وب سایت آموزش قوانین مالیاتی

معادله حسابداری

  • نویسنده : محمدجواد عظیمی فرد

  • تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۱۳

  • تاریخ بروزرسانی : ۱۴۰۳/۰۱/۰۲

  • ثبت نظر

بانک جامع بخشنامه ها

آموزش مالیات

تعریف معادله حسابداری

معادله حسابداری اساسی‌ترین مفهوم در حسابداری است که به شرکت‌ها و سازمان‌ها در مدیریت مالی و تصمیم‌گیری‌های مالی کمک می‌کند. درک این معادله و تجزیه و تحلیل آن برای تحلیل وضعیت مالی و عملکرد مالی بسیار اهمیت دارد و به مدیران و تصمیم‌گیران در اتخاذ تصمیمات استراتژیک کمک می‌کند.
 

معادله حسابداری چیست؟

معادله حسابداری به عنوان اصلی‌ترین اصل در حسابداری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این معادله به صورت ساده به شکل زیر نمایش داده می‌شود:
 
دارایی‌ها = بدهی‌ها + حقوق صاحبان سهام
 
در این معادله، دارایی‌ها نشان‌دهنده تمام منابع مالی شرکت هستند، بدهی‌ها شامل تمام بدهی‌ها و تعهدات مالی است و حقوق صاحبان سهام نمایانگر ارزش سهام و سود انباشته می‌باشد.
 

اجزای معادله حسابداری

معادله حسابداری از دو اجزا اصلی تشکیل شده است:
 
دارایی‌ها: در حسابداری، سرفصل دارایی‌ها به مجموعه‌ای از منابع اقتصادی یا مالی اشاره دارد که یک سازمان یا فرد در اختیار دارد و از آنها برای انجام فعالیت‌های مالی و تجاری خود استفاده می‌کند.
 
بدهی‌ها: بدهی‌ها نمایانگر تمام بدهی‌ها و تعهدات مالی شرکت هستند که باید پرداخت شوند. این می‌تواند شامل وام‌ها، بدهی‌های تجاری، و تعهدات دیگر باشد.
 
یک مثال عینی از حساب بدهی ها:
شرکت عمران برای تامین مالی پروژه‌های خود و خرید مواد و تجهیزات ساختمانی، از بانک محلی وام می‌گیرد. این وام معمولاً به مدت معین و با سود مشخصی به شرکت تعلق می‌گیرد. به عبارت دیگر، وام بانکی یک بدهی مهم برای شرکت عمران است.
 
وام بانکی به شرکت عمران اجازه می‌دهد تا پروژه‌های بزرگ را انجام دهد، اما شرکت باید هر ماه یا به تعیین مدت مشخص قسط وام را به بانک پرداخت کند. این بدهی نشان‌دهنده تعهد شرکت به بازپرداخت وام به بانک است و در تعیین وضعیت مالی شرکت نیز نقش اساسی دارد. به مرور زمان و با پیشرفت پروژه‌ها و بازپرداخت اقساط وام، وضعیت مالی شرکت عمران تغییر می‌کند.
 
در واقعیت، شرکت‌ها ممکن است از بدهی‌ها به عنوان منابع تامین مالی برای توسعه و گسترش کسب و کار خود استفاده کنند، اما باید مطمئن شوند که می‌توانند اقساط وام‌ها را به موقع پرداخت کنند تا مشکلات مالی جدی نداشته باشند.
 
حقوق صاحبان سهام: نمایانگر ارزش سهام و سود انباشته می‌باشد. برای فهم بهتر به مثال زیر دقت فرمایید:
 
به عنوان یک مثال عینی از حقوق صاحبان سهام، فرض کنید یک شرکت نرم‌افزاری به نام "توسعه‌دهندگان تکنولوژی" وجود دارد. این شرکت توسط دو شریک تأسیس شده است: "آقای موجودی" و "آقای احمدی".
 
1. سرمایه اولیه شرکای تأسیس‌کننده: در زمان تأسیس شرکت، آقای موجودی و آقای احمدی هر کدام 50 میلیون تومان به عنوان سرمایه اولیه شرکت سرمایه‌گذاری کردند. این پول به عنوان حقوق صاحبان سهام وارد شرکت شد و برای تأسیس و راه‌اندازی شرکت به کار رفت.
 
2. سود انباشته: به مرور زمان، توسعه‌دهندگان تکنولوژی موفق به فروش نرم‌افزارهای مختلفی شدند و سود‌های زیادی به دست آوردند. بخشی از این سودها به صورت مستقیم به شرکای تأسیس‌کننده به عنوان سود تقسیم می‌شود. اما بخش دیگری از این سودها به عنوان سود انباشته در شرکت باقی می‌ماند. این سودهای انباشته به حقوق صاحبان سهام اضافه می‌شود و به عنوان منبعی برای سرمایه‌گذاری‌های آتی یا پرداخت سودها به صاحبان استفاده می‌شود.
 
