تسعیر ارز چگونه محاسبه می شود؟

تسعیر ارز چگونه محاسبه میشود؟ تسعیر یکی از مفاهیمی است که گاها برخی از حسابداران حتی از شنیدن نام آن هم ترس دارند و به دلیل همین ترس از احتساب آن خود داری میکنند. در این مقاله قصد داریم با توضیح تسعیر به صورت آسان، شما را با چگونگی محاسبه آن آشنا کنیم. همینطور در مورد ثبت آن نیز توضیحات کوتاهی را ارائه میکنیم.

تسعیر چگونه محاسبه میشود؟

برای اینکه به خوبی محاسبه تسعیر را یاد بگیرید، در ابتدا باید با معنی واژه تسعیر آشنا باشید. در مقاله تسعیر چیست به زبان ساده و البته جامع معنای آن را توضیح دادیم اما در این مقاله نیز به صورت مختصر، توضیحی برای آن عنوان میکنیم.

واژه تسعیر در معاملات ارزی شرکت ها به کار میروند. وجه مبادله ای میان یک شرکت مستقر در ایران و شرکتی در خارج از کشور، اغلب یک ارز رایج است. به طور مثال دلار آمریکا. به تبدیل ارز توسط شرکت ها به پول رایج کشور خود تسعیر میگویند.

به طور مثال شرکتی که در ایران مستقر است، هزار دلار بابت محصول خود از یک شرکت انگلیسی دریافت میکند. ثبت این هزار دلار در دفاتر حسابداری به ریال و همینطور تبدیل آن به پول رایج، تسعیر نام میگیرد.

سود و زیان تسعیر چگونه محاسبه میشود؟

میدانید که در ایران قیمت ارز همواره با افزایش و کاهش مداوم روبرو است. این موضوع باعث میشود تا شرکت هایی که معاملات آنها به صورت ارزی انجام میشود، گاها با کاهش و افزایش درآمد روبرو شوند. به طور مثال ممکن است شرکتی کالایی را به یک شخص در خارج از کشور به قیمت ۲ هزار دلار به فروش برساند و در زمان فروش آن کالا قیمت هر دلار برابر با ۱۰ هزار تومان باشد، اما زمان دریافت وجه این کالا، قیمت دلار به ۱۲ هزار تومان افزایش پیدا کرده باشد. در این حالت شرکت داخلی با افزایش درآمد روبرو شده است که این افزایش درآمد را سود ناشی از تسعیر مینامند، این حالت در صورت کاهش قیمت دلار باعث کاهش درآمد شرکت میشود و در نهایت، ضرر حاصل از تسعیر نام میگیرد. وظیفه یک حسابدار در یک شرکت با معاملات ارزی، حساب کردن این ضرر یا سود حاصل از تسعیر است که واقعا کار آسان و سهلی است. اما شاید ثبت آن کمی سخت تر به نظر برسد. در ادامه قوائدی در مورد ثبت سند حسابداری مربوط به تسعیر را بیان میکنیم.

ثبت تسعیر چگونه است؟

اولین قدم در ثبت سند تسعیر، ثبت اولیه معامله ارزی است. در این حالت حسابدار معامله را در تاریخ انجام شده و با قیمت روز ارز به ثبت میرساند. این معامله در در نرم افزار های حسابداری نیز نسبت به نوع معامله به ثبت میرسد. (خرید یا فروش بودن آن). بهتر است برای فهم بهتر موضوع، با یک مثال آن را برای شما توضیح دهیم:

شرکت ایرانی یک کالای تولیدی را به یک شرکت انگلیسی با قیمت ۵۰۰ دلار به فروش میرساند. در این معامله ارزی قرار بر این است که هزینه کالای دریافتی توسط شرکت انگلیسی پس از ۲ ماه پرداخت شود. قیمت ارز در زمان انجام گیری معامله ۱ هزار تومان است.

در دفاتر ثبتی و نرم افزار حسابداری باید نوع معامله (فروش) ثبت شود و قیمت آن نیز به ریال با توجه به قیمت روز دلار برابر با ۵۰۰ هزار تومان است. موارد به این صورت به ثبت میرسند:

• فروش: ۵۰۰ هزار تومان
• بابت فروش به شرکت انگلیسی؛ ۵۰۰ دلار

حال پس از ۲ ماه، تاریخ دریافت وجه از شرکت انگلیسی فرا میرسد. در این تاریخ قیمت ارز با افت ۲۰ درصدی روبرو شده و به ۸۰۰ تومان رسیده است. در اسناد حسابداری چنین مواردی باید ثبت شود:

• حساب دریافتی: ۴۰۰ هزار تومان (۵۰۰ دلار ضرب در ۸۰۰ تومان)
• ضرر ناشی از تسعیر ارز: ۱۰۰ هزار تومان (قیمت ریالی کالا در ابتدای معامله، منهای قیمت ریالی آن در زمان دریافت وجه)

همانطور که مشاهده کردید به این صورت نرخ تفاوت تسعیر محاسبه و ثبت میشود.

نرخ تسعیر در حسابداری در چه بازه های زمانی انجام میشود؟

نرخ تسعیر را میتوان به ۳ حالت در اسناد حسابداری حساب کرد:

• در حالت اول، تمامی معاملات با یک نرخ ثابت ارز ثبت و در پایان سال تفاوت تسعیر محاسبه میشود. البته این روش به دلیل نوسانات بالای ارز در ایران از طرفداران زیادی برخوردار نیست.
• در روش دوم، نرخ ارز به صورت ماهانه و یا در یک دوره مالی، تعیین میشود و محاسبات طبق آن انجام میپذیرد.
• در روش سوم نیز نرخ ارز به صورت روزانه ثبت میشود که این روش بیش از دو روش قبلی مورد استفاده قرار میگیرد.

کلام آخر

در این مقاله در ابتدا توضیحی کوتاه در مورد واژه تسعیر داده شد و پس از آن سعی شد تا به صورت عملی و جامع چگونگی محاسبه نرخ تسعیر را به شما آموزش دهیم و در مورد ثبت آن در اسناد حسابداری نیز توضیحاتی را ارائه کنیم. حسابداران عزیز باید بدانند که حساب کردن نرخ تفاوت تسعیر واقعا عمل آسانی است و نیاز به نگرانی برای آن نیست.

امیدواریم این مقاله برای شما مفید بوده باشد. شما می توانید جهت دریافت آموزش های مفید حسابداری و دوره مالیاتی از طریق همین سایت به قسمت مربوطه مراجعه کنید و اطلاعات لازم را کسب نمایید.