلامی، مقرر می دارد:
1-کلیه مودیان پس از ابلاغ برگ تشخیص مالیات یا برگ اعلام نتیجه رسیدگی یا برگ مطالبه/ استرداد صادره، چنانچه نسبت به هر یک از آنها معترض باشند، می بایستی ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ اوراق مذکور با ارایه دلایل و اسناد و مدارک کتبا از اداره امور مالیاتی ذی ربط تقاضای رسیدگی مجدد نمایند. ضمنا مودیان می توانند در موعد مقرر قانونی یاد شده درخواست خود را به صورت الکترونیکی از طریق پنجره واحد خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشور به نشانی www.tax.gov.ir ارسال نمایند. این اقدام مودیان به منزله ثبت درخواست مکتوب آنها در موعد مقرر برای رسیدگی مجدد خواهد بود. همچنین مودیان می توانند هم زمان با اعتراض به برگ تشخیص یا مطالبه مالیات یکی از مراجع موضوع بند (3) ماده 244 قانون مالیات های مستقیم را به عنوان نماینده خود برای شرکت در جلسات هیأت حل اختلاف مالیاتی معرفی نمایند[1].
2-حوزه کاری اعترضات و شکایات با رعایت مقررات قانونی موظفند به منظور انجام رسیدگی مجدد مبتنی بر دلایل و اسناد و مدارک ارائه شده از سوی مودی در بازه زمانی ماده (238) قانون مزبور، پرونده مالیاتی به همراه مستندات ارائه شده از طرف مودی را به منظور رسیدگی به اعتراض به عمل آمده توسط مودی و حل و فصل اختلاف موجود، به صورت الکترونیکی برای مسئول/ مسئولان مربوط ارسال نماید.
3-مسئول/ مسئولان مربوط از طرف سازمان مشخص می شوند، موظف است حداکثر ظرف 45 روز از تاریخ ثبت اعتراض مودی در سامانه، به اعتراض مودی رسیدگی و به شرح ذیل اقدام نماید:
1-3- در مواردی که نظر مسئول / مسئولان مربوط دائر بر عدم پذیرش اعتراض مودی و یا رد مندرجات برگ تشخیص مالیات و حسب مورد برگ مطالبه/ استرداد باشد،می بایستی ضمن درج نتیجه رسیدگی مجدد در سامانه نسبت به اعلام نظر خود از طریق سامانه به مودی اقدام نمایند. این اقدام مستلزم اعلام نظر مودی نمی باشد مگر اینکه نظر مسئول/ مسئولان مربوط در خصوص عدم پذیرش اعتراض، مورد قبول مودی قرار گیرد که در این حالت می بایست در موارد برگزاری جلسات حضوری با مودی مراتب پذیرش وی اخذ و در سامانه ثبت و بارگذاری شود و در موارد برگزاری جلسات بدون حضور مودی، اعلام قبولی وی در بازه زمانی اجرای ماده 238 قانون از طریق سامانه اعلام شود. در حالت اخیر پرونده از لحاظ درآمد مشمول مالیات مختومه بوده و برگ قطعی مالیات از مأخذ مندرج در برگ تشخیص/ مطالبه صادر و به صورت الکترونیکی به مودی ابلاغ خواهد شد.
2-3- در صورت برگزاری جلسه حضوری با مودی چنانچه نظر مسئول/ مسئولان مربوط تعدیل درآمد/ مأخذ مشمول مالیات باشد، می بایست ضمن درج نتیجه رسیدگی مجدد در سامانه، مراتب پذیرش یا عدم پذیرش مودی را از وی اخذ و در سامانه ثبت و بارگذاری نمایند. در مواردی که جلسه رسیدگی مجدد بدون حضور مودی برگزار می شود مسئول/ مسئولان مربوط می بایستی نتیجه رسیدگی مجدد انجام شده را در سامانه ثبت و از طریق ارسال پیامک به اطلاع مودی برسانند تا مودی مزبور مراتب پذیرش یا عدم پذیرش خود را نسبت به درآمد/ مأخذ مشمول مالیات ناشی از نتیجه رسیدگی مجدد مضبوط در سامانه ثبت و حداکثر تا آخرین روز مهلت اجرای ماده 238 قانون مزبور از طریق سامانه به اطلاع اداره امور مالیاتی برساند. عدم اظهار نظر مودی در این خصوص به منزله عدم رفع اختلاف با اداره امور مالیاتی خواهد بود[2].
