بخشنامه شماره 02/55568 مورخ 1402/03/10; ابلاغ اصلاحیه «دستورالعمل ناظر بر ضمانت‌نامه‌های بانکی (ریالی)»

مدیریت کل مقررات مجوزهای بانکی و مبارزه با پولشویی اداره مطالعات و مقررات بانکی

1. بانک مرکزی: بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران؛
2. مؤسسه اعتباری: بانک، مؤسسه اعتباری غیربانکی یا شعبه مؤسسه اعتباری خارجی که به موجب قانون و یا با مجوز بانک مرکزی تأسیس شده و تحت نظارت آن بانک قرار دارد.
3. شعبه مؤسسه اعتباری خارجی: واحد عملیاتی از یک مؤسسه اعتباری خارجی که با مجوز بانک مرکزی و تحت نظارت آن بانک، به انجام عملیات مجاز بانکی در جمهوری اسلامی ایران مبادرت دارد.
4. ضمانت نامه بانکی: که در این دستورالعمل ضمانت‌نامه نامیده می‌شود، سندی است که به موجب آن مؤسسه اعتباری به طور غیر قابل برگشت متعهد می‌شود به محض اعلام و مطالبه هر میزان از وجه مندرج در آن توسط ذی‌نفع، با رعایت مفاد این دستور العمل، وجه مطالبه شده را به ذی‌نفع پرداخت نماید.
5. ضمانت خواه: شخصی که تعهداتی را به موجب روابط پایه در قبال ذی نفع بر عهده دارد و برای تضمین ایفای آن تعهدات از مؤسسه اعتباری تقاضای صدور ضمانت نامه می‌نماید.
6. ذی‌نفع: شخصی که ضمانت نامه به نفع وی صادر می‌شود.
7. رویداد: واقعه‌ای است که طبق شرایط مندرج در ضمانت نامه با وقوع آن اعتبار ضمانت‌نامه خاتمه می‌یابد.
8. خاتمه اعتبار: تاریخ یا رویدادی که طبق شرایط ضمانت‌نامه با واقع شدن هر یک از آنها (هرکدام که زودتر واقع شوند)، ضمانت‌نامه از درجه اعتبار ساقط می‌شود.
9. مدت اعتبار: فاصله زمانی تاریخ صدور تا خاتمه اعتبار ضمانت نامه.
10. وجه ضمانت‌نامه: مبلغی که در متن ضمانت‌نامه درج و قابل پرداخت به ذی‌نفع است.
11. رابطه پایه: قرارداد شرایط مناقصه و مزایده یا هر رابطه حقوقی دیگری بین ضمانت‌خواه و ذی‌نفع که ضمانت نامه بر اساس آن صادر شده است.
12. بدهی غیرجاری: آن‌دسته از بدهی‌های اشخاص به مؤسسه اعتباری که مطابق با دستور العمل طبقه بندی دارایی‌های مؤسسات اعتباری مصوب شورای پول و اعتبار، در طبقات غیر جاری قرار می گیرد.
13. عوامل قهری: هر اتفاق خارج از کنترل مؤسسه اعتباری از جمله جنگ، سیل، زلزله و آتش‌سوزی که باعث توقف فعالیت‌های مؤسسه اعتباری می‌گردد.
14. سامانه پیام‌رسانی الکترونیکی مالی (سپام): سامانه‌ای که در بانک مرکزی راه اندازی شده و امکان تبادل تمامی پیام‌های مالی بین بانکی را به طور متمرکز و به صورت استاندارد، فراهم می‌سازد.

1. ضمانت نامه شرکت در مناقصه/مزایده: ضمانت‌نامه‌ای که به منظور ضمانت اجرای پیشنهادات ضمانت‌خواه در مناقصه یا مزایده صادر می‌شود.
2. ضمانت‌نامه حسن اجرای تعهد: ضمانت نامه‌ای که به منظور موظف نمودن ضمانت‌خواه به اجرای دقیق، صحیح و به موقع تعهدات مندرج در رابطه پایه در مقابل ذی‌نفع در انجام موضوع رابطه پایه صادر می‌شود.
3. ضمانت‌نامه پیش‌پرداخت: ضمانت‌نامه‌ای که به منظور حصول اطمینان ذی‌نفع از این امر که وجوه پیش‌پرداختی به ضمانت‌خواه به مصرف دیگری غیر از انجام تعهدات مندرج در رابطه پایه نمی‌رسد، صادر می‌گردد.
4. ضمانت‌نامه استرداد کسور وجه‌الضمان (حسن انجام کار): ضمانت‌نامه‌ای که به منظور حصول اطمینان ذی‌نفع از صحت کار انجام شده توسط ضمانت‌خواه، پس از تحویل قطعی موضوع رابطه پایه صادر می‌گردد.
5. ضمانت‌نامه تعهد پرداخت: ضمانت‌نامه‌ای که به منظور قبول پرداخت دیون ضمانت‌خواه به ذی‌نفع در سررسید معین و مطابق با مفاد رابطه پایه، صادر می‌گردد.
6. ضمانت‌نامه گمرکی: ضمانت‌نامه‌ای که به منظور تضمین تعویق با تقسیط پرداخت حقوق ورودی صادر می‌شود.