این مثال نشان می‌دهد که حقوق صاحبان سهام در یک شرکت معمولاً شامل سرمایه اولیه موسسین و سودهای به دست آمده از فعالیت‌های شرکت می‌شود.
 

ماهیت حسابها در حسابداری

 

کاربردهای معادله حسابداری

معادله حسابداری به شرکت‌ها کمک می‌کند تا وضعیت مالی خود را درک کرده و تصمیمات مالی بهتری بگیرند. از کاربردهای این معادله عبوری از مفاهیم مهمی مانند نقدینگی، ارزیابی سودآوری، تجزیه و تحلیل دارایی‌ها و بدهی‌ها، و انجام تحلیل‌های مالی برای اهداف مختلف استفاده می‌شود.

تمام ثبت ها در حسابداری بواسطه معادله حسابداری می باشد که در این مقاله می خواهیم معادله حسابداری را تجزیه و تحلیل کنیم.

معادله حسابداری

دارایی ها

کلیه اموال و حقوقی که دارای ارزش پولی باشد دارایی گفته می شود. ممکن است دارایی ها مشهود یا نامشهود باشند که در ادامه توضیحات بیشتر داده می شود.

دارایی جاری

موجودی نقد و بانک: موجودی نقد و بانک یکی از سرفصل‌های مهم در حسابداری و مدیریت مالی واحدهای تجاری است. این سرفصل به ارزش پول نقد و معادل‌های نقدی که یک واحد تجاری در دسترس دارد، اشاره دارد.

سرمایه گذاری کوتاه مدت: به سرمایه‌گذاری هایی که به سرعت تبدیل به نقدینگی می‌شوند و معمولاً در مدت زمان کمتر از یک سال به نقد تبدیل می شوند. این نوع سرمایه‌گذاری‌ها به منظور حفظ سرمایه یا کسب سود از تخصیص موقت منابع مالی برای مدت کوتاه انجام می‌شوند.

حسابها و اسناد دریافتنی: وقتی کالایی یا خدماتی را عرضه می کنیم برای دریافت مبلغ آن دو حالت وجود دارد: نقد یا نسیه. اگر نقد باشد که کاری با آن نداریم ولی اگر نسیه باشد در قسمت حسابهای دریافتنی آن را طبقه بندی می کنیم. در حالت نسیه ممکن است او به ما چک یا سفته پرداخت کند که در این شرایط اوراق دریافتی را در قسمت حسابها و اسناد دریافتی طبقه بندی می کنیم.

سایر حسابها و اسناد دریافتنی: این گروه شامل وام و مساعده کارکنان است که در قسمت سایر حسابها و اسناد دریافتنی طبقه بندی می شود.

موجودی مواد و کالا: موجودی مواد و کالا به تعداد و ارزش کالاها و موادی اشاره دارد که یک واحد اقتصادی در انبار خود نگه می‌دارد تا بتواند نیازهای تولید، فروش و خدمات خود را تأمین کند. موجودی مواد و کالای قید شده در ترازنامه بر اساس استاندارد حسابداری شماره 8 شامل 4 گروه از مواد است:

  1. موجودی کالای ساخته شده که برای فروش نگهداری می شود.
  2. موجودی کالای در جریان ساخت که برای ساخت محصول در فرایند تولید از آنها نگهداری می شود.
  3. موجودی مواد اولیه که برای ساخت محصول خریداری و یا نگهداری می شود و هنوز وارد فرایند تولید نشده است.
  4. موجودی مواد غیر مستقیم یا سرباز که ماهیت مصرفی دارد و به طور غیر مستقیم در جهت فعالیت واحد تجاری استفاده می شود.
 
یک مثال عینی از موجودی مواد و کالا
آرش انواع مختلفی از لوازم خانگی مانند تلویزیون، یخچال، ماشین لباسشویی و ... در فروشگاه خود دارد. این لوازم موجود در انبار فروشگاه او و همگی از دارایی‌های او به شمار می‌آید. زمانی که یک مشتری محصولی را خریداری می‌کند، ارزش این محصول از دارایی موجودی کالا کاهش می‌یابد و درآمد به او اضافه می‌شود.
 
به عبارت دیگر، موجودی کالا یک دارایی مهم برای آرش به عنوان صاحب کسب و کار است. این دارایی نمایانگر مقدار کالاهایی است که او می‌تواند به مشتریان بفروشد و به عنوان یک منبع اصلی درآمد و سود برای او عمل می‌کند. به مرور زمان، آرش باید موجودی کالاها را مدیریت کند و با خرید و فروش موجودی کالاها، وضعیت مالی کسب و کار خود را کنترل کند.

سفارشات: سفارشات شامل آن دسته کالاهایی می شوند که برای شرکت یا واحد تجاری سفارش داده شده است ولی به دلایل مختلف هنوز وارد انبار واحد تجاری نشده اند. به فرض مثال سفارشی داده شده است از کارخانه ولی یا هنوز تولید آماده نشده است یا اینکه هنوز نرسیده است مثلا اگر از کشور دیگری درخواست دهیم ممکن است چندین هفته طول بکشد تا برسد.