4- در صورت عدم تمکین مودی نسبت به درآمد/ ماخذ مشمول مالیات تعدیل شده، ضمن انعکاس موضوع در پرونده/ سامانه مالیاتی، پرونده برای رسیدگی به مابه التفاوت تا مبلغ مورد اعتراض مودی، به صورت الکترونیکی به هیات حل اختلاف مالیاتی ارجاع خواهدشد. در فرآیند رسیدگی به اعتراض مودی در هیات های حل اختلاف مالیاتی، صرفا موارد اعتراضی که مودی کماکان به آن معترض بوده و در مرحله رسیدگی مجدد موضوع ماده (238) قانون مالیاتهای مستقیم توسط مسئول/مسئولان مربوط مورد پذیرش واقع نشده است، قابل طرح و رسیدگی خواهد بود. لذا مسئول/ مسئولان مربوط موظفند موارد اعتراضی مورد پذیرش خود و نیز موارد اعتراضی که مودی در اجرای ماده (238) قانون مزبور از آن صرف نظر نموده بود را به همراه درآمد/ماخذ مشمول مالیات قابل طرح در هیات حل اختلاف مالیاتی، به تفکیک در پرونده/ سامانه یکپارچه مالیاتی درج نمایند.
5- مسئول/مسئولان مربوط موظفند نتایج رسیدگی به اعتراض مودی را ضمن تنظیم فرمی حاوی اظهارنظر و ارقام و اقلام اولیه مندرج در اظهارنامه مالیاتی و تغییرات ناشی از حسابرسی مالیاتی و رفع اختلاف شده در اجرای ماده (238) قانون مالیاتهای مستقیم را در سامانه یکپارچه مالیاتی درج نمایند.
6-به استناد مفاد ماده (239) قانون مالیاتهای مستقیم، پس از ابلاغ برگ تشخیص یا مطالبه/ استرداد، چنانچه مودی در اجرای ماده (238) قانون مزبور اختلافات خود با اداره امور مالیاتی را رفع نماید، پرونده از لحاظ درآمد مشمول مالیات مختومه تلقی می گردد و پس از آن انصراف از توافق انجام شده با مسئول/مسئولان مربوط و پذیرش درخواست احاله پرونده به هیات حل اختلاف مالیاتی، امکان پذیر نخواهد بود[3].
مفاد این دستورالعمل از تاریخ لازم الاجرا شدن قانون مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1400/03/02 برای مودیان مالیاتی و سازمان امور مالیاتی کشور لازم الاتباع می باشد[4].

سید احسان خاندوزی
وزیر امور اقتصادی و دارایی

[1] . به موجب اصلاحیه دستورالعمل اجرایی ماده 238 قانون مالیات های مستقیم به شماره 84380 مورخ 1402/05/14 وزیر امور اقتصادی و دارایی، بند 1 این دستورالعمل اصلاح شد. ضمنا بند 1 قبلا به موجب دادنامه شماره 140109970905811051 مورخ 1401/06/12 هیأت عمومی دیوان عدالت اداری از تاریخ تصویب ابطال شد. تصویر دادنامه طی بخشنامه 210/15107/ص مورخ 1401/07/23 معاون حقوقی و فنی مالیاتی ارسال شد.
متن قبلی بند 1: «کلیه مودیان پس از ابلاغ برگ تشخیص مالیات یا برگ اعلام نتیجه رسیدگی یا برگ مطالبه/ استرداد صادره، چنانچه نسبت به هر یک معترض باشند، می بایستی ظرف مدت 30 روز از تاریخ ابلاغ اوراق مذکور با مراجعه به پنجره واحد خدمات الکترونیکی سازمان امور مالیاتی کشوربه نشانیwww.tax.gov.ir اعتراض خود را به همراه مستندات مربوط ارسال نموده و همزمان نسبت به انتخاب نماینده موضوع بند (3) ماده (244) قانون مالیات های مستقیم اقدام نمایند. تمامی اعتراضات واصله ازطریق این سامانه، به حوزه کاری اعتراضات و شکایات ارسال می شود.»