1. صوری نبودن موضوع رابطه پایه و احراز صدق آن؛
2. مرتبط و متناسب بودن موضوع رابطه پایه با زمینه فعالیت ضمانت‌خواه؛
3. احراز واجد شرایط بودن ضمانت‌خواه در خصوص موضوع رابطه پایه،
4. توجیه‌پذیر بودن موضوع رابطه پایه متناسب با زمینه فعالیت ذینفع؛
5. ضمانت‌نامه ابزاری برای دریافت تسهیلات نباشد.

1. مشخصات و نشانی ضمانت‌خواه و ذی‌نفع؛
2. نام مؤسسه اعتباری و مشخصات شعبه صادرکننده ضمانت‌نامه؛
3. شماره، تاریخ و موضوع رابطه پایه که ضمانت‌نامه بر اساس آن صادر می‌شود؛
4. شماره منحصر به فرد موضوع ماده (۱۸) این دستورالعمل؛
5. وجه ضمانت‌نامه به عدد و حروف؛
6. تاریخ صدور؛
7. تاریخ خاتمه اعتبار؛
8. رویداد خاتمه اعتبار (در صورت وجود)؛
9. تمبر مالیاتی.

1. مؤسسه اعتباری موظف است، پس از دریافت تقاضای اصلاحیه موافقت یا عدم موافقت خود را با اعمال اصلاحیه، به درخواست‌کننده اعلام نماید.
2. مؤسسه اعتباری در صورت موافقت با اعمال اصلاحیه مورد درخواست ذی‌نفع/ ضمانت‌خواه، موظف است جزئیات مربوط به اصلاحیه مزبور را جهت اخذ موافقت کتبی، به طرف دیگر ضمانت‌نامه ابلاغ نماید.
3. در صورت موافقت کتبی طرف دیگر با اعمال اصلاحیه مؤسسه اعتباری باید اصلاحیه مزبور را صادر نماید.

1. -درج متن زیر در ضمانت‌نامه و تکمیل آن در زمان صدور ضمانت‌نامه:
   1. این ضمانت‌نامه بنا به درخواست کتبی ............... (عنوان ذی‌نفع)، واصله تا قبل از پایان وقت اداری روز خاتمه اعتبار، قابل تمدید می‌باشد و در صورتی که ................. (عنوان موسسه اعتباری) قبل از خاتمه اعتبار این ضمانت نامه نتواند و یا نخواهد مدت آن را تمدید کند و یا ........................ (عنوان ضمانت‌خواه) به هر نحو موجب این تمدید را فراهم نسازد،.................. (عنوان موسسه اعتباری) متعهد است در صورت مطابق بودن درخواست مطالبه وجه ضمانت‌نامه توسط ذی‌نفع، وجه ضمانت‌نامه را در وجه و یا به حواله کرد..........(عنوان ذی‌نفع) پرداخت کند.»
2. وصول درخواست کتبی ذی‌نفع مبنی بر تمدید ضمانت‌نامه صرفاً تا پایان وقت اداری روز خاتمه اعتبار.
3. تعدیل وثایق با رعایت شرایط مندرج در مواد (٤٥)، (٤٦) و (٤٧) این دستور العمل.

1. واقع شدن «خاتمه اعتبار» اعم از وقوع رویداد یا تاریخ (هرکدام که زودتر واقع شود)؛
2. به موجب اعلام کتبی ذی‌نفع مبنی بر انصراف از مطالبه کل وجه ضمانت‌نامه یا ابطال آن؛
3. هنگامی که در اثر صدور «اصلاحیه‌های کاهش وجه ضمانت‌نامه»، وجه ضمانت‌نامه به صفر برسد؛
4. هنگامی که وجه ضمانت‌نامه در اثر پرداخت به صفر برسد؛

1. وجه ضمانت‌نامه به موجب پرداخت بخشی از آن کاهش یابد و ضمانت‌خواه وجه مزبور را پرداخت نماید، مؤسسه اعتباری می‌تواند بنا به درخواست ضمانت‌خواه، بخشی از وثایق را متناسب با وجوه پرداختی، با رعایت مواد (٤٥)، (٤٦) و (٤٧) این دستورالعمل، آزاد نماید.
2. وجه ضمانت‌نامه حسب شرایط مندرج در آن و یا به درخواست ذی‌نفع/ ضمانت‌خواه کاهش یابد، مؤسسه اعتباری می‌تواند بنا به درخواست ضمانت‌خواه، بخشی از وثایق را متناسب با وجوه پرداختی با رعایت مواد (۲۰)، (٤٥)، (٤٦) و (٤٧) این دستورالعمل، آزاد نماید.

1. اصالت و صحت هر گونه امضا مدارک، اسناد و اطلاعات ارایه شده؛
2. هرگونه اظهارات کلی یا خاص در خصوص مدارک و استاد ارایه شده؛
3. وجود کالا یا خدمات و همچنین شرح مقدار وزن کیفیت بسته‌بندی تحویل و ارزش آن‌ها و سایر کارهای اجرایی یا آماری که در اسناد و مدارک به آنها اشاره شده است؛ -
4. حسن نیت، فعل یا ترک فعل، اعتبار مالی و شخصی صادر کننده اسناد و مدارک