پیش پرداخت ها: پیش پرداخت‌ها به پرداخت‌هایی اشاره دارند که یک شرکت به عنوان پیش پرداخت برای کالاها یا خدماتی که در آینده دریافت می‌کند، انجام می‌دهد. این پرداخت‌ها به طور عمومی به مواردی مثل اجاره، اشتراکات، سفارشات و خدمات قبل از انجام آنها ارتباط دارند.

دارایی غیر جاری

سرمایه گذاری بلند مدت: سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت به سرمایه‌گذاری‌هایی گفته می‌شود که به مدت زمان بلند مدت (معمولاً بیش از یک سال) نگه داشته می‌شوند و هدف اصلی آنها افزایش سرمایه یا بهره‌دهی در طولانی مدت است.

دارایی ثابت مشهود: دارایی های ثابت مشهود باید دارای دو ویژگی باشند:

  • به منظور تولید یا عرضه کالا یا خدمات و یا اجاره به دیگران برای تحقق اهداف واحد تجاری استفاده می شوند
  • این دارایی باید بیش از یک دوره مالی مورد استفاده قرار گیرد. مانند زمین، ساختمان، وسایل نقلیه و…

دارایی نامشهود: این نوع دارایی ها یک نوع دارایی نامشهود، غیر عینی و غیر پولی است و می توان آن را تشخیص داد. این گونه دارایی معمولا در تمام شرکت ها وجود دارند مانند: حق الامتیازات، حق اختراع، حق اشتراک، سرقفلی، حق بهره برداری، حق تالیف و….

بدهی ها

بدهی های جاری

حسابها و اسناد پرداختنی: حسابها و اسناد پرداختنی یک سرفصل مهم در حسابداری می‌باشد. این سرفصل به تعداد پولی که سازمان به دیگر افراد، شرکت‌ها یا سازمان‌هایی بدهکار است، اشاره دارد.

پیش دریافت ها: وقتی قبل از انجام خدمت یا فروش کالایی مبلغی را از مشتری دریافت می کنیم باید این مبلغ را در گروه پیش دریافت ها دسته بندی کنیم.

سود سهام پرداختنی: سود سهام پرداختنی به مبلغ سودی اشاره دارد که یک شرکت به سهامداران خود قول داده است و می‌خواهد به آنها پرداخت کند. 

تسهیلات مالی دریافتنی کوتاه مدت: وام های دریافتی تماما در این قسمت قرار می گیرد و اگر پرداخت آن بیش از یک سال باشد در دسته بدهی های غیر جاری ( تسهیلات دریافتی بلند مدت) طبقه بندی می شود.

 

بدهی های غیر جاری

حسابها و اسناد پرداختنی بلند مدت: تعهداتی که ناشی از خرید کالا یا خدمات می باشد گفته می شود و باید این تعهدات و بدهی ها را در قالب اسناد پرداختنی و حسابهای پرداختنی (به اصطلاح : حساب باز) تسویه کنیم. اگر این بدهی ها بیشتر از یک دوره مالی طول بکشد در گروه حسابها و اسناد پرداختنی بلند مدت (بدهی های غیر جاری) طبقه بندی می شوند و در غیر اینصورت زیر گروه بدهی های جاری می باشند. اگر بدهی مربوط به واحد تجاری باشد در دسته حسابهای پرداختنی تجاری می باشد  و در صورتی که بدهی مربوط به امور شخصی یا هر چیزی بجز امور تجاری باشد در دسته سایر حسابهای پرداختنی قرار می گیرد.

پیش دریافت ها: وقتی قبل از انجام خدمت یا فروش کالایی مبلغی را از مشتری دریافت می کنیم باید این مبلغ را در گروه پیش دریافت ها دسته بندی کنیم.

تسهیلات مالی بلند مدت: وام های دریافتی تماما در این قسمت قرار می گیرد و اگر پرداخت آن بیش از یک سال باشد در دسته بدهی های غیر جاری ( تسهیلات دریافتی بلند مدت) طبقه بندی می شود.

ذخیره مزایای پایان خدمت کارکنان: طبق قانون کار کارفرما موظف است برای کارگرانی که بیش از یک سال در واحد تجاری مشغول به فعالیت هستند هر سال معادل یک ماه حقوق به عنوان سنوات یا مزایای پایان خدمت به آنها پرداخت نمایند.

 

سرمایه

اندوخته ها

اندوخته قانونی و اندوخته اختیاری: اندوخته قانونی طبق قانون تجارت باید هر ساله ۵٪ سود شرکت جهت اندوخته قانونی ذخیره شود تا به ۱۰٪ سرمایه برسد واین اندوخته اجباری است (در صورت سود ده بودن شرکت) ولی اندوخته عمومی و احتیاطی اختیاری وبسته به نظر هیات مدیره می باشد.

سود یا زیان انباشته: 

 

نظرات کاربران

تعداد نظرات : 0