[2] . به موجب اصلاحیه دستورالعمل اجرایی ماده 238 قانون مالیات های مستقیم به شماره 84380 مورخ 1402/05/14 وزیر امور اقتصادی و دارایی، بند 1-3 و 2-3 این دستورالعمل اصلاح شد.
متن قبلی بند 3-1: «در مواردی که نظر مسئول/ مسئولان مربوط دائر بر عدم پذیرش اعتراض مودی و یا رد مندرجات برگ تشخیص مالیات و حسب مورد برگ مطالبه/ استرداد باشد، می بایستی ضمن درج نتیجه رسیدگی در سامانه نسبت به اعلام نظر خود از طریق سامانه به مودی اقدام نمایند. این اقدام مستلزم اعلام نظر مودی نمی باشد مگر اینکه نظر مسئول/ مسئولان مربوط در خصوص عدم پذیرش اعتراض، مورد قبول مودی باشد که در این حالت می بایستی نظر خود را در بازه زمانی اجرای ماده (238) از طریق سامانه اعلام نماید. در حالت اخیر پرونده از لحاظ درآمد مشمول مالیات مختومه بوده و برگ قطعی مالیات از ماخذ مندرج در برگ تشخیص/مطالبه صادر و به صورت الکترونیکی به مودی ابلاغ خواهد شد.»
متن قبلی بند 3-2: «چنانچه نظر مسئول/ مسولان مربوط تعدیل درآمد/ ماخذ مشمول مالیات باشد، می بایست مراتب را از طریق سامانه به اطلاع مودی برسانند. مودی ذیربط مکلف است پس از دریافت نتیجه رسیدگی مجدد از طریق سامانه، مراتب پذیرش یا عدم پذیرش خود نسبت به درآمد/ ماخذ مشمول مالیات تعدیل شده را حداکثر تا آخرین روز مهلت اجرای ماده (238) قانون مزبور از طریق سامانه به اطلاع اداره امور مالیاتی برساند. عدم اظهارنظر مودی در این خصوص به منزله عدم رفع اختلاف اداره امور مالیاتی می باشد.»
[3] . به موجب اصلاحیه دستورالعمل اجرایی ماده 238 قانون مالیات های مستقیم به شماره 84380 مورخ 1402/05/14 وزیر امور اقتصادی و دارایی، بند 7 کان لم یکن اعلام شد. نکته قابل توجه اینکه به موجب اصلاحیه شماره 164629 مورخ 1400/10/11 وزیر امور اقتصادی و دارایی، بند 7 به این دستورالعمل الحاق شده بود که در این بند عبارت «تا تاریخ 1401/02/17» به عبارت «تا تاریخ 1401/09/30» اصلاح شد.ا ین اصلاح طی نامه شماره 200/2636/ص مورخ 1401/02/12 به تایید وزیر محترم امور اقتصادی و دارایی رسیده است و طی بخشنامه شماره 200/9123/ص مورخ 1401/02/21 رئیس کل محترم سازمان ارسال شد . ضمنا بند مذکور به موجب دادنامه 140109970905811051 مورخ 1401/06/12 بند 7 از تاریخ تصویب ابطال شد.
متن قبلی بند 7 : «سازمان امور مالیاتی کشور می تواند مفاد این دستورالعمل را تا تاریخ 1401/09/30 در مواردی که امکان اجرا به صورت الکترونیکی فراهم نباشد همچنان به روش های قبلی (غیر الکترونیکی) عملیاتی نماید.» [4] . به موجب موخره اصلاحیه دستورالعمل اجرایی ماده 238 قانون مالیات های مستقیم به شماره 84380 مورخ 1402/05/14 وزیر امور اقتصادی و دارایی، مفاد بندهای اصلاحی از تاریخ دادنامه هیأت عمومی دیوان عدالت اداری به شماره 140109970905811051 مورخ 1401/06/12 برای مودیان مالیاتی و سازمان امور مالیاتی کشور لازم الاتباع است.